با حاکمان واقعی کره زمین آشنا شوید

به گزارش محیانیوز، هر کسی که تا به حال صحنه هجوم مورچه‌ها را دیده باشد، می‌داند که مورچه‌ها چقدر موذیانه و سریع می‌توانند فضای آشپزخانه یا خانه شما را تسخیر کنند. مورچه‌ها یکی از موفق‌ترین و مسلط‌ترین گونه‌های حیوانات در کره زمین هستند که در کنار نظم غیرقابل تصوری که دارند، تعامل نزدیکی با همه چیز، از گیاهان گرفته تا قارچ‌ها و دیگر حشرات و مهره‌داران بزرگ‌تر برقرار می‌کنند.

ادوارد او ویلسون زیست‌شناس آمریکایی در مورد مورچه‌ها می‌گوید:«آنها چیزهای کوچکتری هستند که می‌توانند دنیا را اداره کنند.» آقای ویلسون در سال ۱۹۹۰ کتابی را با همکاری برت هولدوبلر با نام مورچه‌ها نوشته که در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:« مورچه‌ها حدود دو سوم زیست توده همه حشرات را تشکیل می‌دهند. میلیون‌ها گونه جاندار وجود دارد که ما تقریبا درموردشان هیچ چیزی نمی‌دانیم.»

به زبان ساده، مورچه‌ها همه جا هستند؛ با توجه به این موضوع، دانشمندان مدتهاست به این فکر می‌کنند که چه تعداد مورچه درسراسر کره زمین زندگی می‌کنند و وزن تقریبی مجموع آنها چقدر است.

اخیرا نتایج یک مطالعه در مجله Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States منتشر شد که در آن می‌توان پاسخ بالقوه‌ای برای این پرسش یافت. در تحقیقات اخیر دانشگاه هنگ‌کنگ برآورد شده که کره زمین خانه ۲۰ کوادریلیون (یا ۲۰ × ۱۰ به توان پانزده یا ۲۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰) مورچه است. برآوردهای قبلی، که یکی از آنها توسط هولدوبلر و ویلسون معروف انجام شده بود، تعداد مورچه‌های روی کره زمین را بین ده به توان پانزده تا ده به توان شانزده برآورد کرده بود و اساسا این تخمین‌ها، حدس‌هایی آموزشی بودند؛ چرا که در زمان انجام تحقیقات، یک مجموعه داده جهانی در دسترس نبود. در مطالعات اخیر، جمعیت مورچه‌های کره زمین بین ۲ تا ۲۰ برابر بیشتر از عدد قبلی برآورد شده است.

حالا تیمی متشکل از محققان بین‌المللی، از ۴۶۵ مطالعه، داده‌هایی را در مورد مورچه‌های زمینی و درختی از قاره‌های مختلف، زیست بوم‌های اصلی و زیستگاه‌هایشان جمع‌آوری کرده‌اند. گردآوری این مجموعه داده جهانی و غول پیکر، شش سال زمان برد تا برپایه تلاش‌های قبلی برای تعیین تعداد مورچه‌های کره زمین به جمع بندی برسد.

پاتریک شولتایس، یکی از نویسندگان این مقاله که یکی از بازرسان اصلی دانشگاه وورزبورگ آلمان است دراین رابطه گفته:«برای دهه‌ها ، محققانی که برروی مورچه‌ها کار می‌کردند، به شدت درگیر مطالعه برروی جوامع مورچه‌ها درسرتاسر دنیا بودند. آنها هزاران نمونه مورچه را برای شناسایی گونه‌هایشان جمع‌آوری کردند و گاهی در هنگام انتشار تحقیقات‌شان در مقالات علمی، تعداد مورچه‌ها را شمارش می‌کردند. ما توانستیم چنین داده‌هایی را از حدود ۵۰۰ مطالعه مختلف درسراسر دنیا که به زبان‌های مختلفی نوشته شده بودند گردآوری کنیم. بدین ترتیب توانستیم تراکم مورچه ها را در بخش‌های مختلفی از کره زمین تعیین کرده و همچنین تعداد مجموع مورچه‌های کره زمین را تخمین بزنیم.»

حشرات، در بسیاری از زیستگاه‌ها و انواع اکوسیستم‌ها، مثل جنگل‌های بارانی، علفزارها و بیابان‌ها، به‌عنوان مهندسان اکوسیستم، فوق‌العاده مهم هستند. آنها خاک را زیرو رو کرده و به تهویه خاک کمک می‌کنند تا آب و اکسیژن به ریشه گیاهان برسد. آنها دانه‌ها را پخش می‌کنند و در رشد گیاهان جدید تاثیرگذار هستند و طیف گسترده‌ای از مواد آلی را می‌خورند و در عین حال خوراک دیگر شکارچیان را فراهم می‌کنند.

تعداد مورچه‌ها برروی کره زمین با زیست توده تقریبا ۱۲ مگاتنی از کربن خشک مطابقت دارد.

سابین نوتن، یکی از نویسندگان این مقاله و محقق دانشگاه وورزبورگ در این رابطه نوشته:« برآورد ما از جمعیت مورچه‌های دنیا ۲۰* ۱۰ به توان پانزده عدد مورچه است. این یعنی عدد بیست با پانزده صفر که حتی تصور این عدد هم کار سختی است. از نظر زیست توده، وزن تمام مورچه‌های کره زمین بیشتر از وزن روی هم رفته تمام پرنده‌های وحشی و پستانداران است. یعنی حدود ۲۰% از وزن زیست توده انسان‌ها.»

در این بررسی همچنین مشخص شد که مورچه‌ها به صورت نابرابر در سطح کره زمین توزیع شده‌اند. یعنی معمولا در مناطق گرمسیری، تعداد مورچه‌ها بیشتر از مناطق سردسیری است؛ البته تعداد آنها در بخش‌های مختلف کره زمین، به اکوسیستم محلی نیز بستگی دارد.

از آنجا که اکثر محققان به‌صورت خاص تعداد مورچه‌ها را شمارش نمی‌کنند ولی به جای آن به سوالات کلی درباره تنوع زیستی، فرآیندهای اکولوژیکی و تکامل مورچه‌ها پاسخ می‌دهند، اعضای تیم از نتایج این تحقیق شگفت‌زده شدند. تعداد مورچه‌ها، معمولا به عنوان معیاری برای اندازه نمونه آنها گزارش می‌شود. تیم تحقیقاتی درعین حال از اینکه لیست نهایی همه جای کره زمین را پوشش نمی‌دهد، حیرت زده شد. به گفته شولتایس و نوتن، برخی نقاط جهان از جمله آفریقای مرکزی یا بخش‌هایی از آسیا هستند که در آنها به ندرت می‌توان داده‌هایی از این دست را یافت.

طبق گفته نویسندگان این مقاله:« ما امیدواریم که این بررسی، آگاهی از اهمیت مورچه‌ها را در مقیاس جهانی افزایش دهد. در عین حال امیدواریم که بتوانیم محققان و دیگر شهروندان را ترغیب کنیم تا در بخش‌هایی از دنیا که کمتر درموردشان اطلاعات داریم، در مورد مورچه‌ها به مطالعه بپردازند. شمردن تعداد مورچه‌ها با متدهای استاندارد، کار چندان سختی نیست. اما مطالعه ما نشان داد که داده‌های هرچند ابتدایی هم می‌توانند واقعا آموزنده باشند. در نهایت ما به چنین مجموعه داده‌های جهانی نیاز داریم تا به ما در درک آنچه باید از آنها محافظت کنیم، کمک کنند.»

با در دست داشتن این مجموعه داده‌های جهانی، گام بعدی این گروه، بررسی این موضوع است که چرا تعداد مورچه‌ها در برخی نقاط جهان بیشتر از دیگر نقاط است. آنها حدس می‌زنند که شرایط آب و هوایی، استفاده انسان‌ها از زمین‌ها و دیگر مسائل زیست محیطی در این راستا ایفای نقش می‌کنند.