مصرف سرانه گوشت قرمز در کشور کاهش یافته و به حدود ۶ تا ۷ کیلو گرم رسیده است. با این وجود قیمت هر کیلو گرم گوشت گوسفند و گوساله در بازار بیش از ۵۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. متولیان امر برای ساماندهی بازار، مبادرت به توزیع گوشت وارداتی و شکستن قیمت‌ها کرده‌اند. در حال حاضر هر کیلو گوشت قرمز وارداتی برای تنظیم بازار در فروشگاه‌های زنجیره‌ای بین ۳۱۶ تا ۳۹۰ هزار تومان است. آیا امنیت غذایی پایدار با واردات تضمین می‌شود؟ آیا سیاست گذاران برنامه‌ای جامع برای حمایت از مصرف کننده و تولیدکننده دارند؟
از حمایت از تولید تا واردات
افشین صدر دادرس، مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور با بیان اینکه واردات گوشت قرمز برای تنظیم بازار مسکن است گفت: واردات دام پایه پروار از پاکستان در حال انجام است اما این واردات قرار است تا چه زمانی از این کشور ادامه داشته باشد؟ صادرات دام در پاکستان ممنوع است اما به دلیل شرایط خاص به ایالت بلوچستان در مرز ایران مجوز موقت صادرات داده شده است.
وی افزود: متولیان امر اذعان دارند حذف ارز ترجیحی، تولید را با مشکلات بسیاری مواجه کرده و قیمت تمام شده را افزایش داده است. آیا تاوان سیاست‌های دولت را باید بازار تولید و مصرف بپردازد؟ تحقق شعار تولید پایدار و حمایت از تولیدکننده چه سرنوشتی پیدا می‌کند؟ آیا با واردات دام پایه پروار، قرار است به تولید پایدار رسید؟ در حال حاضر با وجود واردات گوشت و دام زنده هنوز قیمت‌ها به عدد منطقی در بازار نرسیده است.
ضعف نظارت در شبکه توزیع
صدر دادرس با اشاره به قیمت تمام شده تولید بازار گوشت کشور تصریح کرد: قیمت دام زنده در کشور بین ۱۷۰ تا ۱۸۰ هزار تومان متغیر است. بر این مبنا قیمت شقه گوسفندی بین ۴۲۰ تا ۴۳۵ هزار تومان خواهد بود. اگر نرخ در بازار بالاتر از این عدد است به ضعف نظارت‌ها در شبکه توزیع بر می‌گردد.
وی اظهار کرد: تولیدکننده گوشت تولیدی را بر اساس قیمت تمام شده و سود حدود ۱۰ درصد، عرضه می‌کند باید در شبکه توزیع نظارت شود که چرا قیمت‌ها روند افزایشی داشته است.
تناقض بین تولید و بازار
مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور با اشاره به سخنان قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی در برنامه‌ای تلویزیونی، عنوان کرد: در راستای تنظیم بازار گوشت از کنیا وارد می‌شود، گوسفند زنده نیز از ارمنستان و آذربایجان که در کشتارگاه جلفا ذبح و گوشت گرم وارد بازار می‌شود. مغولستان، روسیه و رومانی هم مقاصد دیگر واردات دام زنده به شمار می‌روند. در حال حاضر، بازار گوشت قرمز راکد بوده و تولیدکنندگان بازار تقاضا ندارند به این ترتیب واردات تولید را از چرخه رقابت حذف می‌کند.
وی با بیان اینکه فروشگاه‌های زنجیره‌ای از خرید گوشت دام سبک داخلی خودداری می‌کنند، ادامه داد: هنگامی که تولیدکننده تولیدات خود را نتواند در بازار به فروش برساند طبیعی است که حذف شود.
وی یادآور شد: با وجود تمام شعارها آیا برنامه‌ای برای ترمیم زیرساخت‌ها تدوین شده یا تمرکز بر واردات و تجویز مسکن برای ساکت کردن موقت درد است.
قیمت بازار چگونه به دست می‌آید؟
مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه با توجه به قیمت تمام شده قیمت هر کیلو گوشت گوسفند برای مصرف کننده نهایی چقدر است، گفت: شاخص، قیمت لاشه است و این لاشه قطعه بندی به سردست، ران، قلوه گاه و… می‌شود بر حسب اینکه لاشه چگونه تمیز و خرد می‌شود و چربی چقدر دارد قیمت گوشت متفاوت می‌شود.
گناه ارز ترجیحی
صدر دادرس در پاسخ به پرسش دیگر که چرا نرخ گوشت وارداتی نسبت به تولید داخل ارزان‌تر تمام می‌شود، گفت: حذف ارز ترجیحی قیمت نهاده‌های دامی را به تنهایی برای دامدار ۶ تا ۷ برابر کرد. در کنار آن افزایش نرخ تورم، هزینه حمل و نقل و… قیمت تمام شده تولید گوشت قرمز را در کشور صعودی کرده؛ علاوه بر اینکه کیفیت گوشت هم مساله مهمی است.
وی اظهار کرد: گوشت تولیدی کشور از کیفیت بالایی برخوردار بوده زیرا عمدتاً دام‌ها در مراتع پرورش پیدا می‌کنند. اما کشوری مانند پاکستان، آلوده‌ترین کشور جهان به امراض انگلی و بیماری‌های دامی معروف است. آیا واردات گوشت از استرالیا و اتحادیه اروپا هم با همین قیمت‌ها خواهد بود.
چرایی قاچاق
پیش تر در گزارشی اعلام شد روزانه بین ۴ تا ۵ هزار رأس دام از کشور قاچاق می‌شود. مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور درباره دلیل این امر و تأثیر آن بر بازار گفت: هنگامی که مسیرها برای تولیدکننده بسته باشد در داخل فروش هم انجام نشود، صادرات متوقف باشد، هر کس پرداخت نقد با قیمت به روز داشته باشد و مراجعه کند تولیدکننده دام را به فروش می‌رساند. عموماً خریداران در چنین بازاری قاچاق کنندگان کالا بوده و دام را به کشورهای همجوار قاچاق می‌کنند.
وی در ادامه یادآور شد: مصرف پروتئین در ۶ ماه دوم سال روند افزایشی داشته این در حالی است که هنوز بازار کلان شهری مانند تهران به تعادل نرسیده و سایر استان‌ها و شهرها نیز همین وضعیت را دارند.
مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور در پایان گفت: اگر به دنبال امنیت غذایی پایدار هستیم باید برنامه‌ها در راستای تقویت تولید داخل باشد نه رونق واردات.