آیا تاریخ انقضای دارو یک افسانه است؟

«پیتر جی رایس»، یک استاد داروسازی بالینی در دانشکده داروسازی و علوم دارویی آمریکا دراین‌باره معتقد است که در مورد برخی از انواع داروها می‌توان از داروی تاریخ مصرف گذشته استفاده کرد و نیازی به تهیه داروی جدید نیست.

رایس همچنین اظهار کرد که سردرگمی مردم در مورد تاریخ انقضای داروها به خصوص در مورد موارد گران قیمت‌تر مانند تزریق «اپی نفرین» برای آلرژی را درک می کند.

این درحالیست که اخیرا ایالات متحده با مواردی از کمبود شدید برخی داروهای مهم و برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضروری اطفال به ویژه در مواقع شیوع عفونت‌های تنفسی مواجه بوده است.

رایس گفت: مردم در مورد تاریخ انقضای داروها چیزهایی می شنوند و می‌گویند آیا واقعا نمی‌توان از آن‌ها استفاده کرد؟ آیا واقعا باید هزینه جدیدی کرد؟

رایس توضیح داد: زمانی که تنظیم‌کننده‌ها و تولیدکنندگان دارو تاریخ انقضا را تعیین می‌کنند، محدودیت‌هایی وجود دارد.

او همچنین گفت: در نهایت، شما می خواهید دارویی داشته باشید که هیچ سوالی در مورد بی خطر بودن آن وجود ندارد و بنابراین دارویی را انتخاب می کنید که تاریخ انقضای آن مورد اعتماد باشد.

* آیا تاریخ انقضای دارو یک افسانه است؟

تاریخ انقضای دارو افسانه نیست اما مطلق هم نیست. در برخی موارد این تاریخ‌ها، بهترین مهلت تخمین‌زده شده از سوی شرکت داروسازی هستند که چه مدت می‌توانیم با خیال راحت این داروها را مصرف کنیم.

در موارد دیگر نیز دارو پایدار است اما نمی‌خواهیم مدت طولانی در اطرافمان باشد، بنابراین یک دوره زمانی معقول یک، پنج یا هفت ساله را برای آن انتخاب می‌کنیم.

* آیا بیماران باید نگران داروهای تاریخ مصرف گذشته در خانه خود باشند؟

تقریباً بیشتر داروها به طور کلی با از دست دادن تاریخ انقضایشان قدرت خود را از دست می‌دهند اما به خودی خود مضر نیستند. موارد برعکس هم نادر هستند مانند اینکه «تتراسایکلین» پس از گذشت تاریخ انقضایش به طور بالقوه ناایمن است.

به گزارش نشریه تخصصی «مدیکال اکسپرس»، رایس اذعان کرد: یکی از مواردی که ما می خواهیم در هنگام توصیه به بیماران در نظر بگیریم این است: آنها از این دارو برای چه بیماری یا مشکلی استفاده می کنند؟ فرض کنید دارویی مانند رقیق‌کننده خون مصرف کرده‌اید که اگر بیش از حد از آن مصرف کنید، خونریزی می‌کنید و این بالقوه کشنده است. در عین حال، اگر به اندازه کافی از آن استفاده نکنید، خونتان لخته می شود و این وضعیت نیز بالقوه کشنده است.

وی تاکید کرد: شما می‌بایست در مورد دسته های خاصی از داروها و انواع خاصی از بیماران بسیار مراقب باشید، زیرا ممکن است آنها دقیقاً در حاشیه ای باشند که این داروها آنها را زنده نگه می دارند و فقط یک تغییر بسیار جزئی در قدرت دارو می تواند تفاوت جدی ایجاد کند. در این مواقع به بیماران توصیه نمی کنم که داروهایی را که زمان زیادی از منقضی شدن تاریخ انقضایشان گذشته، مصرف کنند.

وی افزود: اما برای اکثر بیماران، اینطور نیست. من فکر می کنم داروهای بدون نسخه در این زمینه ایمن هستند و اکثر آن‌ها را می‌توان بعد از تاریخ انقضایشان نیز مصرف کرد.

* ضرورت نگهداری مناسب از دارو

همچنین به گفته متخصصان، نگهداری مناسب از دارو یکی از راه هایی است که به شما کمک می کند مطمئن شوید که داروها تا پایان تاریخ انقضا ایمن و موثر باقی می مانند. حتما توضیحات آن را بخوانید تا متوجه شوید آیا دستورالعمل‌های نگهداری خاصی برای دارو وجود دارد یا خیر.

برخی از داروها باید در یخچال نگهداری شوند و برخی دیگر را نمی‌توان در معرض دمای بالا قرار داد. نگهداری نامناسب مانند قرار دادن در محیط مرطوب می تواند به کاهش اثربخشی داروهایی که تاریخ انقضای آنها نرسیده است، کمک کند.

برای اکثر داروها و اطمینان از ماندگاری مناسب دارو، بهتر است آنها را در مکانی خشک و خنک نگهداری کنیم.