چگونه باید از زخم پای دیابتی مراقبت کرد

به گزارش محیانیوز،ملیحه سلامی، پرستار و مدرس مراقبت‌های بیماری دیابت، در برنامه صبح بخیر ایران در مورد علت ایجاد زخم پای دیابتی گفت: در افراد دیابتی اگر سطح قند خون کنترل نشود، به مرور این قند در اعضایی از جمله قلب، چشم، کلیه و پاها رسوب می‌کند. به عنوان مثال در عروق پا با رسوب قند، به مرور رگ تنگ شده و خون رسانی کاهش می‌یابد. این موضوع باعث می‌شود اکسیژن و مواد غذایی به اندازه کافی به پا نرسد و در نتیجه به عضوی آسیب‌پذیر تبدیل می‌شود. در این شرایط تاثیرگذاری آنتی‌بیوتیک نیز کم می‌شود. 

وی افزود: زمانی که خون به اندازه کافی به پا نرسد، اختلال عملکرد اعصاب حسی را در آن شاهد خواهیم بود که به آن نوروپاتی می‌گویند. از علائم اولیه آن گزگز، مورمور، سوزن شدن پا و بی حسی است که معمولا در شب‌ها بیشتر خود را نشان می‌دهد. عصب دیگری که تحریک می‌شود، سمپاتیک، پاراسمپاتیک است که در نتیجه آن فعالیت غدد عرقی پا کم شده و پوست پا خشک می‌شود. 

سلامی اظهار داشت: در چنین شرایطی عصب‌های حرکتی نیز قابلیت درگیر شدن را دارند. اگر تمرینات ورزشی مخصوص افراد دیابتی به صورت منظم انجام نشود، قوس کف پا افزایش می‌یابد و فرد نمی‌تواند پای خود را کامل روی زمین بگذارد و در راه رفتن تعادل ندارد. 

این مدرس مراقبت‌های بیماری دیابت افزود: به طور کلی افراد دیابتی که قند، چربی و فشار خون خود را کنترل نمی‌کنند بیشتر از بقیه در معرض زخم پای دیابتی هستند. همچنین استرس، استعمال دخانیات و سابقه ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهد. 

وی درباره رعایت‌های لازم برای افراد دیابتی، گفت: ورزش کردن و پیاده‌روی به این افراد توصیه می‌شود. گنجاندن ۲۰ دقیقه پیاده‌روی به برنامه روزانه با سرعت نسبتا تند می‌تواند بسیار مفید واقع شود. البته افراد مبتلا به زخم پای دیابتی مجاز به پیاده‌روی نیستند. همچنین ماساژ پا از زانو به پایین، بدون استفاده از ماساژور و روغن توصیه می‌شود. برخی از نرمش‌های پا از جمله بالا و پایین آوردن پاها و جمع و باز کردن انگشتان آن موجب گردش خون می‌شود. 

سلامی گفت: افراد در خرید کفش باید دقت کنند که همواره در زمان بعد از ظهر برای خرید کفش به فروشگاه بروند، چرا که در صبح سایز پای ما کوچک‌تر از حالت عادی است. همچنین بدون جوراب کفش پوشیدن توصیه نمی‌شود. بعد از خرید کفش جدید لازم است که چندین بار و با فاصله زمانی‌های مناسب کفش در خانه به پا شود تا پا کم کم به آن عادت کند.

این مدرس مراقبت‌های بیماری دیابت اظهار داشت:‌ افراد در نظر داشته باشند که در هنگام خروج از خانه از صندل و دمپایی استفاده نکنند. باز بودن جلوی برخی از صندل‌ها باعث آسیب دیدن انگشت‌ها و یا در قسمت پشتی باعث ترک پا می‌شود. افراد دیابتی همواره در نظر داشته باشند که قبل از به پا کردن کفش، آن را تکان داده و مطمئن شوند که جسم مزاحمی در آن قرار ندارد، چرا که دیابتی‌ها به واسطه بی حسی پا متوجه وجود شی مزاحم نشده و پایشان آسیب می‌بیند. 

وی افزود: افراد دیابتی همچنین در نظر داشته باشند که کفش را در معرض آفتاب قرار نداده و بالافاصله به پا نکنند؛ چرا که دمای بالا می‌تواند موجب ایجاد تاول شود. همچنین در منزل همواره از دمپایی روفرشی استفاده کنند تا در صورت فرو رفتن جسم خارجی متوجه آن شوند. به طور کلی پیشنهاد می‌شود که افراد دیابتی به طور منظم پای خود را معاینه کنند و در صورت مواجهه با زخم پا به پرشک مراجعه کنند. 

سلامی در مورد تغذیه پیشنهادی برای افراد دیابتی، گفت: مصرف بالای مایعات پیشنهاد می‌شود. کم آبی بدن از جمله عواملی است که می‌تواند ترمیم زخم را به تعویق بیاندازد. همچنین مصرف سبزیجات مانند ریحان و شنبلیله پیشنهاد می‌شود. همچنین استفاده از کیوی در فصل زمستان و هویج با پوست می‌تواند در ترمیم زخم موثر باشد.