وضعیت اینترنت عادی نیست. این نکته‌ای است که کاربران در ایران این روزها به وضوح آن را درک می‌کنند. فیلتر گسترده شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام و واتس‌آپ البته سبب شده است که تقاضا برای خرید فیلترشکن به شدت افزایش یابد تا جایی که نائب رییس اتاق بازرگانی اعلام کرده است تقاضا برای خرید فیلترشکن تا سی برابر افزایش یافته است.
از سوی دیگر گزارش‌های رسمی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای نیز نشان می‌دهد میزان ضرر و زیان مشاغل خرد در حال افزایش است و این وضعیت دامان تمامی فعالان کسب و کار را گرفته اما رضا الفت‌نسب، عضو هیات مدیره اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی معتقد است بخش مهمی از آسیب‌دیدگاه را کسانی تشکیل می‌دهند که صاحب کسب و کارهای کوچک هستند و معیشت خود را از این طریق تامین می‌کردند.
الفت نسب در گفتگویی آنلاین با کافه خبر خبرآنلاین تاکید کرد: تصوری در برخی از سیاستگذاران وجود دارد که حس می‌کنند برخی از روی شکم‌سیری و داشتن پول زیاد دست به فروش محصول در اینستاگرام و فضای مجازی می‌زنند این در حالی است که معیشت این افراد از این طریق تامین می‌شود و فعالیت این افراد نزدیک به صفر است.
وی با اشاره به اینکه فعالان حوزه کسب و کارهای اینترنتی متوجه شرایط امنیتی کشور می‌شوند، گفت: مساله تنها این نیست. ما با ابهام گسترده و ویژه‌ای روبرو هستیم که قدرت برنامه‌ریزی را از ما سلب می‌کند. قبل از اینکه وارد این شرایط امنیتی بشویم، موضوع طرح صیانت مطرح شد و همان زمان ابهامی در میان سرمایه‌گذاران پدید آمد که سبب شد ورود سرمایه به این حوزه با اختلال و توقف روبرو شود.
این فعال اقتصادی گفت: مساله اساسی برای یک سرمایه‌گذار و صاحب کسب و کار این است که بداند بعد از این محدودیت‌ها قرار است چه اتفاقی رخ بدهد و اگر بعد از آن نیز این فضا تداوم پیدا کند، چه باید کرد؟
وی گفت: به ما توصیه می‌کنند که کسب و کارتان را روی پلتفرم داخلی ببرید این در حالی است که مساله ما کوچ از این فضا به فضایی دیگر نیست، ما کمتر از یک دقیقه می‌توانیم برای خودمان درپلتفرم داخلی اکانت ایجاد کنیم اما مساله فالوور و دنبال کننده چه می شود؟ مگر ممکن است ما بدون مشتری بتوانیم در این فضا فعالیت کنیم؟
الفت نسب با اشاره به تجربه کرونا در ایران ادامه داد: وقتی بیماری کرونا فراگیر شد، طبیعی است فضایی برای رشد کسب و کارهای اینترنتی ایجاد گردید. بسیاری از افراد برای حفظ سلامتی به خرید آنلاین رو آوردند و حالا که انبوهی کسب و کار در این فضا به راه افتاده است، این دست تصمیم را می‌گیرند و سرمایه‌گذاری‌ها مختل شده است.
به گفته وی اگر فضا مهیا بود و زیرساخت‌ها آماده می‌شد با رشدی بیش از این میزان روبرو بودیم .واقعیت این است که ما در قیاس با جهان بسیار عقب هستیم و در شرایطی که سهم فروش آنلاین ایران از بازار خرده‌فروشی از 2.5 تا سه درصد به حدود 4 درصد رسیده است، در کشورهای پیشرفته این سهم چیزی در حدود چهل درصد است.
تعدیل نیرو آغاز شد
الفت‌نسب با اشاره به اینکه این اتحادیه نزدیک به چهار هزار عضو دارد، گفت: متاسفانه به دلیل شرایط ویژه و مبهم بودن چشم‌انداز آینده روند تعدیل نیرو آغاز شده و بسیاری از کسانی که در حوزه برنامه‌نویسی و ... تخصص دارند، با پیشنهادات بسیار خوبی برای مهاجرت روبرو شده‌اند.
وی گفت: مشکل بزرگ ما و همکارانمان ناامیدی است. این اکوسیستم به شدت عطش دریافت سرمایه را دارد اما با وجود اتفاقات اخیر کسی رغبت نشان نمی‌دهد که وارد سرمایه‌گذاری شود. در نتیجه بازارهای ما محدود مانده و به جای اینکه خیز برداریم تا بازارهای منطقه و کشورهای فارسی‌زبان را نیز به دست بیاوریم بازار داخلی نیز در حال از دست رفتن است.
توقعی متفاوت داشتیم
این عضو هیات مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی با تاکید بر اینکه شعارهای آقای رییسی در جریان انتخابات نوعی دلگرمی برای ما ایجاد کرده بود، گفت: ایشان اشاره کرد که مگر می‌شود اینستاگرام که محل کسب و کار مردم است، بسته شود؟ حتی کمیته اقتصاد دیجیتال برای اولین بار در دولت سیزدهم به راه افتاد و بسیاری از فعالان این حوزه تصور کردند که قرار است تمرکز ویژه‌ای روی این موضوع وجود داشته باشد اما امروز می‌بینیم این کمیته اصلا در جایگاه مطالبه‌گری نیست و پاسخی به سوالات متعدد ما برای روشن شدن چشم‌انداز آینده نیز نمی‌دهد.
او گفت: من فکر می‌کنم برای حل مشکل لازم است سوء‌تفاهم‌ها برطرف شود. در جریان وقایع اخیر چند نفر از فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال و برخی همکاران ما نیز بازداشت شده‌اند اما متاسفانه به دلیل دخالت‌های مستقیم وزارت صمت، در حیاتی‌ترین دوره‌ای که نیاز به تشکل صنفی برای پیگیری امور داریم، فاقد اتحادیه هستیم و دستمان بسته مانده است .
الفت‌نسب در توضیح این مطلب ادامه داد: در حقیقت وزارت صمت با بهانه‌های عجیب و استناد به کرونا و ماه رمضان و ... انتخابات اتحادیه را به تعویق انداخت و حالا در این شرایط که قطع اینترنت حیات فعالیت‌های مجازی را نشانه رفته، تشکلی برای رایزنی و رفع سوء تفاهم موجود نیست .
وی به سابقه طرح صیانت اشاره کرد و توضیح داد: آنچه ذهن ما را مشوش می‌کند و مانع از برنامه‌ریزی برای آینده می‌شود، این نکته است که قبل از این اتفاقات طرح صیانت مطرح شد و هشدارهایی نسبت به ایجاد محدودیت داده شد. حالا نیز روشن نیست با عادی شدن شرایط وضعیت اینترنت عادی می‌شود یا خیر؟
میزان ضرر و زیان چقدر بوده است؟
این فعال حوزه کسب وکار اینترنتی در جواب این پرسش که میزان ضرر و زیان ناشی از این اتفاقات برای کسب و کارهای مجازی چقدر بوده؟ گفت: همان‌طور که توضیح دادم اتحادیه در حالت تعطیل است از این رو برآوردی از سوی اتحادیه انجام نشده اما در گزارش‌هایی که سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران و ... منتشر کرده‌اند روشن است که همه فعالان این حوزه دچار آسیب و زیان شده‌اند .
وی با استناد به ارقام گزارش توضیح داد:در این گزارش تاکید شده است ۵۳ درصد مشاغل اعلام کردند در صورت تداوم احتمالی محدودیت‌ها روزانه ۵۰ میلیون تومان ضرر خواهند کرد. ۲۱ درصد نیز ضرر ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومانی و حدود ۱۸ درصد خسارت بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومانی را گزارش کرده‌اند.
الفت نسب ادامه داد: با قطع پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام و واتس‌اپ و تلگرام، بخش مهمی از ورودی‌ها به سایت‌ها از دست رفت و از سوی دیگر شاهد هستیم که بسیاری از کاربران به واسطه استفاده از فیلترشکن با مشکل روبرو می‌شوند چرا که وارد درگاه پرداخت می‌شوند اما چون وی‌پی‌ان روشن دارند قادر به پرداخت نیستند و فکر می‌کنند که مشکل از اینترنت است.
وی گفت: حجم خریدهای غیرضروری مردم نیز در این شرایط کاهش شدید داشته و طبیعی است فضای اجتماعی نیز بر رفتار مردم در خرید اثرگذار باشد .
وی امکان فضای مجازی را برای فعالیت اقتصادی، امکانی بزرگ و درخور توجه دانست و گفت: امیدوارم سیاستگذاری‌ها معطوف به تداوم محدودیت نباشد چرا که یاس و ناامیدی و تلاش برای مهاجرت متخصصان ماحصل چنین اتفاقی است.