پیش از این بیان میشد که یک فرد جوان سالم پس از تحمل شش ساعت گرمای ۳۵ درجه سانتیگراد در هوایی با رطوبت ۱۰۰ درصد جان خود را از دست میدهد، اما تحقیقات جدید نشان میدهد که آستانهی تحمل انسان میتواند به طور قابل توجهی پایینتر باشد.
در این مرحله عرق که ابزار اصلی انسان برای پایین آوردن دمای مرکزی بدن است دیگر از روی پوست تبخیر نمیشود و در نهایت این منجر به گرمازدگی، نارسایی اندامها و مرگ میشود.
کالین ریموند (Colin Raymond) از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا به خبرگزاری فرانسه گفت که این حد بحرانی که در دمای ۳۵ درجه تحت عنوان «دمای مرطوب حباب» شناخته میشود، رخ میدهد، حدود ۱۲ بار بیشتر در جنوب آسیا و خلیج فارس، نقض شده است.
ریموند که رهبری یک مطالعه بزرگ در این زمینه را بر عهده داشت، گفت که هیچ یک از این موارد بیش از دو ساعت طول نکشیده است.
اما به گفتهی کارشناسان گرمای شدید برای کشتن مردم نیازی به حتی نزدیک شدن به این حد ندارد و هر کس بسته به سن، سلامت و سایر عوامل اجتماعی و اقتصادی آستانهی تحمل متفاوتی دارد.
به عنوان مثال، تخمین زده میشود که بیش از ۶۱هزار نفر به دلیل گرمای تابستان سال گذشته در اروپا جان خود را از دست دادهاند که در آن جا به ندرت رطوبت کافی برای ایجاد دمای خطرناک حباب مرطوب وجود دارد.
با افزایش دمای جهانی، روز سهشنبه ماه گذشته به عنوان گرمترین روز ثبتشده در تاریخ تایید شد و دانشمندان هشدار میدهند که پدیدههای خطرناک حباب مرطوب نیز رایجتر خواهند شد.
ریموند گفت که تعداد چنین پدیدههایی در ۴۰ سال اخیر دستکم دو برابر شده است و افزایش آن، خطری جدی برای تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیتهای انسانی است.
تحقیقات ریموند پیشبینی میکند که دمای حبابهای مرطوب در دهههای آینده در چندین نقطه در سراسر جهان از ۳۵ درجه سانتیگراد فراتر میرود، اگر دمای متوسط جهان ۲.۵ درجه سانتیگراد بالاتر از سطوح پیشصنعتی رود.
خطر واقعی
اگرچه دمای حباب مرطوب در حال حاضر بیشتر با استفاده از خوانش گرما و رطوبت محاسبه میشود، اما در ابتدا با قرار دادن یک پارچه مرطوب روی دماسنج و قرار دادن آن در هوا اندازهگیری میشد.
این کار به محققان اجازه میداد تا میزان سرعت تبخیر آب از پارچه را اندازهگیری کنند که نشان دهندهی عرق پوست است.
حداکثر دمای قابل تحمل برای بقای انسان از نظر تئوری در دمای حباب مرطوب ۳۵ درجه سانتیگراد با رطوبت ۱۰۰ درصد یا ۴۶ درجه سانتیگراد با رطوبت ۵۰ درصد است.
برای آزمایش این حد تحمل، محققان دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا در ایالات متحده دمای مرکزی بدن افراد جوان و سالم را در یک محفظهی حرارتی اندازهگیری کردند.
آنها دریافتند که شرکتکنندگان به محدودیت محیطی حیاتی خود زمانی میرسند که بدن آنها نمیتواند از ادامهی افزایش دمای هستهی مرکزی بدن جلوگیری کند؛ که این اتفاق در دمای حباب مرطوب ۳۰.۶ درجه سانتیگراد رخ میدهد که بسیار کمتر از ۳۵ درجه سانتیگرادی است که پیش از این از نظر تئوری بیان شده بود.
دانیل وچلیو (Daniel Vecellio)، که روی این تحقیق کار میکرد، به خبرگزاری فرانسه گفت که این تیم تخمین زده است که بین پنج تا هفت ساعت طول میکشد تا چنین شرایطی به «دمای هستهی مرکزی واقعا خطرناک» برسد.
آسیب پذیرترینها
جوی مونتیرو (Joy Monteiro)، محققی در هند که ماه گذشته مطالعهای را در مجلهی نیچر منتشر کرد که به بررسی دمای مرطوب حباب در جنوب آسیا میپردازد، گفت که بیشتر موجهای گرمایی مرگبار در این منطقه در شرایطی با دمای بسیار کمتر از آستانهی حباب مرطوب ۳۵ درجه سانتیگرادی است.
او به خبرگزاری فرانسه گفت، چنین محدودیتهایی در استقامت انسان در افراد گوناگون به شدت متفاوت است.
عایشه کدیر (Ayesha Kadir)، متخصص اطفال در بریتانیا و مشاور بهداشتی در Save the Children، نیز در همین رابطه گفت: ما و به خصوص کودکان در خلاء زندگی نمیکنیم.
او گفت که کودکان کوچک کمتر قادر به تنظیم دمای بدن خود هستند و این امر آنها را در معرض خطر بیشتری قرار میدهد.
افراد مسن که غدد عرق کمتری دارند، آسیب پذیرترین افراد هستند. نزدیک به ۹۰ درصد از مرگ و میر ناشی از گرما در اروپا در تابستان گذشته در میان افراد بالای ۶۵ سال بوده است.
افرادی که مجبورند در بیرون از خانه در دمای بالا کار کنند نیز بیشتر در معرض خطر هستند. این که آیا افراد میتوانند گهگاهی بدن خود را خنک کنند یا نه نیز یک عامل مهم است.
ریموند گفت: مانند بسیاری از تاثیرات تغییرات آب و هوایی، افرادی که کمترین توانایی را دارند که خود را از این محیطها دور نگه دارند بیشترین آسیب را متحمل میشوند.
تحقیقات او نشان داده است که پدیدههای آب و هوایی ال نینو در گذشته دمای حبابهای مرطوب را بالا برده است. انتظار میرود اولین پدیدهی ال نینو در چهار سال اخیر در اواخر سال جاری به اوج خود برسد.
ال نینو یکی از چرخههای مشهور آب و هوایی جهان است که هر دو تا هفت سال یکبار باعث ایجاد ناهنجاریهای بزرگی در آب و هوای سراسر سیارهی زمین میشود از جمله این ناهنجاریها میتوان به سیلابهای ناگهانی، خشکسالی، قحطی و اپیدمی اشاره کرد.
ریموند گفت که دمای حباب مرطوب ارتباط نزدیکی با دمای سطح اقیانوس دارد.
بر اساس گزارش رصدخانه آب و هوای اتحادیه اروپا، اقیانوسهای جهان ماه گذشته به بالاترین درجه حرارت رسیدند و رکورد قبلی سال ۲۰۱۶ را شکستند.