در کنار مصرف و تجویز بی رویه آنتی بیوتیک‌ها و کاهش تولید شربت‌های آنتی بیوتیک از سوی شرکت‌های دولتی اما گزارش سازمان بازرسی حاکی از آن است که تولیدکننده باوجود داشتن مواد اولیه در انبارها، اما از تولید امتناع کرده است. اتفاقی که افتاده این است؛ برخی شرکت‌های دارویی با گروکشی برخی اقلام دارویی بویژه در حوزه کودکان و امتناع از تولید و عرضه آن به بازار دارویی کشور، به ایجاد بحران دارویی دامن زده‌اند.
در چنین شرایطی که مسأله دارو روز به روز جدی‌تر شده، رئیس جمهور در کمتر از یک ماه دوبار به این موضوع واکنش نشان داده و خواستار رسیدگی به بحران کمبود دارو در کشور و برخورد با عاملان آن شده است. کمبود داروهای ویژه کودکان باعث شد بهرام دارایی رئیس سازمان غذا و دارو بعد از یک سال در تاریخ 3 آبان ماه از ریاست سازمان غذا و دارو استعفا دهد اما با وجود این استعفا و ورود تمام قد رئیس جمهور و وزارت بهداشت و واردات 50 تن دارو، بیماران همچنان درگیر تأمین نسخه‌های دارویی‌شان هستند.
بررسی‌های به عمل آمده و ورود سایر دستگاه‌ها همچون مجلس شورای اسلامی و سازمان بازرسی کشور نشان می‌دهد که در پشت پرده بحران دارویی کشور دلایل دیگری هم نهفته است. فصل مشترک بررسی‌های سازمان بازرسی کل و نیز اظهارات برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این بود که ناآرامی بازار دارو از احتکار مواد اولیه انواع آنتی بیوتیک‌ها و خاک خوردن برخی اقلام دارویی در انبار شرکت‌های تأمین کننده دارو نشأت گرفته است.
سجاد اسماعیلی مشاور سابق رئیس‌سازمان غذا و دارو نیز در همان روزهایی که زمزمه کمبود آنتی بیوتیک‌ها از گوشه و کنار کشور شنیده می‌شد به روزنامه ایران خبر داده بود که علاوه‌بر افزایش مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، احتکار و دپوی شرکت‌های توزیع دارو و داروخانه‌ها نیز به این مسأله دامن زده است. او همچنین از برخورد با چهار شرکت پخش متخلف خبر داده بود؛ به صورتی که دو شرکت تعطیل و دو شرکت نیز تعلیق شدند. همزمان با اعلام فراخوان وزارت بهداشت برای واردات آنتی بیوتیک و سرم، مسئول روابط عمومی این سازمان در توئیتی اعلام کرد که داروها احتکار شده بودند و بعد از فراخوان واردات مواد اولیه و محصول نهایی داروها از انباردپو خارج شدند.
یک احتمال دیگر نیز در ماجرای کمبود دارو مطرح است؛ برخی معتقدند مواد اولیه مانده در گمرک می‌تواند یکی از پشت‌پرده‌های کمبود دارو باشد، در حالی که تلاش دولت بر این بود با کاهش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده واردات مواد اولیه دارویی موضوع مالیات بر ارزش افزوده برای ترخیص مواد دارویی از گمرک حل و فصل شود.
به اذعان وزارت بهداشت 97 درصد داروها در کشور تولید می‌شوند و درست زمانی که موج آنفلوانزا بیماران زیادی را درگیر کرده است برخی شرکت‌ها دست به احتکار زده‌اند. از سوی دیگر اما زنجیره تأمین دارو گرفتار برخی سودجویی‌ها نیز شده است. در میان خبرهای مرتبط با احتکار دارو همچنین در یک ماه اخیر مراجع قضایی و پلیس گزارش‌های متعددی را درباره کشف انبارهای احتکار سرم در برخی استان‌ها و نیز دستگیری فروشندگان غیرمجاز آنتی بیوتیک‌ها و داروهای تاریخ مصرف گذشته منتشر کرده‌اند.
برش/ راه‌اندازی خطوط جدید تولید سرم و آنتی بیوتیک
وزیربهداشت از خطوط جدید تولید دو شرکت تولیدی برای تأمین آنتی بیوتیک، داروهای ضددرد و حمایتی و اسپری‌های تنفسی مورد نیاز کشور بازدید کرد.
بهرام عین‌اللهی روز پنجشنبه در جریان حضور در کارخانجات دارویی از مصوبه جدید بانک مرکزی برای اعطای تسهیلات به کارخانجات تولیدکننده دارو توسط بانک‌های عامل خبر داد و گفت: با اقدامات صورت گرفته برای کاهش ارزش افزوده گمرکی مواد اولیه دارویی از ۹ به یک درصد و همچنین مصوبات جدید شورای پول و اعتبار برای تولیدکنندگان دارو، تولید دارو و سرم افزایش می‌یابد و در کنار آن با واردات مقادیری از این اقلام ظرف یکی دو هفته آینده نیاز بازار به آنتی بیوتیک به طور کامل رفع می‌شود. وی همچنین از راه‌اندازی خط جدید سرم‌سازی داروپخش با استفاده از فناوری جدید و همچنین راه‌اندازی خطوط سرم‌سازی جدید در تبریز، اهواز و گلپایگان تا پایان سال با هدف اشباع بازار داخلی از سرم و حضور در بازارهای صادراتی خبر داد. وزیر بهداشت با تأکید بر اینکه سیاست وزارت بهداشت، حمایت از تولید داخلی دارو است، افزود: در صورتی که تولیدکنندگان دارو به هر دلیل نتوانند با تقاضای بازار همگام شوند، از واردات به عنوان راهکار جایگزین استفاده خواهیم کرد، چرا که آنچه اولویت دارد، تأمین داروی مورد نیاز مردم است.وزیر بهداشت درباره آخرین اقدامات وزارت بهداشت برای تأمین سرم، اظهار کرد: با توجه به مصرف بالای سرم در کشور، باید ماهانه هفت میلیون سرم تولید کنیم اما به دلیل نیازی که در کشور وجود دارد، علاوه بر آن ماهانه ۶۰۰ هزار سرم هم وارد می‌کنیم. امیدواریم نه تنها در سرم، بلکه در دیگر داروها نیز نیازی به واردات نداشته باشیم، اما لازمه این امر آن است که داروها را بموقع به مردم برسانیم و هرجا کمبودی باشد، ناگزیر به واردات خواهیم بود. امسال میزان تولید شربت آنتی بیوتیک بسیار بیشتر از سال‌های گذشته است. همچنین پدرام پاک آیین، سخنگوی وزارت بهداشت به ایرنا گفت: با توزیع نخستین محموله وارداتی حاوی یک میلیون آنتی‌بیوتیک، منحنی تأمین این دارو شیب مثبت پیدا کرد. با این حال وزارت بهداشت با هدف اشباع بازار درتدارک واردات سه میلیون آنتی‌بیوتیک دیگر از هند به ایران است.برخی شرکت‌های دارویی برای پاسخ به نیاز ناشی از آنفلوانزای زودرس،ظرفیت تولید آنتی‌بیوتیک خود را با کار سه نوبته تا ۲ برابر افزایش داده‌اند که مجموع حجم تولید آنها به هفت میلیون واحد در ماه می‌رسد.