به گزارش محیانیوز،به عبارت بهتر، ترخیص کالا از گمرک مهم‌ترین مرحله دریافت کالای وارداتی محسوب می‌شود. این فرایند پیچیدگی‌های خاص و مراحل متعددی دارد. هرآنچه لازم است درباره فرایند ترخیص کالا از گمرک بدانید، در این مقاله خواهید خواند. با ما همراه باشید.
ترخیص کالا از گمرک یعنی چه؟
ترخیص کالا از گمرک فرایندی رسمی برای ورود کالای وارداتی به بازار داخلی است. این فرایند پیچیده شامل احراز اطلاعات و تحویل مدارک موردنیاز کالای مربوطه است. اطلاعات و مدارکی که برای ترخیص کالا از گمرک نیاز است، عبارت‌اند از:
اطلاعات کامل کالا مانند نوع کالا، تعداد و ارزش آن؛
مدارکی مانند رسیدها، فاکتورهای تجاری و گواهی اصالت کالا.
پس از ارائه مدارک به مسئولان گمرک، این اسناد بررسی و مالیات و هزینه‌های گمرکی کالا از فرد دریافت می‌شود. با اتمام مراحل ارزیابی مدارک و پرداخت هزینه‌ها، کالا از گمرک ترخیص و وارد بازار داخلی می‌شود. احتمالا می‌پرسید علت اخذ این اطلاعات و طی‌کردن این مراحل چیست؟ با انجام فرایند ترخیص کالا از گمرک، قوانین تجاری رعایت و امنیت ملی حفظ می‌شود.
مراحل ترخیص کالا از گمرک
پس از ورود کالا به بندر یا فرودگاه مقصد، می‌توانید فرایند ترخیص آن از گمرک را آغاز کنید. مراحل این فرایند مهم را در این قسمت از مقاله معرفی می‌کنیم.
۱. دریافت پیش‌فاکتور (پروفرما اینویس) از صاحب کالا
دریافت پروفرما یا همان پیش‌فاکتور اولین مرحله ترخیص کالا از گمرک است. این پیش‌فاکتور معمولا قبل از خرید کالا و ثبت فاکتور نهایی به خریدار داده می‌شود و شامل اطلاعاتی مانند نحوه پرداخت مبلغ کالا و تعهدات طرفین است. پس دردست‌داشتن پیش‌فاکتور کالا کلید شروع مراحل ترخیص آن از گمرک محسوب می‌شود.
۲. دریافت ثبت سفارش NSTW
مرحله دوم ترخیص کالا اقدام برای دریافت ثبت سفارش از سامانه جامع تجارت ایران (NSTW) است. برای ثبت سفارش در این سامانه باید کارت بازرگانی داشته باشید و سپس پیش‌فاکتور کالا را بارگذاری کنید. علت بارگذاری پروفرما بررسی اطلاعاتی مانند آزادبودن کالا برای واردکردن به کشور است. پس از بارگذاری پروفرما مجوز ثبت سفارش صادر می‌شود.
۳. دریافت حواله خرید کالا از بانک مرکزی
دریافت حواله خرید کالا از بانک مرکزی مرحله سوم ترخیص کالا از گمرک است. در این مرحله باید به شعبه بانکی مراجعه کنید که در مرحله قبل یعنی ثبت سفارش آن را به اداره بازرگانی معرفی کرده‌اید. پس از مراجعه به شعبه موردنظر، باید درخواستی مبنی بر تخصیص ارز به بانک مرکزی ارسال کنید.
۴. ارسال حواله تخصیص ارز برای فروشنده
پس از دریافت تأییدیه بانک مرکزی مبنی بر تخصیص ارز به کالا، باید به بانک عامل مراجعه و مبلغ خرید کالا را با نرخ نیمایی برای فروشنده حواله کنید. ۳۵درصد از مبلغ ارز تخصیص‌یافته به‌عنوان ضمانت نزد بانک عامل می‌ماند و پس از ورود کالا و تأیید صحت اطلاعات ثبت‌شده به شما بازگردانده خواهد شد.
۵. حمل کالا به ایران
کالاهای وارداتی به یکی از این روش‌ها وارد کشور می‌شوند:
واردشدن به بنادر ایران از طریق راه‌های دریایی؛
واردشدن به فرودگاه‌های دارای کارگو از طریق راه‌های هوایی؛
واردشدن کالا از طریق مرز بازرگان به‌صورت زمینی (این روش مختص کالاهایی است که از کشورهای اروپایی وارد می‌شوند).
۶. دریافت گواهی ترخیص از شرکت حمل‌ونقل
گواهی ترخیص (delivery order) مدرکی است که باید بعد از ورود کالا به مرز از شرکت حمل‌ونقل دریافت کنید. ترخیصیه یا همان گواهی ترخیص شامل این اطلاعات است:
شرح کالا؛
وزن خالص؛
تعداد و نوع کالا؛
مشخصات گیرنده؛
نام وسیله حمل‌کننده؛
شماره بارنامه و تاریخ صدور؛
نام شرکت حمل‌کننده و مشخصات وسیله حمل.
۷. ثبت کالا در سامانه EPL و دریافت کوتاژ
در مرحله بعد باید مدارک را در سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی (EPL) بارگذاری کنید. پس از بارگذاری مدارک کد هشت‌رقمی به کالای شما داده می‌شود. بعد از تخصیص این کد، مشخصات اظهارنامه کالا قفل و در دسترس کارکنان گمرک قرار می‌گیرد. این فرایند کوتاژ یا کانترکردن نامیده می‌شود.
۸. تعیین مسیر گمرکی
در قوانین ترخیص کالا از گمرک ایران ۳ مسیر گمرکی سبز، زرد و قرمز معرفی شده است و واردکننده با توجه به اعتبار و حسن سابقه به یکی از این ۳ مسیر هدایت می‌شود:
مسیر سبز: نیازی به ارزیابی اسناد، کنترل ارزش کالا و پراخت تعرفه نیست.
مسیر زرد: فقط اسناد بررسی و ارزش کالا کنترل می‌شود و نیازی به پرداخت تعرفه نیست.
مسیر قرمز: لازم است کالا ارزیابی، ارزش آن کنترل و تعرفه اخذ شود.
۹. واریز وجه گمرکی و ۲درصد مالیات علی‌الحساب
پس از طی مراحل پیچیده قبل، به قسمت واریز وجه گمرکی می‌رسیم. در این مرحله باید به وب‌سایت مدیریت متمرکز پرداخت‌های اینترنتی عوارض دولتی (payment. irica. ir) مراجعه و وجه گمرکی را به‌صورت آنلاین پرداخت کنید. پس از واریز این وجه، نوبت پرداخت ۲درصد مالیات علی‌الحساب است که جهت جلوگیری از فرار مالیاتی کارت‌های بازرگانی یک‌بارمصرف تعیین شده است. منظور از ۲درصد مالیات علی‌الحساب، ۲درصد از ارزش ریالی کالاست. البته شرکت‌های تولیدی معتبر و خوش‌حساب از پرداخت این مبلغ معاف‌اند.
۱۰. دریافت مجوزهای موردنیاز
در این مرحله ترخیص کالا از کمرگ باید مجوزهای موردنیاز را بسته به ماهیت کالا از ارگان‌هایی مانند وزارت بهداشت، وزارت ارتباطات، وزارت جهاد کشاورزی دریافت کنید. پس از رسیدن به این مرحله، مسئولان گمرک شما را در جریان مجوزهای لازم قرار خواهند داد.
۱۱. اخذ کد رهگیری از بانک عامل (ساتا) و صدور پروانه الکترونیک
پس از دریافت مجوزها باید به بانک عامل مراجعه کنید و با ارائه مدارک مورد نیاز کد خروج کالا را دریافت کنید. پس از دریافت این کد رهگیری پروانه الکترونیک کالای شما صادر می‌شود.
۱۲. محاسبه عوارض انبارداری
هزینه انبارداری در واقع همان مبلغ نگهداری از کالا در فرایند ترخیص از گمرک است. اگر قرار باشد کالا از راه‌های دریایی وارد کشور شود، باید به‌جای هزینه انبارداری عوارض بندری پرداخت کنید. مقدار این عوارض بسته به ارزش، حجم و وزن کالا متفاوت است.
۱۳. بارگیری کالا
بعد از گرفتن پروانه گمرکی می‌توانید برای دریافت مجوز بارگیری اقدام کنید. پس از صدور این مجوز و پرداخت هزینه انبارداری، رسید باربری را دریافت خواهید کرد. با این رسید می‌توانید کالایتان را از گمرک خارج کنید. در این مرحله می‌توانید از خدمات باربری آنلاین استفاده و کار خودتان را راحت کنید. برای رزرو وانت بار یا هر وسیله نقلیه دیگر، کافی‌ست درخواست وانت بار را ثبت کنید.
۱۴. بررسی مجدد کالا هنگام خروج
حین خروج از گمرک، دایره خروج مجددا کالای شما را بررسی می‌کنند و در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد و دستور خروج از گمرک برایتان صادر شود، کالای شما ترخیص خواهد شد.
گمرک‌های ترخیص کالا در ایران
۱. بندر شهید رجایی بندرعباس
این بندر محل ورود بیشتر کالاهایی است که از طریق دریا وارد ایران می‌شوند. بندر شهید رجایی یکی از بزرگ‌ترین بندر‌های ایران و مراکز واردات و صادرات کالاست که در نزدیکی تنگه هرمز قرار دارد. چرا می‌گوییم یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بنادر کشور؟ چون بیش از ۵۵درصد فعالیت تجاری کشور در این نقطه انجام می‌شود. مانند دیگر مناطق گمرکی، امکان بهره‌گیری از خدمات باربری آنلاین و حضوری را در این بندر مهم کشور خواهید داشت.
۲. بندر بوشهر
بندر بوشهر یکی دیگر از مهم‌ترین گمرک‌های ایران است. نزدیکی بوشهر به کشورهای مجاور خلیج فارس باعث سرعت بالای انتقال کالا در این بندر شده است.
۳. بندر امام خمینی
جالب است بدانید که این بندر بزرگ ۳۴ اسکه دارد و بهترین و کوتاه‌ترین مسیر زمینی برای حمل‌ونقل کالا از کشور‌هایی مانند ترکیه و عراق به کشورهای جنوب شرقی آسیا محسوب می‌شود. فراورده‌های نفتی بیشترین حجم مراودات این بندر را تشکیل می‌دهد و پس از فراورده‌های نفتی کالاهای ساختمانی، لوازم خانگی و ترکیبات شیمیایی در رده‌های بعدی انتقال کالا در این بندر قرار می‌گیرند.
۴. گمرک شهریار
گمرک شهریار تنها گمرک زمینی و تجاری پایتخت محسوب می‌شود. نزدیکی این گمرک به فرودگاه بین‌المللی امام خمینی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن است. به‌لطف مساحت زیاد گمرک شهریار، تخلیه و بارگیری کالا در آن به‌سرعت انجام می‌شود. شرکت‌هایی مختلف خدمات باربری با انواع کامیون و وانت بار آماده ارائه خدمات از مقصد این گمرک هستند.
۵. گمرک بازرگان
احتمالا نام این گمرک را زیاد شنیده‌اید. این گمرک در شهرستان ماکو استان آذربایجان غربی قرار دارد و به‌لطف موقعیت جغرافیایی عالی فرصت معاملات تجاری بسیاری برای بازرگانان فراهم شده است. پارچه، لوازم یدکی و مواد پلاستیکی بیشترین کالاهای ترخیصی از گمرک بازرگان محسوب می‌شوند.
۶. گمرک چابهار
یکی دیگر از گمرک‌های پرتبادل کشور گمرک چابهار است. نزدیکی چابهار به کشورهای پاکستان، افغانستان و هند حجم کالاهای وارداتی این منطقه را افزایش داده است. بیشتر محصولاتی مانند لوازم آرایشی و بهداشتی و تلفن همراه از این گمرک ترخیص می‌شود.
کلا‌های ممنوعه برای ترخیص از گمرک
برخی کالا‌ها به دلایل مغایرت با قوانین داخلی مجوز ترخیص از گمرک نمی‌گیرند. این کالا‌ها عبارت‌اند از:
کالاهای آسیب‌زننده به اقتصاد کشور؛
کالاهای آسیب‌زننده به امنیت کشور مانند سلاح گرم؛
کالاهای مغایر با قوانین اسلامی مانند گوشت‌های حرام؛
کالاهای مغایر با قوانین داخلی کشور و عرف جامعه؛
کالاهای مغایر با قوانین بهداشتی و سلامتی مانند مشروبات الکلی.
کلام پایانی
ترخیص از گمرک آخرین مرحله ورود کالا به کشور است که در این مقاله تمام مراحل و نکات لازم مربوط به آن را گفتیم. بهترین کار پس از انجام تمام مراحل این است که موقع تحویل بار از خدماتی مانند باربری آنلاین استفاده کنید و با رزرو وانت بار تهران با خیال راحت بارتان را از گمرک تحویل بگیرید و به مقصد برسانید. اگر نکته‌ای را از قلم انداختیم یا موردی برای افزودن به مقاله به ذهن‌تان رسید، حتما آن را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.