در عصر حاضر از جمله مکان هایی که به شدت در کانون توجه گردشگران قرار دارد، مناطق کویری و بیابانی است. گردشگران برای رسیدن به این مناطق و غرق شدن در سکوت پر جاذبه کویر حاضرند، هزینه های گزافی پرداخت کنند.

ریگ یلان یکی از حیرت انگیز ترین بیابانهای جهان و مقاصد کویرگردی ایران است که تا کنون کمتر گردشگری به آن ورود کرده است. این ویژگی سبب شده تا این منطقه دست نخورده باقی بماند و از آسیب های ورود گردشگران و آفرود سواران به دور باشد.

ظرفیتهای گردشگری کویر لوت در بین سه استان خراسان جنوبی، کرمان و سیستان و بلوچستان محصور شده است.

بخشی از کویر لوت که در استان کرمان وجود دارد، همه ساله پذیرای گردشگران زیادی است که از این نعمت خدادادی بهره برداری می کنند اما بخش دیگر که شامل ریگ یلان هم می شود در سیستان و بلوچستان واقع شده و تا کنون کمتر گردشگری به این منطقه ورود کرده است.

نکته جالب این است که ریگ یلان از کوه ها و تپه های آتشفشانی تشکیل شده که با گذشت زمان زیر هزاران تن ماسه مدفون شده است.

شکی نیست که جذابترین و بهترین محل برای تفریحات کویری به ویژه شتر سواری ریگ یلان است و گردشگران می توانند با برپایی کمپ، شب های کویری را تجربه و بدون هیچ آلودگی نوری و صدا به تماشای ستارگان بنشینند.

همچنین رصد تخصصی ستارگان، آفرود سواری، ماسه درمانی، پرواز مدرن همچون پاراگلایدر، پارا موتور و... از جمله ظرفیتهای گردشگری در بیابان لوت به شمار می رود.

ریگ یلان ظرفیتی ناشناخته

محمود رضا کمالی جوان یکی از راهنمایان گردشگری، اظهار داشت: یکی از موانعی که برای بهره برداری از ظرفیت گردشگری ریگ یلان احساس می شود، نبود زیرساختها مانند راه دسترسی مناسب است.

وی با اشاره به اینکه، برخی مسیرهای دسترسی به ریگ یلان آسفالت نیست، گفت: بسیاری از تورگردانان از این خطه نا آگاهند و تبلیغاتی برای معرفی ریگ یلان انجام نشده است.

وی تصریح کرد: گردشگران زیادی هستند که هزینه های هنگفتی برای مشاهده چنین مکان هایی می پردازند اما از وجود این پدیده ها نا آگاهند.

راههای تسهیل گردشگری برای ریگ یلان

بهنام آخوندی یکی از فعالان حوزه گردشگری  اظهار داشت: یکی از چالشهای راهنمایان گردشگری و تورگردانان، عدم آشنایی با محیط منطقه است که می طلبد سازمان میراث فرهنگی برای این دسته از فعالان گردشگری تورهای آشنایی برگزار کند.

وی گفت: همچنین باید زمینه ای فراهم شود تا از اثر گذاری ظرفیتهایی مانند آثار تاریخی و آداب و رسوم محلی برای جذب گردشگر بهره برداری شود.

وی تصریح کرد: تا کنون کمتر مستند سازی به ریگ یلان ورود کرده تا اثری که بتواند این منطقه و جاذبه هایش را به همگان معرفی کند تولید شود.

راه دسترسی مهمترین فاکتور گردشگری در ریگ یلان

محمد علی سرگزی، مدیر پایگاه جهانی بیابان لوت در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: پهنای کویر لوت در سه استان کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان گسترده شده و این اثر جز دو اثر ثبت شده جهانی در ایران است.

مدیر پایگاه جهانی بیابان لوت، گفت: یکی از زیرساختهای لازم برای رونق گردشگری در ریگ یلان راه دسترسی مناسب است که در این بخش ضعف هایی از جمله نبود آسفالت وجود دارد.

سرگزی با اشاره به اینکه، ریگ یلان دو مسیر دسترسی دارد، افزود: برای رسیدن به ریگ یلان از زاهدان به سمت گراغه باید طی مسیر کرد که این مسیر آسفالت است، حدود ۱۲ کیلومتر بعد از گراغه نیز از آسفالت برخوردار است پس از آن به چاه رحمان می رسیم که آسفالت ندارد اما آسفالت این مسیر در دست پیگیری است.

وی با بیان اینکه از چاه رحمان تا پای بیابان راه دسترسی مناسبی ندارد، بیان کرد: مسیر بعدی از زاهدان به سمت انجیرک پایین بوده و این همان مسیر اصلی دسترسی به بیایان لوت است که آسفالت آن به طول ۱۲ کیلومتر در دستور کار است.

مدیر پایگاه جهانی بیابان لوت، گفت: از انجیرک پایین تا پای بیابان که همان ورودی ریگ یلان است، ۱۰ کیلومتر می باشد که در حریم بیابان قرار دارد و خاکی است، این مسیر نیز باید آسفالت شود.

سرگزی با بیان این مطلب که تلاش می کنیم تا راههای دسترسی به ریگ یلان را افزایش دهیم، گفت: امیدواریم دستگاههای مربوطه همکاری لازم را برای آسفالت داشته باشند.

وی تصریح کرد: برگزاری تورهای بیابان گردی در ریگ یلان در دست بررسی است چرا که معتقدیم از این قابلیت گردشگری باید استفاده شود.

مدیر پایگاه جهانی بیابان لوت، گفت: بیابان همانند دریا است به همین دلیل باید با کمک دهیاران و راهنمایان گردشگری به این مناطق سفر کرد تا از خطر گم شدن به دور ماند.

سرگزی افزود: طبیعتا باید از ظرفیت پیاده روی، ماسه درمانی این خطه استفاده و تورهای طب سنتی را فعال کرد. همچنین در مباحث زمین شناسی، پوشش گیاهی و حیات جانوری ریگ یلان بهشتی برای محققان و پژوهشگران است و استفاده از این ظرفیتها نیز باید پیگیری شود همچنین بومیان نیز از برکات آن بهره مند شوند.

وی تصریح کرد: برگزاری دوره های آموزشی مبنی بر نحوه برخورد با گردشگران و تبدیل خانه های محلی به مکان های بومگردی از جمله اقدامات در دست پیگیری است.

وی با اشاره به اینکه، جوامع محلی همکاری لازم با گردشگران را دارند و دهیاری انجیرک در زمینه پذیرش گردشگران اعلام آمادگی کرده است، بیان کرد: در این راستا یک مجتمع بومگردی نیز در منطقه انجیرک در دست ساخت است.

مدیر پایگاه جهانی بیابان لوت، گفت: برای علاقمندان به آفرود باید محدوده ای را مشخص کرد تا به طبیعت کمترین آسیب برسد اجرای تورهای پارگرایدر، پارا موتور در منطقه هم قابل اجرا است که توسط مردم محلی انجام خواهد شد.

سرگزی افزود: رصد ستارگان در شب از سوی دانشگاه در حال ییگیری است و تورهای تخصصی رصد ستارگان در این منطقه اسکان خواهند یافت.

وی با اشاره به اینکه، ۲۰ پارچه آبادی در حاشیه بیابان لوت قرار دارد، تصریح کرد: آبخوران از جمله این روستاها است که آب و فضای سبز مناسبی دارد اما مسیری مستقیم ندارد.

فرصتهای گردشگری بیابان

مجید کلانوری، جانشین مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی سیستان و بلوچستان، گفت: از کویر و ریگ یلان به عنوان الماس طبیعی‌ جهان یاد می شود.

جانشین مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی سیستان و بلوچستان، گفت: هر توریستی که بخواهد وارد ایران بشود ابتدا به سراغ آثار جهانی ثبت شده می رود و بی شک بیابان لوت یکی از هدف‌ های گردشگران خارجی خواهد بود.

کلانوری با اشاره به اینکه کویر لوت ۱۷۵ هزار هکتار دارد، افزود: وقتی گردشگران در اماکن حضور پیدا می کنند، جوامع محلی هم از مزایای آن بهره مند می شوند.

وی تصریح کرد: هدف ما این است تا ساکنان مناطقی که آثار جهانی در آنها به ثبت می رسد از این امتیاز آگاه شوند و در حفظ و حراست از آن نیز تلاش کنند.

جانشین مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی سیستان و بلوچستان، گفت: فرصتهای گردشگری بیابان باید معرفی شود و برنامه‌ ریزی برای رونق صنعت گردشگری و صنایع وابسته به آن از جمله صنایع دستی انجام شود.

برگزاری فن تور بزرگ آشنایی با ریگ یلان

وحیده رخشانی، رئیس گروه توسعه گردشگری و بازاریابی میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی سیستان و بلوچستان هم در گفت و گو با خبرنگار بازار اظهار داشت: بیابان لوت یکی از اثرهای طبیعی کشورمان است که می تواند ظرفیت ‌های این صنعت را در استان توسعه دهد.

رئیس گروه توسعه گردشگری و بازاریابی میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی سیستان و بلوچستان گفت: روستای چاه حسین علی یکی از قابلیت‌ های مناطق اطراف بیابان لوت است که جاده دسترسی مطلوبی دارد و این روستا دارای آب و فضای سبز مناسب است.

رخشانی افزود: در این روستا اداره میراث فرهنگی اقدام به احداث مجتمع بومگردی کرده تا کنون سه مجموعه اقامتی این مجتمع ساخته شده و آماده پذیرایی از گردشگران است.

وی تصریح کرد: انتظار می رود جامعه گردشگر فعال یک فن تور برگزار کند و ما نیز با آنها همراهی خواهیم کرد تا تور آشناسازی به محیط به بهترین نحو برگزار شود.

رئیس گروه توسعه گردشگری و بازاریابی میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی سیستان و بلوچستان گفت: برنامه هایی که توسط مستندسازان درباره بیابان لوت ساخته شده می تواند در معرفی این اثر طبیعی موثر واقع شود این آثار باید افزایش پیدا کند.

رخشانی افزود: یک دوره آموزشی ۱۸ روزه برای راهنمایان گردشگری در ژاپن برگزار می شود، در صورتیکه راهنمایان گردشگری تمایل داشتند می توانند از این دوره بهره مند شوند.

رئیس گروه توسعه گردشگری و بازاریابی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی استان گفت: مخالف رواج آفرودسواری در کویر لوت هستیم چرا که با رواج این تفریح در ریگ یلان شاهد شخم خوردن پوشش سطحی خاک تپه های شنی خواهیم بود.

رخشانی افزود: ورود دهها خودروی آفرود به منطقه موجب ترس و وحشت حیوانات کویری نیز می شود.

گرچه طی هفت سال از جهانی شدن بیابان لوت این پدیده طبیعی ارزشمند و اسرار آمیز می‌ گذرد اما شکوفایی صنعت گردشگری در گوشه گوشه این منطقه بکر و جذاب نیاز به برنامه ریزی دقیق و مدون دارد به عبارتی در شرایطی که بیکاری یکی از چالش های اصلی استان سیستان و بلوچستان است صنعت گردشگری آن هم از نوع کویر گردی می تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم به ایجاد اشتغال و درآمدزایی در منطقه کمک کند.