یارانه و دهک‌های یارانه‌بگیر تغییر می‌کنند دهک‌های یارانه‌بگیر چه زمانی به‌روزرسانی می شود توزیع یارانه طبق دهک های یارانه بگیر انجام می‌شود. اما با توجه به اینکه ممکن است درآمد خانوارها تغییر کند این دهک‌بندی هر چند وقت یک بار بازبینی می‌شود و معیار آن چیست؟
اما این تنها خبر یارانهای نیست قرار طرح کالابرگ الکترونیکی اصلاح شود و یا به تعبیری جمع شود وزیر کار خبر داد : به جای کالابرگ الکترونیکی طرح جدیدی که موجب افزایش اقبال عمومی شود خبر داد. طرح جدید کالابرگ اکترونیکی از سیزدهم خرداد ماه کلید خورد. هنوز سه ماه از اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی انگذشته که قرار است ترمیم شود
عرشه آنلاین نوشت: در مرحله جدید طرح کالابرگ الکترونیکی قرار بود افزایش یارانه نقدی، ۲۰ درصدی برای خانوار‌هایی که تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد و جزو سه دهک اول درآمدی هستند، منظور شود اما این افزایش شامل همه یارانه‌بگیران نشده است
علیرضا عسگریان در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: درخصوص خط فقر مطلق، خط فقر نسبی و خط فقر شدید روایت‌های مختلفی وجود دارد و این درحالیست که نهادهای مختلفی درحال رصد و پایش خط فقر هستند که باید در این زمینه به وحدت برسیم؛ لذا بایستی گفت‌وگوی مفصلی بین نهادها/ سازمان‌هایی که خود را به طور رسمی یا غیررسمی متولی تعریف خط فقر می‌دانند، انجام شود.
معاون رفاه و امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین درمورد آخرین اقدامات این وزارتخانه، در به‌روزرسانی دهک‌بندی خانوارها یادآور شد: آماده به روزرسانی دهک‌بندی‌ها طی دو الی سه ماه آینده هستیم که داده‌ها مربوط به سال ۱۴۰۲ هستند اما معیارها و شاخص‌ها، همان معیارهای قبلی خواهند بود و تغییری نخواهند داشت.
معیار دهک بندی چیست
عسگریان اظهار داشت: تنها تراکنش مالی بالا در یک زمان خاصی مدنظر نیست، بلکه معدل معیارهای گفته شده در یک خانوار مدنظر تحلیل و مبنای قضاوت ما قرار می‌گیرد.
چه دستگاه‌هایی اطلاعات خود را به پایگاه رفاه ایرانیان منتقل کردند؟
معاون رفاه و اقتصادی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد اینکه تاکنون چه دستگاه‌هایی اطلاعات خود را به پایگاه رفاه ایرانیان، منتقل کرده‌اند؟ گفت: سازمان‌های ثبت اسناد، ثبت احوال، بانک مرکزی، نیروی انتظامی، کمیته امداد امام خمینی در حوزه حمایتی، سازمان بهزیستی، بورس اوراق بهادار، حقوق و دستمزد، صندوق‌های بیمه‌ای، سازمان تأمین اجتماعی و برخی سازمان‌های دیگر هستند که اطلاعات برخی از این سازمان‌ها برخط و آنلاین است و برای برخی نیز هر ۶ ماه یکبار به روز رسانی می‌شود.
وی گفت: بعد و ساختار خانوار دو شاخصی است که در صورت تغییر به تناسب تاثیر آنها در دهک خانوارها تاثیر می‌گذارد و تغییر پیدا می‌کند.
عسگریان در مورد اینکه آیا به نظر شما این همه بررسی و اطلاعات برای حذف فقط یک دهک صرفه اقتصادی دارد؟ گفت: به نظر شما اگر سه دهک پردرآمد را از یارانه حذف می‌کردیم، چه تعداد افراد از یارانه حذف می‌شدند؟ قطعا در آن صورت بسیاری از کارمندان معمولی و خانوارهای متوسط حذف می‌شوند.
عسگریان تصریح کرد: در هر دهک درآمدی ۸.۷ میلیون نفر جمعیت وجود دارد و قصد اصلی ما از مداخله دادن شاخص‌های دقیق‌تر و برخط کردن و اعمال شاخص‌های حذف افراد و یا حتی تغییر دهک‌ها نیست. موضوع اصلی این است که فقط می‌خواهیم عدالت رعایت شود. در هر نوبت بررسی، برخی خانوارها به دهک‌های بالا و برخی به دهک‌های پائین منتقل می‌شوند.
عسگریان در مورد اینکه آیا همه افراد دهک ۱۰ از یارانه حذف می‌شوند؟ گفت: در هر دهک، صدک‌هایی وجود دارد و تعداد معدودی از آنها یارانه می‌گیرند، اما عمده افرادی که در دهک ۱۰ پردرآمدی قرار می‌گیرند، یارانه‌شان حذف می‌شود.
وی اضافه کرد: برخی افراد اصلا تراکنش بانکی ندارند که این افراد مشکوک به پنهان کردن اطلاعات مالی می‌شوند، در نتیجه وضعیت خانوار آنها را مجددا بررسی می‌کنیم.
به گفته عسگریان، طرح دهک‌بندی خانوار و شناسایی افراد پردرآمد از یارانه یک تکلیف قانونی است که در قانون بودجه برعهده دولت گذاشته شده است.
سه دهک اول درآمدی چیست و چه کسانی را شامل می‌شود؟
در سال‌های گذشته، دهک‌بندی با توجه به میزان درآمد خانوار انجام می‌شد، اما پس از آن تصمیم بر این گرفته شد که غربالگری دهک‌ها بر اساس «آزمون وسع» صورت گیرد.
در این باره در پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان توضیحاتی ارائه شده است. غربالگری در آزمون وسع بر اساس مولفه‌هایی مانند تعداد اعضای خانوار، جنسیت سرپرست خانوار، تعداد خودرو، مجموع ارزش خودرو، تعداد ملک اظهاری، تعداد سفرهای خارجی، گردش حساب، شغل افراد و … انجام می‌شود. همچنین، مواردی مثل معلولیت و بیماری‌های خاص هم در این غربالگری مد نظر قرار می‌گیرند.
پیشتر، اطلاعاتی هم در مرکز آمار ایران درج شده بود که نشان می‌داد کدام خانواده با چه میزان درآمد به چه دهکی تعلق دارد. اگر هزینه کل یک خانوار به طور متوسط ۳.۳ نفره، حدود ۷۰۰ تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان در ماه باشد، این یعنی در دهک اول قرار می‌گیرند و جزو ۱۰ درصد فقیرترین خانوارهای کشور هستند. در ضمن، اگر هزینه خانوار حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان باشد در دهک دوم و اگر هزینه دو میلیون تومان باشد، در دهک سوم قرار می‌گیرند.
چطور بفهمیم در چه دهکی قرار داریم؟
چطور بفهمم دهک چندم هستم؟ این سوالی است که هر شهروند ایرانی شاید بارها از خود پرسیده باشد؟ چند سال است که بخشی از یارانه هایی که به سوخت، برخی مواد خوراکی، آب، برق و سایر اقلام از این دست اختصاص می یافت، در قالب طرح هدفمندسازی یارانه ها، به طور مستقیم و نقدی به حساب سرپرست خانوار ها واریز می شود. پس از آن دهک بندی جامعه برای پرداخت یارانه در دستور کار قرار گرفت. به این صورت که سه دهک پردرآمد جامعه از دریافت یارانه کنار گذاشته شدند و هفت دهک باقیمانده یعنی اقشار کم‌درآمد مشمول دریافت یارانه هستند. در پی این تصمیمات، سوال مهمی که برای اغلب خانواده ها به وجود آمد این بود که چطور بفهمیم دهک چندم هستیم؟ در ادامه این مطلب روش فهمیدم دهک خانوارها توضیح داده می شود.
سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلام کرده است هموطنان می‌توانند برای اطلاع از دهک‌بندی خود از دو کانال اقدام کنند؛ راه نخست، شماره گویای ۰۹۲۰۰۰۰۶۳۶۹ است که بعد از تماس، با وارد کردند کد ملی سرپرست خانوار و همچنین وارد کردن یک شماره تلفن همراه که به نام سرپرست است، دهکی که در آن قرار دارند اعلام می‌شود.
استعلام دهک بندی یارانه
مرحله اول:ابتدا به سایت “سامانه مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه ها به نشانی hemayat.mcls.gov.ir مراجعه فرمائید و در بالای صفحه بر روی دکمه ورود/ثبت نام کلیک کنید.
مرحله دوم:سپس به صفحه ای همانند تصویر زیر هدایت می شوید که می بایست اطلاعات خواسته شده اعم از:
– شماره ملی سرپرست خانوار
– شماره حساب واریز یارانه
– مشخص کردن تعداد خانوار
– شماره ملی یکی از اعضای خانوار تحت پوشش
– تصویر امنیتی
را وارد و در انتها بر روی دکمه ورود کلیک کنید.
مرحله سوم:در این قسمت وضعیت یارانه شما مشخص می شود که شامل دریافت یارانه نقدی هست یا خیر (مشمول/غیرمشمول)، در تصویر زیر برای یکی از اعضای خانور نمایش داده شده که مشمول دریافت یارانه می باشد.
مرحله چهارم:
و بالاخره در پایان نتیجه بررسی دهک بندی یارانه شما توسط دولت که با بررسی اطلاعات دارایی و مالی خانوار شماست، نمایش داده می شود.
سه دهک اول یارانه‌بگیران چه کسانی هستند؟
کالابرگ الکترونیکی برای تمام مشمولان یارانه درنظر گرفته شده، اما تنها بخشی از خانوارهای حاضر در دهک اول تا سوم توانستند به مبلغ اضافی دست پیدا کنند که ۸۰ درصد یارانه خردادشان را صرف خرید اقلام خوراکی کرده بودند. جمعیت سه دهک اول درآمدی، ۲۴ میلیون نفر است که از این تعداد دو میلیون و ۲۰۰ هزار خانوار، معادل حدود ۸.۵ میلیون نفر، زیر پوشش کمیته امداد و بهزیستی قرار دارند.
جدول دهک‌بندی یارانه براساس داده‌های سال ۱۴۰۱
| دسته‌بندی دهک خانوار | میزان درآمد براساس آمار رسمی | میزان درآمد تقریبی براساس تورم |
| دهک اول | یک میلیون و ۶۵۰ هزار تومان | سه میلیون و ۷۱۰ هزار تومان |
| دهک دوم | دو میلیون و ۳۳۵ هزار تومان | پنج میلیون و ۲۵۴ هزار تومان |
| دهک سوم | دو میلیون و ۷۶۰ هزار تومان | شش میلیون و ۲۱۰ هزار تومان |
| دهم چهارم | سه میلیون و ۲۶۵ هزار تومان | هفت میلیون و ۷۴۵ هزار تومان |
| دهک پنجم | سه میلیون و ۶۲۵ هزار تومان | هشت میلیون و ۱۵۶ هزار تومان |
| دهک ششم | چهار میلیون و ۱۳۰ هزار تومان | ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان |
| دهک هفتم | چهار میلیون و ۷۳۵ هزار تومان | ۱۰ میلیون و ۶۵۴ هزار تومان |
| دهک هشتم | پنج میلیون و ۴۰۰ هزار تومان | ۱۲ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان |
| دهک نهم | شش میلیون و ۷۲۰ هزار تومان | ۱۵ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان |
| دهک دهم | ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان | ۲۳ میلیون و ۶۳۰ هزار تومان |
مقامات دولتی وعده داده‌اند به‌زودی پس از سه دهک اول یارانه‌بگیران، امکان استفاده از یارانه تشویقی برای مشمولان حاضر در سایر دهک‌های درآمدی فراهم خواهد شد.
یارانه هر عضو خانوار حاضر در دهک اول تا سوم، ۴۰۰ هزار تومان است. به این ترتیب در موعد پرداخت یارانه که فعلا بیستم هر ماه است، ۸۰۰ هزار تومان به حساب سرپرست خانوار دونفره ریخته می‌شود. یارانه واریزی به حساب خانوار سه‌نفره حاضر در دهک درآمدی یک تا سه، یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، برای خانوار چهارنفره یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و برای خانوار پنج نفره، دو میلیون تومان است.
یارانه خانوار دهک چهار تا ۹ به‌ازای هر نفر ۳۰۰ هزار تومان محاسبه می‌شود. خانوار دونفره ماهی ۶۰۰ هزار تومان، خانوار سه‌نفره ماهی ۹۰۰ هزار تومان، خانوار چهارنفره ماهی یک میلیون و ۲۰۰ هزار و خانوار پنج‌نفره ماهیانه رقم یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان یارانه دریافت می‌کنند. همین ترتیب در پرداخت کالابرگ رعایت می‌شود.
کالابرگ الکترونیک قرار است بدون تغییر در رقم و جزییات به روال جاری در حساب بانکی سرپرست خانوارها شارژ شود تا خود مردم تصمیم بگیرند یارانه را در قالب کالابرگ برای خرید اعتباری ۱۱ قلم کالا شامل خواروبار، لبنیات، پروتئین هزینه کنند یا همچون گذشته به‌شکل نقدی از عابربانک‌ها برداشت کنند. اولویت، اما با خرید کالا، حمایت از سبد غذایی و جلوگیری از تزریق نقدینگی مضر به اقتصاد کشور است.
خانوار‌هایی مشمول یارانه تشویقی می‌شوند که در قالب طرح کالابرگ الکترونیکی سراغ خرید اقلام خوراکی می‌روند. افزایش ۲۰ درصدی یارانه به‌ازای هر نفر جداگانه محاسبه خواهد شد. در این حالت یک خانوار چهارنفره حاضر در دهک اول تا سوم، علاوه بر یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان یارانه معمول، بابت افزایش ۲۰ درصدی یارانه، می‌تواند از ۳۲۰ هزار تومان اضافی برخوردار شود. برداشت مبلغ یارانه تشویقی به‌شکل پول نقد امکان‌پذیر نیست و باید آن را حتما صرف خرید ۱۱ قلم کالای ضروری کرد. شیر، پنیر، تخم‌مرغ، مرغ، روغن مایع، ماکارونی، قند و شکر، ماست پرچرب، برنج ایرانی، حبوبات و گوشت منجمد گوساله از جمله اقلامی هستند که در طرح کالابرگ ارائه می‌شوند.
کالابرگ به سرپرست خانوار اجازه میدهد تقریبا حدود یک ماه قبل از واریز یارانه نقدی، خرید اعتباری کالا‌هایی پرمصرف مانند قند، شکر، برنج، ماکارونی، روغن، تخم‌مرغ، مرغ، انواع لبنیات و گوشت را انجام دهد. محاسبه و مدیریت یارانه و اعتبار تشویقی با مراجعه به سامانه «شما» به نشانی shoma.sfara.ir، دانلود اپلیکیشن شما یا با استفاده از کد دستوری ستاره، ۵۰۰، ستاره، ۱۴۶۳، مربع امکان‌پذیر است. این کددستوری اجازه میدهد حتی بدون داشتن گوشی هوشمند، باقیمانده اعتبار و جزییات تراکنش‌های یارانه و کالابرگ را زیر نظر بگیرید.
کالابرگ الکترونیکی به‌صورت اختیاری در دسترس مردم قرار می‌گیرد و به سرپرست خانوار اجازه میدهد یک ماه زودتر از یارانه در قالب اعتبار استفاده کند. چنانچه سرپرستان خانوار به کالابرگ الکترونیکی و یارانه اضافی تمایل نداشته باشد، می‌تواند در موعد همیشگی، مبلغ یارانه نقدی را از خودپرداز بگیرد.
نحوه اطلاع از دهک یارانه خانوار
دهک‌بندی خانوار توسط دولت طبق داده‌های آماری انجام می‌شود و به‌همین دلیل ممکن است برای عموم مردم غریب باشد. مرکز آمار هرسال در گزارش بودجه خانوار، بر اساس مجموع درآمد و هزینه‌های سالانه، خانوارها را در ۱۰ گروه دسته‌بندی می‌کند. دهک اول کم‌درآمدترین گروه و دهک دهم پردرآمدترین گروه خانوارها را تشکیل می‌دهند. آخرین گزارش رسمی مرکز آمار در سال ۱۴۰۰ ارائه شده و به دهک‌بندی خانوارهای ایرانی در سال ۱۳۹۹ پرداخته است. انتشار آمار از آن سال به‌بعد متوقف شده تا مجبور شویم برای اطلاع از دهک یارانه و محاسبه تقریبی جایگاه خانوار خود بین دهک‌های درآمدی در سال ۱۴۰۲، دو تا تورم ۵۰ درصدی را به فرمول رسمی اضافه کنیم. پس از این راه ممکن نیست به نتیجه برسیم.
دهک اول تا نهم درآمدی چگونه طبقه‌بندی می‌شوند؟
دهک یارانه خانوار براساس میزان درآمد و هزینه‌هایشان مشخص می‌شود و برای این منظور یک‌سری فرمول وجود دارد. مرکز آمار بر اساس همین محاسبات می‌گوید پایین‌ترین طبقه اقتصادی در کشور، افرادی هستند که در دهک اول هزینه و درآمد قرار می‌گیرند.
دهک اول یارانه ضعیف‌ترین قشر هستند و هزینه‌های ماهانه‌شان پایین‌تر از سایر دهک‌ها است. خانوار دهک اول در خانه‌ای زندگی می‌کنند که به طور متوسط ۷۵ مترمربع زیربنا دارد. حدود ۲۰ درصد این خانوارها، اجاره‌نشین هستند. گزارش‌های مرکز آمار نشان میدهد جمعیت خانوار حاضر در دهک اول به طور متوسط ۲.۶ نفره است و نصف جمعیت خانوار یعنی ۱.۳ نفر درآمد دارند. سرپرست خانوار دهک اول عموما به‌عنوان کارگر ساده فعالیت می‌کند و کارکنان خدماتی یا فروشندگان در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.
دهک دوم، از خانوار‌هایی تشکیل شده که متوسط متراژ محل سکونت‌شان بر اساس گزارش‌های مرکز آمار، حدود ۸۲ مترمربع است. ۱۹ درصد خانوارهای دهک دوم در خانه اجاره‌ای زندگی می‌کنند. خانوار دهک دوم به طور متوسط ۳.۱ نفر عضو دارد و از این بین آنها، ۱.۴ نفر درآمد دارند. شغل اغلب سرپرستان خانوار دهک دوم کارگر ساده است و مشاغلی مثل صنعتگران و کارکنان بخش صنعت، رانندگان و متصدیان و مونتاژکاران ماشین‌آلات در رتبه‌های بعدی قرار دارد.
خانوار دهک سوم براساس گزارش رسمی مرکز آمار در خانه‌ای زندگی می‌کند که به طور متوسط ۸۷ مترمربع زیربنا دارد. ۲۱ درصد خانوارهای دهک سوم اجاره‌نشین هستند. ۱.۴ نفر از اعضای این خانوار ۳.۳ نفره به‌طور معمول، درآمد کسب می‌کند. شغل اصلی سرپرست خانوار دهک سوم در گروه صنعتگران و کارکنان مشاغل مربوط به آن جای می‌گیرد و کارگر ساده در رتبه بعدی قرار دارد. بخشی از سرپرستان خانوار دهک سومی در گروه شغلی رانندگان، متصدیان و مونتاژکاران ماشین‌آلات قرار می‌گیرند.
خانوار حاضر در دهک چهارم درآمدی، مطابق گزارش‌های مرکز آمار عموما در یک واحد ۹۲ متری زندگی می‌کند. یک خانوار دهک چهارمی به طور میانگین ۳.۴۵ نفره جمعیت دارد که از این تعداد، ۱.۴۵ نفرشان شغل و درآمد دارند. شغل اصلی سرپرست خانوار دهک چهارم عموما رانندگان، متصدیان و مونتاژکاران ماشین‌آلات است و مشاغل حوزه صنعت و کارکنان خدماتی و فروشندگان در رتبه بعدی قرار می‌گیرند.
خانوار دهک پنجم را کسانی تشکیل می‌دهند که محل سکونت‌شان به‌طور متوسط ۹۴ مترمربع مساحت دارد. ۱۷ درصد این خانوارها اجاره‌نشین هستند. خانوار دهک پنجم به طور میانگین از ۳.۵ نفر تشکیل شده و از این تعداد ۱.۵ نفر شغل و درآمد دارند. سرپرست این خانوار اغلب در حوزه صنعت مشغول به‌کار است و رانندگان، متصدیان و مونتاژکاران ماشین‌آلات در رتبه بعدی قرار می‌گیرند.
خانوار دهک ششم در خانه‌ای زندگی می‌کند که به‌طور متوسط ۹۵ مترمربع است. جمعیت خانوار دهک ششم ۳.۵ نفر برآورد می‌شود و ۱.۴ نفر آنها درآمد دارند. شغل اصلی سرپرستان خانوار دهک ششم در حوزه صنعت طبقه‌بندی می‌شود.
سرپرست خانوار دهک هشتم اغلب در مشاغل بخش صنعت، مشغول به‌کار است. تنها ۱۳ درصد خانوارهای دهک هشتم در خانه اجاره‌ای زندگی می‌کنند. جمعیت خانوار دهک هشتم به‌طور متوسط ۳.۵ نفر است که ۱.۵ نفر از آنها شغل و درآمد دارند. بخش قابل توجهی از سرپرستان خانوارهای حاضر در دهک هشتم درآمدی را متخصصان علمی و فنی تشکیل میدهد.
خانوار دهک نهم، در خانه‌ای زندگ می‌کند که به‌طور متوسط ۱۱۰ مترمربع مساخت دارد. محل زندگی ۱۲ درصد خانوار دهک نهم، اجاره‌ای است. متخصصان علمی و فنی، شغل اصلی سرپرستان خانواده‌ها در دهک نهم است. فروشندگان و کارکنان بخش خدمات نیز در رتبه بعدی قرار می‌گیرند. به‌طور متوسط از هر ۳.۵ نفر عضو خانوار دهک نهم، ۱.۶ نفرشان درآمد دارد.
دهک دهم پردرآمدترین خانوار ایرانی است. آنها بیشتر از سایر خانوارها پول درمی‌آورند و همچنین بیشتر از بقیه خرج می‌کنند. نکته عجیب درباره خانواده‌های دهک دهم این است که هزینه‌شان از میزان درآمدشان پیش گرفته (آمار است دیگر). محل زندگی خانوار دهک دهم، به طور میانگین ۱۲۰ متر مربع مساحت دارد. اغلب این خانوارها صاحبخانه هستند و تنها هشت درصدشان در خانه اجاره‌ای زندگی می‌کنند. بخش بزرگی از خانوارهای دهک دهمی را متخصصان علمی و فنی تشکیل می‌دهند. قانون‌گذاران، مقامات عالی‌رتبه و مدیران نیز به‌عنوان سرپرست خانوار دهک دهم قرار می‌گیرند. جمعیت خانوار دهک دهمی، به‌طور متوسط ۳.۵ نفر است و ۱.۷ نفر از آنها کار می‌کنند و درآمد دارند.