طبق نظرسنجی وبسایت Android Authority، بیش از نیمی از کاربران حداقل برخی از شبها با گوشی به رختخواب میروند. حتی بعضی از افرادی که در پرسشنامه جواب منفی دادهاند، اعلام کردهاند که گوشی خود را موقع خواب کنارشان قرار میدهند. اگر شما هم جزو این افراد هستید، متأسفانه خبر بدی برایتان داریم: این کار اصلاً برای سلامتیتان خوب نیست. چه نوجوان باشید و چه بزرگسال، تحقیقات متعددی وجود دارند که مضربودن قراردادن گوشی در نزدیکی محل خواب را تأیید میکند.
گوشی؛ مظنون رده اول
برای مثال، بررسی نظاممند ۲۰ مقالهی علمی نشان داد شواهد محکم و منسجمی مبنیبر وجود ارتباط بین دسترسی و استفادهی دستگاههای الکترونیکی و کاهش کمّیّت و کیفیت خواب و خوابآلودگی روزانه وجود دارد. بهعبارتدیگر، اگر شبها گوشی را کنار خود میگذارید، احتمال اینکه خواب کمعمقتر و کوتاهتری داشته باشید، بیشتر است که درنهایت به افت عملکرد ذهنی شما در طول روز منجر میشود.
بهبیان بهتر، نتایج تحقیقات نشان میدهد حتی اگر افراد از گوشی خود در رختخواب استفاده نکنند، بازهم نتایج مشابهی رقم میخورد. صرفاً وجود گوشی در اتاقخواب میتواند احتمال بروز مشکلات خواب را در افراد افزایش دهد.
خواب برای حفظ سلامتی روانی و ذهنی افراد بسیار حیاتی است و اهمیت آن در رشد روانی و اجتماعی کودکان بیشتر هم میشود. ازآنجاکه گوشی و دستگاههای دیجیتالی حملشدنی عضو جداییناپذیر زندگی روزانهی ما شدهاند، تأثیراتشان بر کیفیت خواب بسیار مهم است. بسیاری از ما پیش از رویهمرفتن پلکهایمان موقع خواب و بهمحض بیدارشدن در صبحهنگام گوشیهایمان را کنکاش میکنیم. این چرخهی عادتی برای سلامت خواب و درنتیجه، سلامت جسم و روانمان بسیار مضر است که ازقضا ترککردنش نیز اصلاً کار راحتی نیست.
باید دانست که بیشترین صدمه را کودکان در آستانهی نوجوانی میبینند؛ بهگونهای که کودکان دهساله ۸ تا ۹ ساعت از خواب هفتگیشان را از دست میدهند. اگرچه پژوهش مذکور با نمونهی کمجمعیتی انجام شده است، یکی از اولین مقالاتی بوده که بهطورعمیق تأثیر وبسایتهایی مثل تیکتاک و اینستاگرام را روی تقویت حس «ترس ازدستدادن» کودکان در میان همسالانشان بررسی کرده است. شبکههای اجتماعی محیط اجتماعی را از مدرسهها به اتاقخواب کودکان منتقل کرده است که ۲۴ ساعته در ۷ روز هفته دردسترس است و امکان فعالیت در شب را نیز دارد.
یکی از عواقب منفی کمبود خواب بروز افسردگی است. دادههای بررسیشده از صدها نوجوان نشان داده است افرادی که قبل از خواب ساعات زیادی را در شبکههای اجتماعی سپری میکردند، با مشکلات خواب بیشتری مواجه بودند؛ بههمیندلیل، میزان افسردگی نیز در آنها بیشتر بود. بنابراین، میتوان زنجیرهای از واکنشها را شاهد بود که در آن نوجوانانی که شبها با گوشیشان کار میکنند، کمتر میخوابند که به بروز و افزایش علائم افسردگی در آنها منجر میشود و درادامه، میتواند باعث ضعیفشدن عملکرد درسیشان نیز شود.
بااینحال، عواقب مضر گفتهشده به کودکان و نوجوانان محدود نمیشود و طبق تحقیقات، استفادهی شبانه از گوشی میتواند خواب بزرگسالان را نیز دچار مشکل کند. برای مثال، نتایج پژوهشی نشان داد که استفادهی بیشتر از گوشی در رختخواب با افزایش خستگی و خوابی طولانیتر در چهلسالگی ارتباط دارد. همچنین، ارتباط استفادهی شبانه از گوشی با زودتر بیدارشدن و کمتر خوابیدن در بزرگسالان ۶۰ تا ۷۰ ساله نشان داده شد. گذشت زمان بهمرور نشان میدهد که آیا عادات شبانهی دیجیتالی جوانان امروز میتواند نتایج ذکرشده را متأثر کند یا خیر.