ستی مولایی؛ محصولات آرایشی و بهداشتی (مانند صابونها، لوسیونها، آرایش صورت، عطرها و ...) میتوانند در برخی از افراد واکنشهای آلرژیک ایجاد کنند. همچنین؛ یک آلرژی پوستی میتواند سیستم ایمنی را تحریک کند و مواد شیمیایی مانند آنتیبادیها را آزاد کند که منجر به علائم آلرژی حاد میشود. بسیاری از مردم با آلرژی های فصلی ناشی از گرده گیاهان در بهار یا آلرژیهای غذایی آشنا هستند. اما واکنشهای آلرژیک به لوازم آرایشی ممکن است بسیار عجیب به نظر برسند که در ادامه به آنها میپردازیم.
آلرژیهای آرایشی
آلرژیهای آرایشی اغلب به صورت خارش، قرمزی روی پوست یا پوسته پوسته شدن قسمت حساس پوست ظاهر میشوند. تمامی مواد به صورت بالقوه میتوانند باعث تحریک پوست شوند؛ حتی آب خالص هم میتواند باعث تحریک یک پوست بسیار خشک شود. میزان واکنش یا حساسیت نسبت به مواد گوناگون، به شرایط پوست و سیستم ایمنی بدن هر فرد بستگی دارد. در واقع؛ یک پوست سالم، سد بسیار خوبی در مقابل تعداد زیادی از موادی است که روزانه با آن در تماس هستیم. اگر پوست بیش از حد خشک باشد و یا به هر دلیل ملتهب یا زخمی باشد، ازاثر حفاظتی این سد کاسته میشود. به همین منظور سازمان غذا و دارو FDA لیستی از آلرژنهای رایج موجود در برخی از محصولات آرایشی را گردآوری کرده است. اینها آلرژنهایی هستند که بیشتر واکنشهای آلرژیک را در اثر استفاده از محصولات آرایشی ایجاد میکنند.
رنگ مو:
رنگ مو یکی از بحث برانگیزترین اقلام آرایشی است. بحثهایی مبنی بر ایجاد سرطان و تغییرات ژنتیکی توسط رنگهای شیمیایی مدتها ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده بودند ولی امروزه تقریبا پذیرفته شده که رنگ موهای جدید خطر سرطانزایی برای مصرف کنندگان ندارند. البته خطر حساسیتزایی رنگهای مو به قوت خود باقی است. به همین خاطر توصیه میشود که افراد قبل از استفاده از هر رنگ مویی حتما تست پوستی انجام دهند و در صورت عدم ایجاد حساسیت، اقدام به مصرف آن محصول کنند.
مواد نگهدارنده:
برای جلوگیری از رشد باکتریها و قارچها و نیز ممانعت از تجزیه محصول، استفاده از مواد نگهدارنده در محصولات آرایشی ضروری است. این مواد یکی از علت حساسیتهای پوستی به شمار میآیند. مواد نگهدارنده خود به سه دسته مواد ضدمیکروبی، آنتی اکسیدانها و جذب کنندههای پرتو ماوراء بنفش تقسیم میشوند و شامل طیف بسیار وسیعی از مواد میباشند، به عنوان مثال ویتامین E میتواند ایجاد حساسیت نماید.
پاک کننده های صورت:
این پاک کنندهها اغلب حاوی سورفکتانتهایی هستند که برای تمیز کردن پوست ضروری هستند به همین دلیل در برخی از مواقع باعث خشکی بیش از اندازه پوست میشوند.
تونرها:
تونرها ممکن است حاوی الکل یا اسیدهایی مانند آلفا هیدروکسی اسید باشند که میتوانند باعث مشکلات پوستی در برخی افراد شود.
عطرها:
مواد خوشبوکننده شایع ترین علت ایجاد حساسیت پوستی در مواد آرایشی هستند و میتوان گفت تقریباً در تمامی لوازم آرایشی یافت میشوند.
نرم کنندهها:
نرم کنندهها به صورت لوسیون و کرم هستند و میتوانند تحریک خفیف و گاهی واکنشهای حساسیتی ایجاد نمایند.
ضدآفتابها:
ضدآفتابها موادی هستند که نور را منعکس و یا پراکنده میکنند و به دو دسته کلی ضدآفتابهای شیمیایی و ضدآفتابهای فیزیکی تقسیم میشوند. حساسیت در ضدآفتابهای شیمیایی پدیدهای شایع است. در این گروه پابا در راس ترکیباتی است که موجب حساسیت میشوند. افرادی که پوست حساسی دارند، بهتر است از مصرف ضدآفتابهای حاوی پابا خودداری نمایند و از ضدآفتابهای فیزیکی نظیر اکسیددوزنگ و دی اکسیدتیتانیوم که به به حال حساسیت به آنها گزارش نشده است، استفاده کنند.
لاکها و مواد محافظ ناخن:
ترکیباتی که برای رنگ دادن، بهتر چسبیدن و براق کردن در لاک به کار میروند میتوانند باعث واکنشهای حساسیتی شوند. واکنش به این مواد ممکن است صرفا در محل ناخن ایجاد نشود، بلکه در مناطقی از پوست بدن که دست با آنها تماس دارد، نظیر پلکها، صورت و یا گردن نیز مشاهده گردند. در گذشته سفت کنندههای ناخن، حاوی مقدار زیادی فرمالدئید بودند و به همین خاطر حساسیت شدید ایجاد میکردند؛ اما امروزه غلظت این ماده در ترکیب آنها کمتر از 5 درصد است و خطر کمتری دارند. افرادی که نسبت به لاکهای رایج حساسیت دارند میتوانند از لاکهایی که خاصیت حساسیت زایی کمتری دارند (هیپوآلرژن) استفاده نمایند.
صابونها و مواد پاک کننده:
حساسیت به صابون و پاک کنندهها شایع است و دلیل آن وجود عطر، رنگ، مواد آنتی باکتریال و سایر اجزاء این ترکیبات است. صابون و پاک کنندهها بیشتر واکنش تحریکی میدهند تا حساسیتی. خوشبختانه صابون با آب رقیق شده و بعد شسته میشود و باقی مانده آن بر پوست بسیار کم است. برای جلوگیری از واکنشهای تحریکی، باید از شستوشوی پوست خودداری کرد. استفاده از لوسیون چرب، کرم یا یک روغن پس از شستوشو دست هم کمک کننده است.
منبع:
https://www.healthhub.sg/a-z/diseases-and-conditions/406/skin_disorders_cosmetics_i
https://www.fda.gov/cosmetics/cosmetic-ingredients/allergens-cosmetics