نزله یا همان زکام چیست و چطور درمان می شود ؟

نزله باعث خلط گلو، عطسه و آبریزش بینی بدون هیچ علت خاصی می شود . علائم غیر آلرژیک نزله شبیه به تب یونجه یا زکام آلرژیک است اما در این نوع، هیچ علائم آلرژیکی دیده نمی شود.

نزله غیر آلرژیک باعث می شود که کودکان و نوجوانان درگیر بیماری شوند که معمولا در بعد از سن 20 سالگی رایج تر می باشد . علائم تشدید کننده غیر آلرژیک با یکدیگر متفاوت است و شامل عطرهای خاص یا آلوده کننده های هوا می باشد که می تواند در اثر تغییرات آب و هوایی ، استفاده از بعضی از داروها ، غذاهای خاص و یا بیماری های مزمن اتفاق بیافتد. تشخیص نزله تقریبا بعد از قرار گرفتن در معرض عامل های آلرژی زا اتفاق می افتد و این مشکل می تواند آلرژی پوستی یا تست خونی را درگیر کند. 

علائم نزله و زکام

 گرفتگی بینی

آبریزش بینی

 عطسه

 ترشحات گلو

 سرفه

نزله معمولا باعث خارش بینی، چشم ها و گلو می شود و علائم آن با تب یونجه شباهت دارد. 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم ؟

در صورت دارا بودن علائم زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:

 اگر علائم شدید بودند.

اگر با مصرف داروهای مسکن ، علائم برطرف نشدند .

 اگر بعد از مصرف دارو و مسکن با عوارض جانبی مواجه شدید. 

علل نزله و زکام

علت اصلی نزله هنوز نامشخص است. متخصصان بر این باورند نزله زمانی اتفاق می افتد که رگ های خونی بینی گسترده می شوند و خط بینی را با خون و مایع پر می کنند . علت های زیادی می تواند باعث این مشکل شود که معمولا انتهای خطوط بینی را درگیر می کند و واکنش هایی شبیه به آسم را بروز می دهد. 

علائم تشدید کننده نزله شامل موارد زیر هستند:

 محرک های شغلی و محیطی :

آلودگی ، سیگار ، دود و بوهای غلیط و قوی مثل عطرهای تند می توانند عامل تشدید کننده نزله باشند . شغل هایی که در معرض بوهای شیمیایی هستند ، بیش از بقیه در معرض نزله می باشند.

 تغییرات آب و هوایی :

دما و رطوبت می تواند غشاها و مواد چسبنده درون بینی را تحت تاثیر قرار دهد و مشکلاتی در بلع و یا آبریزش بینی را ایجاد کند.

 عفونت :

عفونت های مربوط به نزله معمولا از طریق عفونت های دهانی ایجاد می شوند و علائم آن شبیه به تب و سرماخوردگی می باشد.

 غذاها و نوشیدنی ها :

نزله ممکن است که هنگام غذا خوردن ، مخصوصا خوردن غذاهای داغ و یا تند اتفاق بیافتد . مصرف نوشیدنی های الکلی همچنین ممکن است که باعث ایجاد مخاط اضافی داخل بینی شود و گرفتگی بینی را ایجاد کند.

 مصرف داروهای خاص :

بعضی از داروها نیز می توانند عاملی برای بروز نزله باشند . این داروها آسپیرین ، ایبوپروفن و داروهای فشار خون مثل بتابلاکرها را شامل می شوند.

 داروهای ضد افسردگی و یا داروهای درمانی برای اختلال نعوظ و یا اسپری های بینی نیز می توانند باعث نزله شوند.

 تغییرات هورمونی :

تغییرات هورمونی در دوران بارداری ، قاعدگی و یا وضعیت های خاص هورمونی مثل تیروئید پرکار نیز ممکن است عاملی برای نزله باشد.

 خوابیدن به پشت ، تنگی نفس در خواب و یا رفلاکس معده نیز عاملی برای نزله می باشند. 

عوامل خطر نزله و زکام

خطرات مربوط به نزله می توانند موارد زیر را شامل شوند: 

 قرار گرفتن در معرض محرک ها :

آلودگی ها، گرد و غبار، عطرها و یا دود سیگار و مواد مخدر می تواند خطر ابتلا به نزله را افزایش دهد.

 سن بالای 20 سال :

نزله برعکس بیماری های آلرژیک که قبل از 20 سالگی رخ می دهد ، معمولا در افراد بالای 20 سال رواج بیشتری دارد.

 استفاده از قطره و یا اسپری بینی :

استفاده از قطره یا اسپری بینی به مدت بیشتر از چند روز می تواند باعث گرفتگی بینی و تشدید شدن علائم نزله شود.

 خانم بودن :

زمانی که نزله به علت تغییرات هورمونی رخ داده باشد ، باعث می شود که گرفتگی بینی در دوران بارداری و قاعدگی افزایش پیدا کند.

ابتلا به بیماری های خاص :

مواردی از بیماری های مزمن هستند که می توانند نزله را بدتر کنند و باعث افزایش سندروم خستگی مزمن و یا پرکاری تیروئید شوند.

 استرس :

استرس یا فشار جسمی و یا روحی روانی می تواند نزله را افزایش دهد. 

پولیپ بینی :

پولیپ های نرم و غیر سرطانی در این موارد می توانند داخل خط بینی فرد باعث التهاب سینوس ها شوند . پولیپ های کوچک مشکلات جدی ایجاد نمی کنند اما انواع بزرگ تر آن ها باعث مسدود شدن جریان هوا به بینی می شود و نفس کشیدن را سخت می کند.

 سینوزیت :

گرفتگی بینی بر اثر نزله باعث افزایش احتمال ابتلا به نزله می شود . سینوزیت یک عفونت و یا التهاب در سینوس می باشد.

 عفونت گوش میانی :

افزایش مایع در گوش و یا گرفتگی بینی باعث عفونت گوش میانی خواهد شد .

 ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه :

نزله باعث آشفتگی روحی و روانی نیز می شود و فرد را از انجام فعالیت های روزانه مثل مدرسه رفتن ، کار خانه و یا بیرون باز می دارد. 

پیشگیری از ابتلا به زکام یا نزله

مطالعات نشان می دهد که راه های پیشگیری از این مشکل نیز وجود دارد . مثلا کودکانی که روغن ماهی و یا اسید چرب چند رشته ای اشباع نشده مصرف می کنند ، کم تر از بقیه در معرض نزله هستند. 

در صورت مبتلا بودن به نزله می توانید با انجام اقدامات زیر باعث کاهش پیدا کردن علائم شوید:

 دوری از تشدید کننده ها :

اگر متوجه شدید که عامل خاصی باعث بدتر شدن نزله می شود ، باید از آن دوری کنید.

 استفاده بیش از حد از بازکننده های بینی :

استفاده از این داروها بیش از چند روز باعث بدتر شدن علائم می شود.

 انجام درمان های کارآمد :

اگر درمان کارآمد نبود ، به پزشک مراجعه کنید زیرا پزشک می تواند در پیشگیری از این بیماری و یا کاهش علائم به شما کمک کند. 

سبک زندگی مناسب و توصیه های عمومی هنگام بروز نزله

 بینی خود را شستشو دهید :سعی کنید که با بطری های مخصوص شستشوی بینی ، داخل راه های بینی را شستشو دهید . اگر این روش را روزانه اجرا کنید ، یعنی بهترین درمان را برای نزله انجام داده اید . برای پیشگیری از عفونت ، از آب جوش یا یخ زده و یا تصفیه شده استفاده کنید و همچنین لوازم را بعد از هر بار استفاده شستشو دهید و اجازه دهید که در معرض هوا قرار بگیرند و خشک شوند.

از قرار گرفتن در معرض هوای سرد به خصوص بعد از حمام, بعد از ورزش, بعد از نزدیکی جنسی خودداری کنند. 

 داخل بینی را باد بزنید :

به طور منظم و به آرامی داخل بینی را باد بزنید تا ترشحات موجود در آن خارج شوند.

 در زمـان ایجـاد نزلـه هرگز به پشت نخوابند و هنگام خواب پاها را با جوراب و سر را با کلاه بپوشانند. به یاد داشته باشید که گرم نگه داشتن سر خود در رفع ترشحات پشت حلق سیار موثر است.

 رطوبت :

اگر هوای داخل منزل و یا محل کار شما خشک است ، یک دستگاه بخور را در محل خواب خود قرار دهید و همیشه این دستگاه را تمیز نگه دارید . می توانید تنفس در حمام بخار را نیز انجام دهید.

 مایعات بنوشید :

نوشیدن مایعات ، آبمیوه و چای بدون کافئین به اندازه کافی به باز شدن ترشحات بینی کمک می کند و از نوشیدنی های کافئین دار نیز دوری کنید.