کم توجهی جمهوری اسلامی ایران به کشورهای همسایه و فعالیت های گسترده فرهنگی، سیاسی و امنیتی کشورهایی همچون ترکیه و رژیم صهیونیستی باعث شده تا در کتب درسی جمهوری آذربایجان شاهد انتشار مطالب ضدایرانی بی پایه و اساس باشیم.
تحریف واقعیات مسلم تاریخی، تلاش برای تحریک قومیتی در ایران، مصادره مفاخر و آثار ادبی ایران زمین، انتقال مفاهیم نژادپرستانه، ضدایرانی، ضدارمنی و غیره تنها بخشی از محتوای کتب درسی تالیف شده در باکو برای تربیت نسلی تازه در جمهوری آذربایجان است که از سنین کودکی با این تصور بزرگ می شود که ایران و ارمنستان بزرگترین دشمنان آن هستند و نابودی و مقابله با آنها با هر روشی مجاز است.
میزان دروغ و تحریف و نفرت پراکنی که در کتب درسی جمهوری آذربایجان وجود دارد، در نوع خود بی سابقه است و حتی بسیار فراتر از دروغ ها و تحریفات تاریخی است که در کتب درسی کشور عراق در دوره حاکمیت صدام حسین وجود داشت.
در صورت تداوم بی توجهی دستگاه های فرهنگی و وزارت امور خارجه به این موضوع در سال های آتی مشکلات فعلی ما با جمهوری آذربایجان بیش از بیش افزایش می یابد. زیرا هنوز در این کشور افراد بالای 40 سال از واقعیات تاریخی و فرهنگی و سیاسی و از جمله تعلق جمهوری آذربایجان به ایران در قرون گذشته و روند سرقت مفاخر فرهنگی ایران توسط حاکمان باکو مطلع هستند. اما روند دین زدایی، شیعه ستیزی، ایران هراسی، گسترش وهابیت، سکولاریسم و صهیونیسم در جمهوری آذربایجان به جایی رسیده که تا چند سال دیگر مقابله با آن بسیار دشوار خواهد شد و مقابله با این امر مستلزم یک هشیاری و تحرک اساسی در دستگاه های فرهنگی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. در ادامه به تعدادی از این موارد تحریف تاریخی و نفرت پراکنی اشاره می شود.
در کتابهای درسی جمهوری آذربایجان، ادعا شده است، که از صدها سال پیش کشوری به نام آذربایجان وجود داشته که اردبیل و تبریز هم جزو آن بودند و ایرانیان از زمان کوروش به این سرزمین تجاوز میکردهاند و سرانجام طی قرارداد ترکمنچای این کشور خیالی به دو نیمه تقسیم شده و بخشی از آن در ایران است و بخشی هم باقی مانده است. مقامات باکو عنوان جعلی آذربایجان جنوبی را برای این بخش از ایران به کار می برند و بارها با صراحت خواستار بازگشت آن به باکو شده اند. هفته قبل نشریه ینی مساوات که در پیوند نزدیک با الهام علیف رئیس جمهور آذربایجان است با انتشار تصویری از وی با لباس نظامی و سوار بر یک خودروی نظامی اولویت جدید جمهوری آذربایجان را ایجاد آذربایجان جنوبی دانست و به صراحت نسبت به این بخش از خاک ایران ادعای ارضی مطرح کرد. امری که با سکوت تاسف بار مقامات جمهوری اسلامی ایران مواجه شد.