همه‌ساله با فرارسیدن فصل سرد سال و بالا رفتن مصرف گاز در بخش خانگی، نیروگاه‌ها به مصرف سوخت جایگزین ازجمله گازوئیل یا مازوت روی می‌آورند که این تغییر سوخت هرچند تامین برق را به همراه دارد، اما یک ارثیه شوم و خطرناک به نام افزایش آلاینده‌های ناشی از مصرف سوخت یا همان نفت کوره را به جای می‌گذارد.
هرچند هنوز دمای هوا در ایران سرد نشده، اما در هفته‌های آینده این احتمال وجود دارد که مصرف گاز افزایش یابد و نیروگاه‌ها مصرف سوخت جایگزین را شروع کنند. مدیر هماهنگی امور گازرسانی شرکت ملی گاز ایران می‌گوید: در حال حاضر، ۳۷۲نیروگاه با استفاده از گاز طبیعی به تولید برق می‌پردازند.
فقط ۱۴نیروگاه مازوت‌سوزند
تلاش مشترک وزارت نفت و نیرو این است که نیروگاه‌ها در روزهای سرد سال از سوخت کافی دوم برخوردار باشند. جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی می‌گوید: وضع ذخیره‌سازی سوخت نیروگاه‌ها به نسبت مناسب است و با توجه به اینکه اول سال پیش‌بینی لازم را داشتیم ذخیره‌سازی ۴.۸میلیارد لیتری در نیروگاه‌ها را شاهدیم.
او می‌افزاید: بعضی از نیروگاه‌ها باید ظرفیت ذخیره‌سازی سوخت را افزایش دهند، زیرا تنها برای مصرف ۵ یا ۶ روز می‌توانند سوخت مایع ذخیره کنند، در آن شرایط مشکل است بتوانیم به موازات، به‌سرعت سوخت مایع را تأمین کنیم و اگر ظرفیت ذخیره‌سازی افزایش نیابد، به‌ویژه در شرق کشور دچار مشکل می‌شویم و برای تأمین بموقع سوخت مایع نیروگاه‌ها به بخش حمل‌ونقل فشار می‌آید.
اما شرکت تولید نیروی برق حرارتی می‌گوید: از مجموع ۱۳۴نیروگاه حرارتی کشور فقط ۱۶نیروگاه بخاری کشور قابلیت استفاده از مازوت به عنوان سوخت دوم را دارند که از این تعداد فقط ۱۴نیروگاه معمولا در فصل زمستان درصورت تخصیص نیافتن گاز، از سوخت مازوت استفاده می‌کنند و مخازن مازوت نیروگاه‌های بخاری بعثت و اسلام‌آباد اصفهان به‌دلیل ملاحظات زیست‌محیطی پلمب شده‌اند و سالیان متمادی است که به‌صورت تک سوخت گاز بهره‌برداری می‌شوند.
خیال تهرانی‌ها راحت باشد
اگر وعده شرکت نیروی برق حرارتی محقق شود، دست‌کم خیال شهروندان تهرانی راحت است؛ به‌ویژه اینکه سازمان محیط‌زیست اعلام کرده در استان تهران هیچ‌گونه مازوتی مصرف نمی‌شود و در نیروگاه‌های اطراف تهران نیز که یکی از آنها نیروگاه بخاری منتظر قائم کرج است، از ابتدای سال حتی یک لیتر مازوت هم مصرف نشده است و نیروگاه‌های سیکل‌ترکیبی دماوند و پرند هم به هیچ وجه قابلیت مازوت‌سوزی ندارند.
از سوی دیگر نیروگاه‌های بخاری به دلیل افزایش هزینه‌های تعمیرات و فرسودگی تجهیزات، تمایلی به استفاده از سوخت مایع ندارند و تا زمانی که سهمیه گاز به آنها تعلق بگیرد از این سوخت استفاده می‌کنند و در شرایط اضطراری، به دلیل قطع سهمیه گاز در فصول سرد به ناچار از سوخت مازوت استفاده می‌کنند.
دولت سیزدهم چه کرد؟
براساس آمارها دولت سیزدهم برای عبور کشور از ناترازی تولید برق ۳اقدام را از طریق وزارت نیرو انجام داده است که شامل بهره‌برداری از ۲۷واحد گازی جدید به ظرفیت ۳هزار و۵۶۹مگاوات، راه‌اندازی ۱۳واحد بخار سیکل‌ترکیبی به ظرفیت ۲هزار و۱۳۶مگاوات و همچنین رفع محدودیت نیروگاه‌های بخاری و افزایش توان عملی نیروگاه‌های گازی موجود به ظرفیت ۲هزار مگاوات می‌شود.
شرکت نیروی برق حرارتی می‌گوید: از محل راه‌اندازی ۱۳واحد بخار نیروگاه‌های سیکل‌ترکیبی جدید سالانه ۳میلیارد و۲۵۰میلیون مترمکعب در مصرف سوخت صرفه‌جویی خواهد شد که این مهم اقدام مؤثری در کاهش میزان مصرف گاز و نیز حفظ محیط‌زیست است. افزون بر اینکه افزایش ظرفیت تولید نیروگاه‌های حرارتی به میزان ۱۱هزار و۱۴۶مگاوات باعث صرفه‌جویی ۱۷میلیارد مترمکعب مصرف گاز در سال خواهد شد.
سهم و نقش نیروگاه‌های برق حرارتی از تولید برق در پیک ۱۴۰۲
