حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه‌ای با وبگاه المانیتور به توضیح درباره مذاکرات رفع تحریم‌های وین و همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پرداخته است.
وی در این مصاحبه که امروز دوشنبه منتشر شده گفته که ایران آماده همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حل و فصل مسائل پیرامون تحقیقات این سازمان در سه مکان ادعایی در ایران است.
طبق نوشته المانیتور، امیرعبداللهیان گفته تا جایی که آژانس اتمی به دنبال حل و فصل مسائل مربوط به سه مکان ادعایی به صورت فنی و نه به صورت سیاسی باشد، تهران آماده همکاری با این نهاد بین‌المللی است.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران گفته است: «آژانس سوالاتی درباره سه مکان ادعایی دارند که می‌گویند در آنها اورانیوم پیدا کرده‌اند و ما آماده‌ایم به آن سوالات پاسخ بدهیم.»
امیرعبداللهیان گفته هنگامی که در خصوص بازگشت به توافق هسته‌ای برجام توافق حاصل شود، ایران آماده خواهد بود به آژانس «فراتر از توافقات پادمانی» دسترسی بدهد.
او گفت: «ابتدا لازم است که این ادعاهای بی‌اساسی که علیه ایران مطرح شده و در دستورکار آژانس قرار گرفته‌اند برطرف شوند. ما معتقدیم و می‌پذیریم برای اینکه این کار انجام شود لازم است برخی اقدامات فنی انجام شوند. همزمان، لازم است آژانس، فنی رفتار و عمل کند نه سیاسی.
امیرعبداللهیان به رویه مشابهی اشاره کرد که در سال ۲۰۱۵ اتفاق افتاد و مطابق آن آژانس به تحقیقاتش درباره مسئله «پی.ام.دی» پایان داد و قطعنامه‌ای صادر کرد که اجازه داد برجام اجرا شود. وی به المانیتور گفت: «[همانند سال ۲۰۱۵] لازم است که برای بستن پرونده این ادعاها اراده سیاسی وجود داشته باشد.»
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال‌های گذشته برخی از ادعاهای مطرح‌شده از سوی رژیم صهیونیستی درباره برنامه هسته‌ای ایران را مورد توجه قرار داده و تکرار کرده است. تهران این ادعاها را ساختگی دانسته و آنها را رد کرده است.
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران ماه پیش تصریح کرد تهران به سوالات مطرح‌شده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پاسخ دقیق داده اما آژانس مبنای گزارش‌هایش را اطلاعات دریافتی از دشمنان ایران قرار می‌دهد.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خردادماه سال جاری قطعنامه‌ای به تصویب رساند که تهران را به عدم همکاری با این نهاد بین‌المللی در خصوص یافت شدن «مواد هسته‌ای اعلام‌نشده» در «چندین مکان اعلام‌نشده در ایران» متهم می‌کند. آژانس ادعا کرده که ایران بر خلاف تعهداتش در «توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی» مواد هسته‌ای خودش را اعلام نکرده است.
ایران در واکنش به این قطعنامه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد فعالیت تعدادی از دوربین‌های فراپادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران را متوقف کرده است.
در بیانیه‌ای که سازمان انرژی اتمی در آن زمان صادر کرده بود تصریح شد: « «جمهوری اسلامی ایران تاکنون همکاری‌های گسترده‌ای با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشته است که متأسفانه آژانس بدون اینکه در نظر داشته باشد که این همکاری‌ها ناشی از حسن نیت ایران است، نه تنها قدردان این همکاری‌ها نبوده، بلکه به نوعی آن را وظیفه ایران نیز تلقی کرده است. به همین دلیل تصمیم گرفته شد از امروز فعالیت دوربین‌های فراپادمانی دستگاه اندازه گیری بر خط سطح غنا OLEM و فلومتر آژانس قطع شود که دستور آن به مسئولان مربوطه داده شده است.»
سازمان انرژی اتمی در این بیانیه همچنین یادآور شده بود: «البته بیش از ۸۰ درصد از دوربین‌های موجود آژانس دوربین‌های پادمانی هستند که کمافی‌السابق فعالیت این دوربین‌ها ادامه خواهد یافت.»
امیرعبداللهیان در بخش دیگری از مصاحبه با المانیتور درباره دلیل عدم مذاکراه مستقیم ایران با آمریکا توضیح داده است. طبق نوشته این رسانه، وزیر خارجه ایران گفته آمریکایی‌ها هفته گذشته در نیویورک پیامی ارسال کردند مبنی بر اینکه «بیایید مستقیم گفت‌وگو کنیم.»
وی تصریح کرد: «ما از داشتن گفت‌وگوهای رو در رو با آمریکا باکی نداریم، اما باید احساس کنیم که این اقدام، تغییردهنده معادلات بازی خواهد بود و برای ما نوعی دستاورد به همراه خواهد داشت.»
وزیر امور خارجه ایران تأکید کرد: «اگر آمریکایی‌ها جدی باشند و بخواهند اراده و میلشان برای بازگشت به برجام را نشان دهند همین پیام[های غیرمستقیم] کفایت می‌کند.»
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به اینکه آیا با توجه به نبود گفت‌وگوهای مستقیم، ایران از دور جدیدی از مذاکرات غیرمستقیم با تسهیل‌گری اتحادیه اروپا حمایت می‌کند گفته الزاماً نیازی به چنین مذاکره‌ای نمی‌بیند، زیرا موضع ایران در دورهای قبلی این بوده که توافق شفاف‌تر و کم‌ابهام‌تر شود.
وی با وجود این تصریح کرد: «اما اگر طرف آمریکایی احساس می‌کند لازم است دور جدیدی از مذاکرات توسط هماهنگ‌کننده‌ها انجام شود - (منظورم جوزپ بورل و اتحادیه اروپا است- آن را رد نخواهیم کرد.
دور جدید مذاکرات رفع تحریم‌های ایران پس از وقفه‌ای پنج ماهه از ۱۳ مردادماه در شهر وین آغاز شد. این مذاکرات به مدت چهار روز ادامه داشت و روز ۱۷ مرداد با پرواز هیئت‌های شرکت‌کننده به پایتخت‌ها به پایان رسید.
برگزاری این دور از مذاکرات پس از آن صورت گرفت که «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مقاله‌ای در روزنامه فایننشال‌تایمز مدعی شده بود بسته پیشنهادی جدیدی روی میز گذاشته که حاوی راهکارهای به‌روزشده‌ای در خصوص رفع تحریم‌ها و گام‌های هسته‌ای ایران است.
تحلیلگران می‌گویند برخی عوامل مانند فشارهای رژیم صهیونیستی، اختلافات با کنگره و مشکلات داخلی در آمریکا دلیل بی‌میلی دولت بایدن برای بازگشت به برجام در ماه‌های گذشته بوده است.
بایدن در شرایطی سال ۲۰۲۱ بر سر کار آمد که سیاست فشار حداکثری علیه ایران در دستیابی به اهدافش ناکام مانده بود. این سیاست علاوه بر ناکامی در شکل دادن به یک توافق هسته‌ای جدید، باعث ایجاد تفرقه در روابط میان کشورهای دو سوی آتلانتیک، به خطر افتادن اثربخشی نظام تحریم‌ها به عنوان یکی از ابزارهای اصلی سیاست خارجی آمریکا و مهم‌تر از همه تقویت جریان استکبارستیز در ایران شد.
جمهوری اسلامی ایران راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها، اخذ تضمین در خصوص ماندگاری برجام و رفع ادعاهای پادمانی آژانس اتمی را اصلی‌ترین مطالبه خود در مذاکرات رفع تحریم‌ها قرار داده و تأکید کرده که تنها بازگشت به قرارداد دوجانبه‌ای که در ازای برخی محدودیت‌ها نفع ملموس اقتصادی برای ملت ایران به همراه داشته باشد را منطقی می‌داند و آن را می‌پذیرد.
امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با المانیتور گفت در حوزه اخذ تضمین‌ها در هفته‌های گذشته در نتیجه پیام‌های رد و بدل شده با آمریکایی‌ها «پیشرفت‌هایی» حاصل شده است.
وزیر خارجه ایران درباره بازگشت به برجام و مزایای اقتصادی حاصل از آن برای ایران گفت: «ما واقعاً می‌خواهیم این اتفاق رخ بدهد.»
وزیر امور خارجه ایران همچنین تصریح کرد که ایران همواره حامی امنیت و ثبات در منطقه بوده است. او گفت: «ما همیشه حامی امنیت و ثبات در منطقه بوده‌ایم. ما همیشه از روند تشکیل دولت در عراق حمایت کرده‌ایم. این ما بودیم که همه طرف‌ها در یمن را به موافقت با آتش‌بس ترغیب کردیم.»
او درباره بهبود در روابط ایران و سعودی بعد از پنج دور گفت‌وگو در عراق تصریح کرد: «ما از ایده بازگشت روابط دیپلماتیک به حالت نرمال استقبال می‌کنیم.»