معماری فوق العاده خانه داروغه / خانه داروغه؛ جاذبه ای دیدنی در مشهد

 خانه داروغه برای رییس نظمیه حکم مکانی برای برگزاری مراسم‌های رسمی و مهمانی‌های مهم داشت که البته که بعد از آن این خانه محلی برای زندگی ایشان شد.

در تاریخ ۷ مهر ماه سال ۱۳۸۱ تحت مرمت و بازسازی قرار گرفت و به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسید.

همچنین ۱۱ شهریور ۱۳۹۵ این بنا در لیست سیزده برنده جایزه میراث فرهنگی یونسکو در منطقه آسیا و اقیانوسیه قرار گرفت.

خانه داروغه مشهد کجاست

بررسی ها نشان می دهد که خانه داروغه مشهد به دستور داروغه شهر و در اواخر دوره قاجار ساخته شده است.

یوسف خان هراتی آخرین داروغه مشهد بود و به منظور اقامت و پذیرایی های رسمی از مهمانان، دستور ساخت این خانه را داده بود.

خانه داروغه تا اوایل دهه ۶۰ به عنوان یک خانه مسکونی استفاده می شد ولی بعدها کاربری این خانه به حسینیه تغییر یافت و در نهایت در سال ۱۳۹۴ و بعد از پروژه مرمت یک بار دیگر نامش به زبان ها افتاد.

خانه داروغه در نزدیکی حرم مطهر رضوی و در خیابان نواب صفوی واقع شده است، خیابانی که از ورودی های شهر مشهد به شمار می رود و دسترسی خوبی به اتوبوس های شهری دارد.

معمولا کسانی که تمایل داشته باشند از پارکینگ حرم استفاده کنند از سمت این خیابان به حرم می روند.

اینجا به خطوط تاکسی رانی شهر نیز دسترسی خواهید داشت، اگر با خودروی شخصی به این بازدید می روید، بعد از نواب صفوی وارد خیابان شارستان رضوی شوید و از آنجا خودروی خود را در پارکینگ شارستان پارک کنید و به کوچه داروغه بروید.

آدرس: استان خراسان رضوی، مشهد، محله بزرگ نوغان، ریز محله قبرمیر، خیابان نواب صفوی، شارستان رضوی، راسته حوض مسگران، کوچه داروغه.
برای رسیدن به خانه داروغه در مشهد شما می‌توانید به راحتی از حمل و نقل عمومی استفاده کنید.

• سوار خط یک مترو شوید و در ایستگاه ۱۷ شهریور پیاده شوید، در امتداد خیابان وحدت پیاده‌روی کنید. بعد از رسیدن به میدان حججی وارد شارستان رضوی شوید. پس از کمی پیاده‌روی در راسته حوض مسگران، خانه داروغه را خواهید دید.

اگر می‌خواهید از تاکسی استفاده کنید؛

• تاکسی‌های اطراف حرم شما را به این منطقه می‌رسانند؛ هم‌چنین می‌توانید از تاکسی بیسیم‌های سطح شهر مشهد با شماره‌های: ۱۳۳، ۱۸۳۲، ۱۸۲۹، ۱۸۳۰، ۸۰۸۲ استفاده نمایید.

معماری خانه داروغه

خانه تاریخی داروغه ویژگی های معماری جالب توجهی دارد که در ادامه نگاهی گذرا به آنها خواهیم داشت:

۱- سبک معماری و تزیینات خانه داروغه

خانه داروغه را می توان بازمانده ای از آخرین مرحله معماری سنتی ایران دانست؛ اما در عین حال تاثیر هنر روس نیز در آن مشهود است.

سبک ساختاری بنا، استفاده از آجرهای قالبی در شکل های مختلف، استفاده از کاشی های هفت رنگ، تزیینات چوبی زیر سقف ها، تندیس های گچی قالبی و تراشیده شده در نمای رو به حیاط، همه و همه نشانه های معماری روسی هستند.

طرح تراس پله های دوطرفه، تزیینات و ارسی ها هم الگوبرداری از معماری شرقی را به رخ می کشند. نمای رو به حیاط ساختمان مزین به آجرهای قالبی است و در بعضی قسمت های آن تندیس های گچ بری شده یا قالبی هم به چشم می خورند؛ تندیس هایی همچون سر شیر، سر انسان، فرشته بالدار و ...

۲- استفاده از روش سه طرف ساخت

از طریق ضلع جنوبی می توان به بنا وارد شد. پس از ورود به مجموعه در حیاط خانه با یک حوض و باغچه های کوچک مواجه می شویم که فضای جالبی را ایجاد کرده اند.

این بنای تاریخی حدود ۷۵ سانتی متر اختلاف سطح نسبت به زمین دارد و گودتر از زمین های اطراف است.

زیربنای این خانه به حدود ۱۱۰۰ مترمربع می رسد و نوع معماری آن به سه طرف ساخت شهرت دارد.

در سه ضلع شمالی، جنوبی و شرقی حیاط، ساختمانی در دو طبقه شکل گرفته است؛ دو ضلع نشیمن و یک ضلع غلام‌رو که به هم متصل هستند.

۳- بخش های تابستان نشین و زمستان نشین

ساختار خانه تاریخی داروغه بسیار هوشمندانه است به طوری که در دو طرف حیاط، هم بخش های تابستان نشین وجود دارد و هم زمستان نشین.

این در حالی است که در سایر خانه ها قسمتی از حیاط به زمستان نشین و قسمت دیگر به تابستان نشین تعلق می گیرد.

برای تامین بخش های زمستان نشین در آنها وسایل گرماساز گذاشته اند و مطبخ نیز در طبقه زیرین آنها قرار گرفته است. بخاری دیواری و پنجره های دو جداره را از عجایب این ساختمان می دانند و بد نیست بدانید که اولین شومینه مشهد نیز در این خانه قرار دارد.

در بخش تابستان نشین، با اتاق های بادگیر، حوض آب و سبک معماری کاملا سنتی مواجه هستیم.

به طور کلی در خانه تاریخی داروغه به این مساله پرداخته شده که چگونه می شود با استفاده از نیروهای آب، باد، آفتاب نیازهای یک بنای بزرگ را بدون هیچ هزینه ای برطرف ساخت.

۴- ایوان های خانه

در بخش غربی، ایوان ستونداری تعبیه شده است که بر پیشانی آن با کاشی های هشت ضلعی و بیضی شکل، عبارت «بسم الله الرحمن الرحیم» و «محمد (ص) شمع جمع آفرینش» را نقش کرده اند و نقوش گیاهی نیز در آن دیده می شود.

شومینه گچبری شده اتاق قسمت شرقی بنا نیز از قسمت های حایز اهمیت آن به شمار می رود. در سمت شمال حیاط به ایوان زیبایی بر می خوریم که چهار ستون در خود دارد؛ این ستون ها با تزیینات آجرکاری به صورت رو به رو و متقارن در جلوی ایوان قرار گرفته اند و تا کف حیاط امتداد دارند.

در دوطرف ایوان دو راه‌پله مورب دیده می شود که نرده های فلزی و ظریفی دارند.