پرانایاما علم تنفس است که می‌توان از آن در بسیاری از مواقع حتی حین کار بهره گرفت. انجام آن تمرین نیاز دارد تا به عادتی خوب تبدیل شود. لاغری شکم یکی از نتایجی است که این سبک از یوگا به همراه دارد.
اما در ابتدا بهتر است با این یوگا کمی آشنا شده و مزایایی که در کنار لاغری می‌تواند به همراه داشته باشد را بررسی کنیم. سپس نحوه انجام و اثرگذاری پرانایاما بر لاغری را برایتان به طور کامل شرح خواهیم داد.
پرانایاما چیست؟
نفس کشیدن فرایندی است که از بدو تولد تا پایان با ما همراه است. نفس کشیدن اجازه بقا و حیات را به ما می‌دهد. در شرایط بحرانی و استرس‌زا، در حال خواب، در حالت آرامش و فعالیت‌های بدنی، ریتم تنفس ممکن است تغییر کند اما متوقف نمی‌شود. در واقع این تغییر الگوهای تنفسی کاملا ناخودآگاه و غیر ارادی هستند.
در مورد یوگای پرانایاما اینچنین نیست و لازم است، الگوهای تنفسی در حین انجام این یوگا بر اساس آنچه تنظیم می‌شود، باشد. این یعنی با وجود اینکه زندگی پرمشغله امروزه، سبب آسیب رساندن به ذهن و جسم می‌شود، می‌توان در بین تمام این شلوغی‌ها از این روش کمک گرفت
“پرانا” به معنی انرژی حیاتی و “آیاما” به معنی گسترش و افزایش است. در این روش با نیروی تلقینی می‌توان به توسعه توانایی‌های متافیزیکی و حتی فیزیکی پرداخت. بهتر است با تاثیراتی که این روش به همراه دارد بیشتر آشنا شوید.
فواید پرانایاما چیست؟
فواید متعددی تمام حرکات و روش‌های یوگا به همراه دارند. از تاثیرات جسمانی گرفته تا آرامش اعصاب و حالات روحی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. اما در این مورد تاثیرات بالقوه‌ای را در رابطه با موراد زیر به همراه خواهد داشت:
افزایش آگاهی در زندگی روزانه
شادابی و تندرستی را به همراه خواهد داشت
ریتمیک کردن منظم ضربان قلب حتی در شرایط روحی بد را به همراه خواهد داشت
تقویت ذهن و نظم گرفتن افکار را به همراه دارد
بهبود کیفیت خواب از مهمترین اثرات پرانایاما است که برای تنظیم ترشحات هورمونی موثر است که این موضوع بر کاهش وزن و لاغری تاثیر بسیار مطلوبی را ایجاد می‌کند
تاثیر پرانایاما بر کاهش وزن و لاغری
همانطور که در ابتدای متن اشاره شد، بررسی اثر تمرینات تنفسی بر کاهش وزن و به ویژه لاغری شکم را بررسی خواهیم کرد.
تمرینات یوگا تاکید خاصی بر عمل دم و بازدم دارند. پرانایاما به صورت متمرکزتر تنفس را هدف قرار داده است. این موضوع بر تمام فعالیت‌های بدن تاثیر دارد. یکی از این اثرات، بر عادات غذایی مشاهده می‌شود.
وقتی روند تغذیه‌ای برای کاهش وزن پیش گرفته می‌شود، البته روندی که دقیق و تنظیم شده توسط متخصصین در این زمینه باشد، تمام نکات ریز و درشت در مورد کالری دریافتی، مواد مغذی و ویتامین‌های مصرفی به نسبت فعالیت بدنی، دقیق در نظر گرفته می‌شود.
در این بین گاهی خارج شدن از روند تغذیه‌ای ممکن است برای فرد ایجاد شود که ممکن است ناشی از مسائل مختلف باشد. عدم تمرکز حین غذا خوردن، بلعیدن غذا آن هم سریع، اغلب ناشی از حالات روحی مانند پریشانی خاطر، استرس و اضطراب برای فرد است.
برای رفع این حالت بهترین راهکار کمک گرفتن از تکنیک‌های تنفسی یوگا است. پیش از شروع به غذا خوردن می‌توان از نفس‌های عمیق پرانایاما کمک گرفت. برای افزایش آگاهی و جمع کردن تمرکز، این راهکار می‌تواند کاملا پاسخگو باشد
چگونه از پرانایاما برای لاغری استفاده کنیم؟
تنفسی که به سبک پرانایاما می‌توان انجام داد از وارد شدن آرام نفس به دستگاه تنفسی به گردن، سینه و شکم، طوری که کشیده شوند، تاثیر می‌گذارد.
برای این منظور باید کاملا ریه را آرام آرام از نفس پر کرد. چند لحظه مکث کرد و بعد از آن آرام آرام نفس را از ریه خارج کرد. این راهکار را می‌توان روی صندلی یا روی زمین نشست و انجام داد.
تمرینات تنفسی خاصی برای تمرکز بر کاهش وزن و لاغری وجود دارد. اکثر اوقات این تمرینات تنفسی کاهش وزن و لاغری را به همراه دارد. زیرا به مرور زمان و با تکرار تمرینات، چربی اضافی بدن سوزانده می‌شود و به حالت متعادل می‌رساند. در ادامه سه تمرین تنفسی موثر یوگا برای لاغری را برایتان به طور کامل توضیح خواهیم داد
1. چربی سوزی شکم با کپالاباتی
کپالاباتی یکی از تمرینات یوگا است که تکرار آن به مرور زمان چربی سوزی شکمی را به همراه خواهد داشت. برای انجام آن لازم است مراحل زیر را طی کرد:
در حالت نشسته بدن خود را قرار دهید
عمل دم را به آرامی انجام دهید
فقط یک شماره مکث کنید
عمل بازدم را با فشار خارج کنید
در حین خارج کردن بازدم با فشار، باید شکم خود را به سمت داخل بکشید
این کار را باید 10 مرتبه تکرار کنید. در روزهای ابتدایی، این نوع تنفس یوگا را بیش از 5 دقیقه انجام ندهید. پس از تمرینات مکرر حتی بیش از 100 مرتبه می‌توانید این دم و بازدم را انجام دهید.
2. تنظیم هورمون‌ها برای لاغری با بهاستریکا
یکی از مهمترین و شایع‌ترین دلایل چاقی در بین افراد مختلف، عدم متعادل بودن سطح هورمون‌ها است. این نوع تمرین پرانایاما غدد درون ریز را تحریک کرده تا بتوانند بهترین عملکرد را از خود بروز دهند.
برای انجام آن تنها باید در حالت نشسته روی زمین یا روی صندلی قرار گرفته و عمل دم و بازدم را با شدت بالا انجام دهید. این روند تنفسی می‌تواند اکسیژن رسانی را سرعت بخشیده و بافت‌های عضلانی ترمیم شوند. علاوه بر این موارد، به بهبود عملکرد غده تیروئید منجر می‌شود تا اضافه وزن ناشی از آن رفع شود.
3. جایگزینی بینی با حرکت آنولوم ویلوم
برای انجام این حرکت، باید کمی دست به کار شوید و تنها با دم و بازدم از طریق هر دو سوراخ بینی نباید نفس بکشید. مراحل زیر را برای این حرکت از پرانایاما انجام دهید:
در حالت نشسته بدن خود را قرار دهید
با یکی از دستانتان یکی از سوراخ‌های بینی، مثلا سوراخ سمت چپ را نگه دارید
به آرامی و بدون وقفه عمل دم و دریافت اکسیژن را انجام دهید
سپس دست را رها کرده و روی سوراخ دیگر بینی، طبق مثال سمت راست، قرار دهید
حالا باید عمل بازدم را از سوراخی که رها کردید خارج کنید
با این روند برای سمت دیگر نیز عمل دم و بازدم را تکرار کنید
برای شروع بهتر است این روش تنفسی را به نسبت مساوی از عمل دم و بازدم انجام دهید. یعنی اگر سه ثانیه عمل دم طول کشید، عمل بازدم نیز در عرض سه ثانیه انجام شود. با کمی تمرین و تکرار می‌توانید این کار را به نسبت یک به دو انجام دهید.
پرانایاما یکی از تمرینات تنفسی یوگا است که مانند سایر تمرینات یوگا علاوه بر تاثیرات روحی، به تاثیرات جسمانی مثبتی می‌انجامد. تمرینات تنفسی را با تمرین و تکرار می‌توان تا 12 ثانیه دم و 12 ثانیه بازدم ارتقا داد اما بهتر است در مراحل ابتدایی از مقدار کم شروع کرد.
بهتر است این راهکارها را زیر نظر متخصص انجام داد. توصیه مهم اینکه افرادی که به بیماری‌های قلبی و یا فشار خون مبتلا هستند این تمرینات را نباید بدون مشورت با پزشک و متخصص انجام دهند.