ستی مولایی؛ این واقعیت است؛ دنیا دنیای تکنولوژی است بنابراین کودکان ما در دنیای چشم به جهان باز میکنند که پر است از تلفنهای همراه، تبلتها و تکنولوژیهای بهروز شده؛ که دور ماندن از آنها کار سختی به نظر میرسد. متأسفانه دنیای کودکان امروزی با دنیای کودکی شما زمین تا آسمان فرق میکند. کودکی فرزندان ما با تکنولوژی عجین شده و اگر ما هم بخواهیم آنها را از این فضا دور نگه داریم کاری سخت و در بعضی از مواقع غیر ممکن است.
اما باید با ضررهای این تکنولوژی برای کودکان بیشتر آشنا شویم تا بتوانیم بهترین راهکار تربیتی را برای کودکان خود در نظر بگیریم و در این مسیر سخت قدم برداریم و کودکانی بااراده و توانمند را تربیت کنیم. پس اگر شما هم با این مشکل دست و پنجه نرم میکنید این مطلب مفید را از دست ندهید.
خوشحالی بیمورد
ابتدا والدین از اینکه فرزندشان توانایی استفاده از لوازم مربوط به فناوری را دارد خوشحال میشوند و این مسئله را بهعنوان شاخصی برای باهوش بودن فرزند خود در نظر میگیرند درصورتیکه استفاده زودهنگام کودکان از فناوری میتواند تبعاتی به همراه داشته باشد که جبرانناپذیر است. متأسفانه گاهی والدین به علت مشغلههای زیاد از مدتزمان استفاده کودکانشان از تبلت یا تلفن همراه بیخبرند و همین امر باعث شده تا این کودکان از دنیای واقعی فاصله بگیرند و نتوانند بهراحتی با دیگران در ارتباط باشند.
تکنولوژی مطلق بد نیست
تلفن همراه ممکن است راهی آسان برای پرت کردن حواس کودکان یا مشغول نگه داشتن آنها باشد. با این حال، ضررهای زیادی را با خود به همراه دارد. در عصر حاضر و جامعه دانشمحور، کم کردن شکاف اطلاعاتی و بهرهمندی مؤثر از ابزارهای الکترونیکی یکی از دغدغههای خانوادهها است و نمیتوان در چنین عصری کودکان را از تکنولوژی دورنگه داشت.
کودکان امروز کمتر امکان دویدن در حیاطهای بزرگ یا بازیهای حرکتی رادارند ازاینرو بیشتر به استفاده از تبلتها، آیپدها و گوشیهای هوشمند علاقه نشان میدهند. تکنولوژی مطلق بد نیست، لازمه زندگی سلامت در دنیای امروز آشنایی با تکنولوژی نوین است. ما باید کودکان خود را با علم روز و پیشرفتهای جهانی منطبق کنیم. اما آنچه خانوادهها را نگران کرده عدم تعادل در استفاده از این وسایل توسط کودکان است که عوارض آن زود هنگامتر ازآنچه تصور میشد، کودکان را درگیر خود میکند.
اثرات بد تلفنهای هوشمند بر کودکان
اختلال در حواس پنجگانه
استفاده بیشازحد از تبلت یا تلفنهای همراه خطرات زیادی را با خود به همراه دارد و ممکن است در روند رشد کودک اختلال ایجاد کند. اولین یا شاید بهتر است بگوییم مهمترین خطری که کودک را تهدید میکند؛ اختلال در حواس پنجگانه و فرایندهای ذهنی مغز او است. کودک باید از حواس پنجگانه برای زندگیاش در حال و آینده استفاده کند، اما این حواس باید در محیط و طی تعامل کودک با عوامل محیطی تقویتشده و رشد کنند.
هنگامیکه کودک بیشتر وقت خود را با چنین ابزاریهایی میگذراند فرآیند رشد ذهنی کودک که با حواس پنجگانه در ارتباط است، به تأخیر میافتد. همچنین؛ هوش هیجانی کودک کاهش پیدا میکند. این بدین معنی است هوش هیجانی که بخش مهمی از هوش در انسانهاست دیگر توان کنترل هیجانات را ندارد.
تومورها
اکنون، قصد نداریم با این اطلاعات شما را بترسانیم، اما خوب است بدانید که مطالعات نشان میدهد که احتمال افزایش خطر تومور برای کسانی که بیش از حد از تلفن همراه استفاده میکنند، وجود دارد.
شواهد محدودی وجود دارد که نشان میدهد تومورها به دلیل تشعشعات تلفن همراه ایجاد میشوند، اما به عنوان والدین، ممکن است بخواهید زمان استفاده فرزندانتان از تلفن را محدود کنید تا از خطرات احتمالی دیگر جلوگیری کنید.
بر فعالیت مغز تأثیر میگذارد
مطالعات نشان میدهد که مغز انسان به تشعشعات الکترومغناطیسی حساس است. با این حال، نیاز به مطالعات بیشتری وجود دارد تا ثابت شود تابش میتواند فعالیت مغز را مختل کند.
از آنجایی که تلفنهای همراه در درجه اول بر روی امواج الکترومغناطیسی برای همه انواع ارتباطات، حتی داخلی، کار میکنند و مغز تکانههای الکتریکی خاص خود را دارد که در آن ارتباطات در شبکه عصبی انجام میشود، احتمالاً میتواند بر مغز تأثیر بگذارد. با این حال، همانطور که قبلا ذکر شد، تحقیقات بیشتری باید انجام شود تا ثابت شود که تشعشع بر فعالیت مغز تأثیر می گذارد.
در حال حاضر، چیزی که ممکن است بر مغز تأثیر بگذارد، محتوایی است که کودک در معرض آن قرار میگیرد. بنابراین، برای والدین ضروری است که زمان نمایش را کنترل یا محدود کنند و اطمینان حاصل کنند که کودکان فقط به برخی برنامهها، بازیها و غیره که مناسب سنشان است دسترسی دارند. زمان محدود تلفن همراه بر یادگیری یا تمرکز کودک بر روی فعالیتهای مهم دیگر مانند مطالعه، سرگرمیها، ورزش و غیره تأثیر مثبت میگذارد.
عملکرد تحصیلی
بسیاری از کودکان تلفن همراه خود را به مدارس خود حمل می کنند. گپ زدن با دوستان یا بازی کردن در تعطیلات مدرسه یا حتی در کلاس، روز به روز در حال افزایش است. این باعث میشود کودکان در کلاس توجه کمتری به درس داشته باشند و درسهای مهم را از دست بدهند و در نتیجه از مطالعه و امتحان بیاطلاع باشند.
قصور تحصیلی
تلفنهای هوشمند نه تنها حواس کودکان را از مطالعه منحرف میکند، بلکه ممکن است ابزار سوء رفتار آنها برای کسب نمره خوب در امتحانات باشد. استفاده از ماشین حساب داخلی در امتحاناتی که در آن مجاز نیست، ذخیره عکسها یا اطلاعات مرجع برای تقلب در امتحان، یا حتی تبادل پاسخ با دانش آموزان دیگر از طریق چت در طول امتحان، به طور گسترده در مدارس مختلف مشاهده شده است. چنین رفتاری نه تنها بر عملکرد تحصیلی تأثیر میگذارد، بلکه منجر به بروز مشکلات شخصیتی نیز میشود.
رسانههای نامناسب
مانند هر گجت دیگری، تلفن همراه نیز یک ابزار است و میتوان از آن برای اهداف اشتباه استفاده کرد. بچهها ممکن است با پیامها، تصاویر یا متنهای نامناسبی که دوستانشان یا در گروه به اشتراک گذاشتهاند، برخورد کنند و آن را به دیگران منتقل کنند.
اختلال در خواب
صفحات تاچ اسکرین غیر از امواج الکترومانیتیک، امواج بلولایت هم دارند؛ این امواج با اخلال در ترشح هورمون ملانین در مغز نظم ساعت بیولوژیک بدن کودک را به هم میزند.
کودکان ممکن است تا دیروقت بیدار بمانند و با دوستانشان صحبت کنند، بازی کنند یا در شبکه های اجتماعی مرور کنند، که در یک دوره زمانی باعث خستگی و بی قراری میشود. همچنین زندگی تحصیلی را مختل میکند، زیرا بچهها آنقدر خواب آلود هستند که نمیتوانند روی آنچه در مدرسه تدریس می شود تمرکز کنند. از این رو، یک اثر دومینویی دارد که در تمام جنبههای زندگی آنها نفوذ می کند.
روشهای پیشنهادی یا جایگزین چیست؟
همیشه به راههای متفاوت فکر کنید و سعی بر این داشته باشید تا کودک خود را در هر سنی که هست با وسایل موردعلاقهاش سرگرم کنید. دادن تبلت یا تلفن همراه تنها راه فرار شما از نق زدنهای مکرر کودک نیست.
شما بهعنوان یک والد باید توانایی برقراری ارتباط با کودک خود را در حالت گریه یا عصبانیت داشته باشید. شاید کار سختی به نظر برسد اما با دانستن خلقوخوی کودک بهراحتی میتوانید بر او تسلط پیدا کنید. در این مواقع آرامش خود را از دست ندهید؛ کودک خود را به پارک ببرید، شاید راهکار مناسبی برای پرت کردن حواس او از این وسایل باشد.
استفاده در ساعات مشخص
کودکان کمتر از 2 سال اصلاً نباید به گوشی تلفن همراه یا تبلت نگاه کنند. کودکان 3 تا 6 ساله فقط روزی یک ساعت و کودکان و نوجوانان 6 سال به بالا فقط روزی حداکثر 3 ساعت مجاز هستند با تبلت یا گوشیهای تاچاسکرین بازی کنند. البته در نوجوانان استفاده از این ابزار فقط بهمنظور بازی نیست.
انتظار داریم کودکانی که سواد خواندن و نوشتن دارند و همچنین نوجوانان از این ابزار استفادههای بهینه دیگر ازجمله مطالعه کتابهای الکترونیکی و جستجوهای علمی و پژوهشی کنند.