خارش چشم گرچه معمولاً نشانهی مشکل جدیای نیست، اما به طور قطع میتواند آزاردهنده باشد و زندگی روزمرهی ما را تحت تأثیر قرار دهد. این روزها افراد بیشتری به خارش چشم مبتلا شده اند که بدون شک از وابستگی شدید به گوشیهای هوشمند و کار با کامپیوتر نشأت میگیرد. پس اگر دچار خارش چشم شده اید به احتمال فراوان به استفاده بیش از حد از گوشی بر میگردد هر چند میتواند دلایل دیگری نیز داشته باشد.
اگر به خارش چشم دچار شده اید، باید علت آن را پیدا کنید تا بتوانید به نحوی مناسب آن را درمان کنید و از خارش دوبارهی چشمها در آینده جلوگیری کنید.
در ادامه با علل مختلف خارش چشم و نحوهی درمان هر یک آشنا خواهیم شد.
۱- خشکی چشم
یک علت خارش چشم میتواند خشکی چشمها باشد که مشکل بسیار رایجی است.
این مشکل زمانی رخ میدهد که یا چشمها اشک کافی تولید نمیکنند، یا اشک چشمها به سرعت خشک میشود، امری که میتواند باعث خارش و اذیت شدن چشمها شود.
خشکی چشم دلایل مختلفی دارد که رایجترین آنها عبارتند از:
*خیره شدن زیاد به وسایل الکترونیک مانند تلفن همراه، کامپیوتر و تلویزیون
*بالا رفتن سن
*خشکی هوا / پایین بودن رطوبت هوا
*استفاده از لنزهای چشمی
*تغییرات هورمونی (در زنان)
نحوه درمان
اولین قدم، امتحان کردن برخی قطرههای چشم بدون نسخه است، مثل اشکهای مصنوعی یا قطرههای چشم روان کننده. اگر مؤثر واقع نشدند، به پزشک مراجعه کنید تا قطره چشم قوی تری برایتان تجویز کند که هم التهاب چشمها را از بین ببرد، هم به تولید اشک چشم کمک کند.
شما باید به علت اصلی خشکی چشمان خود هم توجه داشته باشید. مثلاً استفاده از وسایل الکترونیک را کاهش دهید، از دستگاه بخور استفاده کنید یا لنز چشم هایتان را تغییر دهید.
۲- آلرژی
آلرژی هم مشکل بسیار رایجی است و علاوه بر عطسه یا آبریزش چشم میتواند باعث خارش و تحریک شدن چشمها هم شود.
این اتفاق به این دلیل رخ میدهد که دستگاه ایمنی بدن عامل آلرژیزا را تهدیدی خطرناک تشخیص میدهد، به همین دلیل مادهای شیمیایی به نام هیستامین آزاد میکند. هیستامین باعث بروز التهاب میشود، امری که میتواند منجر به وقوع واکنش آلرژیک شود.
آلرژیها میتوانند فصلی یا دائمی باشند و چیزهای مختلفی در فضای داخل و خارج باعث بروز آنها میشود. برخی از رایجترین عوامل آلرژیزا عبارتند از:
*گردههای گیاهان
*گرد و غبار
*شوره بدن حیوانات خانگی
نحوه درمان
برای درمان خارش چشم ناشی از آلرژی چند راه وجود دارد:
ابتدا اشکهای مصنوعی را امتحان کنید، چون میتوانند به تخلیهی فیزیکی عوامل آلرژیزا از داخل چشمها کمک کنند.
اگر کمکی نکرد، میتوانید از قطرههای چشمی آنتی هیستامین استفاده کنید که مخصوص آلرژی هستند. این قطرهها ممکن است بدون نسخه یا تجویزی باشند.
اگر علاوه بر خارش، چشم هایتان ورم هم کرده، میتوانید یک کمپرس سرد بر روی آنها بگذارید.
هشدار: از مالیدن چشمها خودداری کنید، چون میتواند چشمها را بیشتر تحریک کند و باعث ورود هر چه بیشتر عوامل آلرژیزا به درون چشمها شود.
میتوانید اقدامات پیشگیرانهای هم برای جلوگیری از خارش چشمها داشته باشید. برای این منظور، یک تست آلرژی دهید تا معلوم شود به چه چیزهایی آلرژی دارید تا از آنها دوری کنید.
۳- لنزهای چشمی
استفاده از لنزهای چشمی خطری ندارد، اما میتواند چشمها را اذیت کند. لنزهای چشمی جسمی خارجی هستند. به همین دلیل، همچون هر جسم خارجی دیگری، در صورتی که مدت زمان زیادی در چشمها باقی بمانند، بدن شروع به پس زدن آنها میکند.
علتش آن است که قرنیه، بیرونیترین لایهی چشم، به اکسیژن نیاز دارد. چشمها اکسیژن مورد نیاز خود را از محیط میگیرند. استفادهی طولانی مدت از لنز میتواند منجر به تحریک چشمها و کمبود اکسیژن در سطح آنها شود.
این کمبود اکسیژن میتواند باعث التهاب، خشکی و خارش در چشمها شود.
نحوه درمان
لازم نیست برای حل این مشکل استفاده از لنز را به کلی کنار بگذارید. برای به حداقل رساندن عوارض استفاده از لنز این راهکارها را بگیرید:
از قطرههایی استفاده کنید که مخصوص مرطوب سازی مجدد لنزهای چشمی هستند (این قطرهها بدون نسخه هستند).
با مراجعه به چشم پزشک از مناسب بودن اندازهی لنزهای خود و کوچک نبودن آنها برای چشم هایتان اطمینان حاصل کنید.
گهگاه به چشمان خود استراحت دهید و به جای لنز، از عینک استفاده کنید.
به جای لنزهای معمول، از لنزهای روزانهی یک بار مصرف استفاده کنید، چون معمولاً اکسیژن را بهتر از خود عبور میدهند، امری که احتمال خشکی چشمها و درنتیجه، خارش آنها را کاهش میدهد.
۴- عفونت
چشمها به طرق مختلفی میتوانند دچار عفونت شوند. یک دلیل آن میتواند رشد افراطی باکتریهای نرمال در چشمها باشد که باعث بروز التهاب میشود. یک علت دیگر میتواند آلوده شدن چشمها به دیگر باکتریها یا ویروسها باشد.
اگر دچار عفونت شده باشید، احتمالاً علائم دیگری هم علاوه بر خارش دارید. التهاب ملتحمه یا کنژنکتیویت (Conjunctivitis) شایعترین نوع عفونت چشم است و علائمی همچون خارش، ترشح، احساس وجود ریگ در چشم و قرمزی چشمها دارد.
عفونتهای باکتریایی هم میتوانند باعث خارش چشم شوند. برخی از آنها عبارتند از:
*التهاب قرنیه یا کراتیت (Keratitis)
*سلولیت (Cellulitis)
*عفونت داخل کره چشم یا اندوفتالمیت (Endophthalmitis)
نحوه درمان:
رعایت بهداشت برای جلوگیری از سرایت عفونت به دیگران از اهمیت زیادی برخوردار است، مثل خودداری از دست زدن به چشمها و شستشوی مرتب دست ها.
در صورتی که فکر میکنید به عفونت چشم دچار شده اید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. ممکن است لازم باشد با تجویز پزشک داروهای ضد التهاب یا آنتی بیوتیک، بسته به نوع عفونت چشم تان مصرف کنید.
علاوه بر این، توصیه میشود روبالشی، حوله و هر چیز دیگری که با چشم هایتان تماس دارد را بشویید و لوازم آرایشیای که به تازگی استفاده کرده اید را دور بریزید، چون ممکن است آلوده شده باشند.
۵- بلفاریت
بلفاریت (Blepharitis) به التهاب پلک ها، به ویژه لبههای آنها اطلاق میشود.
التهاب پلک ها، چشمها را اذیت میکند.
علت این امر میتواند مسدود شدن غدد درون پلک ها، مشکلات پوستیای همچون روزاسه یا درماتیت سبوره ای، عفونت، آلرژی یا خشکی چشم باشد.
برخی علائم این مشکل عبارتند از: خارش، سوزش، ورم کردن و قرمز شدن پلکها و پوسته پوسته یا زبر شدن پوست دور چشم ها.
نحوه درمان
بلفاریت در اغلب موارد با روشهای خانگی قابل درمان است. برای حل این مشکل توصیه میشود یک کمپرس گرم بر روی چشمان خود قرار دهید تا سلامت غدد درون پلکها حفظ و از انسداد آنها جلوگیری شود.
علاوه بر این، باید چشمهای خود را تمیز نگه دارید تا گرد و غبار، پوستهها و باکتریهای اضافه پاک شوند. میتوانید از شویندههای مخصوص چشم استفاده کنید یا حتی با مقدار کمی شامپو بچهی رقیق شده، چشمان خود را به آرامی شستشو دهید.
در موارد شدیدتر بلفاریت، در صورتی که علت آن عفونت باکتریایی باشد، ممکن است لازم باشد با تجویز پزشک از قطرههای چشم استروئیدی ضد التهاب یا آنتی بیوتیک استفاده کنید.