اگر شما هم صبح‌ها، زمانی که ساعتتان شروع به زنگ زدن می‌کند دکمه "چرت زدن" آن را می‌فشارید؛ باید بدانید که تنها نیستید و یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که ۵۷ درصد از افراد بزرگسال به طور معمول تا دومین، سومین یا چهارمین بار، بیدار شدن را به تعویق می‌اندازند.

این دکمه که تقریبا در تمامی اپلیکیشن‌های ساعت و ساعت‌های زنگ‌دار دیده می‌شود، از محبوبیت خاصی برخوردار است و این محبوبیت با هشدار‌های فراوان کارشناسان مبنی بر مضر بودن آن، در تضاد است.

دانشمندان علوم خواب استدلال می‌کنند که زنگ ساعت از نظر تئوری می‌تواند چرخه خواب ما را مختل و بیدار شدن ما به صورت خودکار را دشوارتر کند.

زمانی که در حالت نیمه هوشیار هستید، هیچ چیز به اندازه این دکمه نمی‌تواند وسوسه‌برانگیز باشد؛ اما خاموش کردن زنگ ساعت تنها برای چند دقیقه، بدن را وارد چرخه خواب بعدی می‌کند. چرخه‌ای که تنها پس از چند دقیقه بار دیگر مختل خواهد شد.

به رغم این انتقادات نسبت به چرت زدن، داده‌های واقعی در مورد تاثیرات آن کمیاب هستند. به طوری که هر آن چه ما در این مورد می‌دانیم از مطالعات انجام شده در مورد رفتار‌های مرتبط با خواب یا استرس به دست آمده اند.

استفن متینگلی (Stephen Mattingly)، نویسنده اصلی این مطالعه و عصب‌شناس دانشگاه نوتردام در ایندیانا که این پژوهش را همراه با آرون استریگل (Aaron Striegel)، استاد علوم رایانه و مهندسی در نوتردام انجام داده است، گفت: سازمان پزشکی عموما با استفاده از دکمه چرت زدن مخالف است؛ اما وقتی ما به بررسی داده‌های واقعی پرداختیم، اطلاعاتی وجود نداشت. ما اکنون داده‌هایی داریم که اثبات می‌کنند این موضوع تا چه اندازه میان مردم رایج است و هنوز موارد زیادی وجود دارند که نمی‌دانیم.

در این مطالعه ۴۵۰ فرد بزرگسال حضور داشتند و داده‌های ثبت شده در نظرسنجی‌های روزانه و همچنین داده‌های مربوط به دستگاه‌های پوشیدنی آن‌ها نشان داد که زنان ۵۰ درصد بیشتر از مردان دکمه چرت زدن را می‌فشارند. علاوه بر آن الگو‌های خواب افرادی که بیدار شدن را به تعویق می‌انداختند، نشانه‌های بیشتری از اختلال خواب را نشان می‌داد.

شب‌زنده‌داران بیشتر از این دکمه استفاده می‌کردند و به طور کلی گزارش شد که این دسته از افراد خسته‌تر هستند. استفاده از این دکمه در افراد جوان نیز بیشتر بود.

هیچ کدام از این موارد به معنای وجود یک رابطه علّی مستقیم میان فشردن دکمه چرت زدن و تا دیر وقت بیدار ماندن و تحرک کمتر در طول روز نیست؛ بلکه نشان می‌دهد در حالی که فشردن دکمه چرت زدن برای یک نفر می‌تواند احساس خوبی به همراه داشته باشد، ممکن است برای دیگری خوب نباشد.

تعجب‌آور نیست که دسته‌ای که بیدار شدن خود را به تعویق می‌انداختند، جنبه‌های مثبت آن از جمله خلق و خوی بهتر را می‌دیدند. در حالی که آن دسته‌ای که به آن تمایل نداشتند با این فواید مخالف بودند.

مهم‌ترین دلایلی که افراد برای استفاده از این دکمه مطرح کردند، شامل مواردی چون من نمی‌توانم با اولین زنگ ساعت از رخت‌خواب بیرون بیایم و در رخت‌خواب احساس راحتی می‌کنم بود. محققان می‌گویند که از هر سه نفر در ایالات متحده آمریکا یک نفر خواب کافی ندارد.

متینگلی گفت که این آمار تنها معرف جمعیت کوچکی است.

محققان این مطالعه از بیان این که فشردن دکمه چرت زدن ساعت برای افراد خوب یا بد است، خودداری کردند و تاکید کردند که نیاز به هرگونه زنگ برای بیدار شدن ممکن است برای سلامت ما مناسب نباشد.

به عبارت دیگر، راه حل مبارزه با کم‌خوابی، خواب بیشتر است؛ نه فشردن چندباره دکمه چرت زدن ساعت. فرد باید خوابی با طول مناسب با برنامه منظم و تا حد امکان آرام و بدون مزاحمت داشته باشد.

به اعتقاد محققان گاهی اوقات چرت زدن واقعاً می‌تواند مفید باشد. آن ها به این نتیجه رسیدند که هنوز موارد زیادی وجود دارند که ما در مورد این موضوع نمی‌دانیم.

آن‌ها می‌خواهند مطالعات دقیق‌تری در مورد تاثیرات آن بر روی گروه‌های بزرگ‌تر افراد انجام دهند که در آن نه تنها نکات منفی، بلکه نکات مثبت فشردن دکمه چرت زدن مورد بررسی قرار می‌گیرد.

متینگلی گفت: این موضوع همیشه بد نیست. شبیه به استرس. برخی از استرس‌ها خوب هستند. به همین دلیل است که ما واکنشی به نام پاسخ ستیز یا گریز داریم. ممکن است مواردی وجود داشته باشند که نشان دهند استفاده از دکمه چرت زدن ساعت مفید است.