این قلعه که در منطقه زیبای ارسباران جای گرفته، بهمدت ۲۰ سال محل زندگی و مبارزه بابک خرمدین، از شناختهشدهترین سرداران ایرانی بوده است.
او و یارانش بهواسطه این دژ کهن توانستند لشکریان عرب را برای بیست و چند سال در کوهها سرگردان کنند، به آنها شبیخون بزنند و باعث فرارشان شوند.
با اینکه مسیر دسترسی به قلعه مستلزم کوهپیمایی است و شاید دشوار به نظر برسد، جنبه تاریخی این قلعه و همین طور چشمانداز خیرهکننده آن به کوهها و مناطق اطراف، ارزش این سختی را دارد.
قلعه بابک در سال ۱۳۴۵ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و مرمت آن از سال ۱۳۷۶ آغاز شد.
اگر به آثار تاریخی علاقه دارید، در سفر به آذربایجان شرقی میتوانید با صعود بر فراز قلعه بابک، یک ماجراجویی مهیج و جذاب را تجربه کنید
قلعه بابک خرمدین، به نامهای دیگری از جمله «دژ بابک، دژ بذ و قلعهی جمهور» نیز، مشهور است و از لحاظ تاریخی قدمت بسیار زیادی دارد. بر اساس یافتههای باستانشناسان، قدمت این قلعه به دوران اشکانی و ساسانی بر میگردد.
با توجه به موقعیت قرارگیری و دشواری گذر از مسیر قلعه، به احتمال زیاد این بنای تاریخی یک دژ محکم نظامی بوده است. سبک معماریِ به کار رفته در این قلعه که از بقایای آن مشهود است، شباهت بسیاری به بناهای دوران ساسانی دارد.
یافتههای باستانشناسی از قبیل سکهها، ظروف سفالی و ظروف لعابی نشان میدهند تا قرن ۱۳ و چهارده میلادی، همچنان از قلعه استفاده میکردهاند.
هنوز دلیل اصلی پنهان کردن این سکهها و اشیا و همچنین، کاربرد این قلعه در زمان دفن این آثار به جا مانده، مشخص نیست.
به طور تقریبی از زمانی که بابک خرمدین در این قلعه سکونت داشته است، حدود ۱۲۰۰ سال میگذرد.
اگرچه، چند مسیر به ورودی قلعه بابک خرمدین منتهی میشود، اما تنها راه ورود به قلعه از طریق دروازهی اصلی آن است.
بعد از ورود از دروازهی اصلی، یک مسیر ۱۰۰ متری در مقابل شما قرار دارد که پس از طی کردنِ آن به ورودی قلعه میرسید.
موقعیت و مسیر دشوارِ قلعه به گونهای بوده است که دشمنان به راحتی امکانِ ورود به آن را نداشتند. از سوی دیگر، نگهبانان میتوانستند با قرار گرفتن در ارتفاعات طبیعیِ محل قلعه و چهار محل نگهبانی در اطراف، تا کیلومترها آن طرفتر را ببینند.
اگر هدف شما بازدید از قلعهی اصلی است، لازم است یک مسیر پلکانی را طی کنید. این مسیر پلکانی ناهموار است. در هنگام گذر از این پلکانهای نامنظم، دو ستون کاذب میبینید.
پس از عبور از این پلهها، وارد ساختمان اصلیِ قلعه میشوید. این ساختمان دو و سه طبقه است و هفت اتاق دور تا دور تالار مرکزیِ قلعه قرار دارند.
در قسمت شرقی قلعه بابک خرمدین، آب انبارها و اتاقهایی به منظور ذخیرهی آذوقه وجود دارد.
این آب انبارها را به گونهای ساختهاند که آب باران و برفِ زمستان در آن جمع شود. متأسفانه قسمت غربی قلعه به مرور زمان از بین رفته و مسیر آن، تخریب شده است.
داستان جالبی در مورد این قلعه وجود دارد که ۲۰ سرباز، در برابر سپاه ۱۰۰ هزار نفریِ دشمن پیروز شدند.
مسیر این قلعه طوری ساخته شده است که از سمت پایین، امکان پرتاب نیزه و تیرِ کمان به روی سربازان مستقر در آن وجود ندارد.
این موضوع نشاندهندهی موقعیت استراتژیکی و نبوغ سازندهی این قلعه است که باعث می شد فتح قلعهی بابک خرمدین تسخیرناپذیر باشد.
آدرس: استان آذربایجان شرقی، شهرستان کلیبر، قلعه بابک
برای رسیدن به کلیبر می توانید از جاده تبریز-اهر استفاده کنید. از تبریز که خارج شدید به سمت اهر راه بیفتید. به اهر که رسیدید این شهر را پشت سر بگذارید و ۶۰ کیلومتر دیگر به سمت شمال بروید تا شهر کلیبر پیش چشمان تان ظاهر شود.
تابلوهای مختلف مسیر رسیدن به قلعه بابک یا هتل بابک را به شما نشان می دهد. اگر نتوانستید از این طریق به مسیرهای مختلف پیاده روی برسید می توانید روی کمک بومی ها حساب باز کنید.
قلعه بابک در نزدیکی شهر کلیبر در ۵۰ کیلومتری شمال شهرستان اهر و حدود ۲۰۰ کیلومتری تبریز در استان آذربایجان شرقی جای گرفته و تنها مسیر ورود به آن از طریق راهی صعبالعبور است.
برای رفتن به کلیبر باید از تبریز راهی اهر شوید و پس از آن، ۶۰ کیلومتر دیگر بهطرف شمال بروید تا به کلیبر برسید.
با کمک تابلوهای مختلفی که هتل بابک یا قلعه بابک را نشان میدهند، به مسیر خود ادامه دهید؛ حتی میتوانید از کمک مردم بومی استفاده کنید.
با وجودی که مسیر کلیبر به قلعه حدود سه کیلومتر است؛ اما راهی دشوار دارد و مستلزم عبور از گردنهها و گذرگاههای خطرناک است.
برای ورود به این بنای مستحکم باید از معبری بگذرید که از سنگهای طبیعی ساخته شده است و فقط برای عبور یک تا دو نفر ظرفیت دارد.
فاصله این معبر تا باروی قلعه به حدود ۲۰۰ متر میرسد و از همان جا است که شکوه خاص قلعه و موقعیت فوقالعاده آن هر بازدیدکنندهای را به حیرت وامیدارد.