دو شکست در یک بازی برای ایران!/ خطری که از بیخ گوش بیرانوند گذشت

علیرضا بیرانوند پس از برخورد شدید با مجید حسینی، از ناحیه سر در ورزشگاه بین المللی خلیفه دوحه، دچار آسیب دیدگی شدید شد. این برخورد در اولین بازی تیم ملی ایران در جام جهانی ۲۰۲۲ مقابل انگلیس، در دقیقه ۹ برای دفع پاس ارسالی هری کین، اتفاق افتاد.

این مصدومیت و خونریزی ناحیه بینی بیرانوند آنقدر شدید بود که بازی را برای ۷ دقیقه متوقف کرد. علیرضا بیرانوند که یکی از مهره های اصلی تیم ملی است، پس از رسیدگی کادر پزشکی به مسابقه بازگشت. اما به دلیل وخامت حالش تنها یک دقیقه توانست به مسابقه ادامه دهد و حسین حسینی در دقیقه ۱۱ بازی، جایگزین او شد.

اما آیا ادامه بازی برای بیرانوند یک تصمیم درست از سوی کادر پزشکی و فیفا بود؟

برطبق قوانین پزشکی فیفا، در زمان بریدگی‌های شدید و تروما، به خصوص برخوردهایی که از ناحیه سر اتفاق می‌افتد، احتمال سرگیجه، علائم ضربه مغزی و شواهد بیهوشی را نیز حتی با بازبینی ویدیوها چک می‌کنند. در این حالت اگر خونریزی شدید، علائم ضربه مغزی و عدم هوشیاری بازیکن مشاهده شود، الزاما تیم باید بازیکن مصدوم را تعویض‌کند، چرا که ادامه فعالیت خطر مرگ مغزی بازیکن را تشدید می‌کند.

اما انتقادها آنجایی از تیم ملی ایران آغاز شد که با وجود وخامت حال علیرضا بیراوند و خونریزی شدید، به او اجازه ادامه بازی داده‌شد و آن را یک "شرمساری مطلق" برای فیفا خواندند. یوناس بائر هافمن، دبیر کل FIFPro در توییت منتقدانه‌ای نوشت:" در دومین بازی جام جهانی، پرتوکل‌های مصدومیت از ناحیه سر(کانکاشن) کامل انجام نشد. علیرضا بیرانوند باید سریعا به رختکن برده می‌شد و ارزیابی‌های پزشکی بر روی او به درستی انجام می‌شد. به همین دلیل است که ما سال‌ها برای تغییر قوانین تعویض در موقعیت مصدومیت از ناحیه سر به IFAB فشار زیادی آوردیم! "

خطری که از بیخ گوش بیرانوند گذشت

جرمین جناس، ملی پوش سابق انگلیس نیز در واکنش به این اتفاق گفت:" وضعیت تصمیم‌گیری برای ادامه بازی ازسوی کادر پزشکی و فیفا "مضحک" و "غیرقانونی" است و نشانه‌ای از بی‌توجهی عمومی فوتبال نسبت به مصدومیت‌های جدی همچون ضربه مغزی است.

دکتر جودیت گیتس، یکی از بنیانگذاران موسسه head of change پس از بازی ایران و انگلیس به رسانه اتلتیک گفت:" موضع ما همیشه حفظ سلامت بازیکن بوده است . بعضی مصدومیت های جدی مخصوصا از ناحیه سر ممکن است با سندروم های ثانویه همراه باشد و این یک موضوع بسیار جدی است. همانطور که در مسایقه ایران و انگلیس دیدیم، بازیکن پس از هفت دقیقه بنظر می رسید می تواند به مسابقه بازگردد اما پس از دو دقیقه اثر ثانیه مصدومیت را مشاهده کردیم."

به گفته دکتر گیتس، در چنین صحنه هایی که بازیکن شدیدا مصدوم می شود نباید ریسک کرد و حتی درمان کادر پزشکی در یک محیط آرام و به دور از هیاهوی هوهداران باید انجام شود. چرا که قطعا هیجان آن لحظات بر تصمیم گیری کادر پزشکی و مسئولین نظارتی فیفا تاثیر خواهد گذاشت.

حال رویکرد قوانین جدید فیفا با تعویض اجباری بیرانوند چگونه بود؟

پس از فشارهایی که پزشکان ورزشی در نهادهای مختلف بین المللی به هیئت بین المللی فوتبال (IFAB) آوردند، پرتوکل‌های جدیدی در نشست سالانه خود در دسامبر ۲۰۲۰ وضع کرد. طبق این پروتکل در هنگام مصدومیت‌های شدید سر که مشکوک به ضربه مغزی می‌باشند، بازیکن مصدوم باید سریعا از زمین خارج شود. طبق این قوانین تیم نباید به دلیل یک تعویض اجباری مجازات شود، به همین دلیل از تعداد تعویض های قانونی اش کم نخواهد شد.

این پروتوکل که به صورت آزمایشی تا آگوست ۲۰۲۳ اجرا خواهد شد، برای هر تیم حداکثر دو تعویض اضافی را درهنگام مصدومیت در نظر گرفته است. دلیل اصلی اجتناب از استفاده تعویض های قانونی تیم، کاهش فشار روانی بر روی کادر پزشکی جهت تصمیم گیری برای تعویض بازیکن است.

در بازی تیم ملی ایران و انگلیس در روز شنیه فیفا برای اولین بار در یک بازی رسمی و بین المللی از این پرتوکل استفاده کرد. که البته فیفا و کادر فنی ایران، با وجود بازگشت علیرضا بیرانوند به مسابقه، در این تصمیم گیری با شکست مواجه شدند.