مطالعات موجود نشان می‌دهند که به طور کلی از ۲۰ تا ۳۰ گرم شکلات تیره در روز استفاده کنید. شکلات تیره با درصد بیشتر به طور معمول حاوی قند کم اما چربی بیشتری است، کاکائو و تلخی بیشتر به معنای فلاوانول‌های بیشتر است، بنابراین بهتر است شکلات تیره‌ای را انتخاب کنید که حداقل ۷۰ درصد تلخی را شامل شود.

آشنایی با درصد واقعی شکلات تلخ

برای آنکه به فواید و مضرات شکلات تلخ بپردازیم، ابتدا باید شکلات تلخ را بشناسیم.، شکلات‌ها بسته به میزان کاکائو، شکر و دیگر مواد موجود در آنها به دسته‌های مختلفی تقسیم و در بازار عرضه می‌شوند، اما کدام یک از آن‌ها شکلات تلخ محسوب می‌شود.

انواع شکلات

شکلات سفید – صفر درصد: شکلات سفید یکی از انواع شکلات حساب می‌شود، در صورتی که در تولید آن از کاکائو هیچ استفاده‌ای نمی‌شود. علت اینکه با وجود فاقد کاکائو بودن آن، همچنان شکلات نامیده می‌شود این است که حاوی کره کاکائو است. این نوع از شکلات فایده‌ای برای سلامتی ندارد.

شکلات شیری – ۱۰ تا ۲۰ درصد: شکلات شیری محبوب‌ترین نوع شکلات است، در صورتی که کمترین ارزش غذایی مفید میان انواع شکلات را دارد. شکلات شیری برای اینکه طعم شیرینی داشته باشد، حاوی مقادیر بالایی شکر است.

شکلات نیمه‌شیرین – ۳۵ تا ۶۰ درصد: شکلاتی که شامل حداقل ۳۵ درصد دانه کاکائو باشد شکلات نیمه‌شیرین نامیده می‌شود. میزان شکر موجود در شکلات نیمه‌شیرین، مصرف روزانه آن را اندکی مضرتر از شکلات تلخ و شیرین می‌کند.

شکلات تلخ و شیرین – ۶۵ تا ۸۰ درصد: این نوع از شکلات نیز همانند شکلات نیمه‌شیرین شامل حداقل ۳۵ درصد دانه کاکائو می‌شود اما شکر کمتری دارد، به همین دلیل اندکی طعم تلخی می‌دهد. از این نوع شکلات بیشتر در آشپزی استفاده می‌شود، اما مصرف آن به تنهایی نیز برای اکثریت مردم اذیت کننده نخواهد بود.

کوتاه درباره شکلات تلخ 

شکلات شیرین نشده (تلخ) – ۸۵ تا ۱۰۰ درصد: شکلات تلخ صد در صد خالص‌ترین نوع شکلات است که شامل ۸۵ تا ۱۰۰ درصد شکلات می‌شود. در میان انواع شکلات، شکلات تلخ برای مصرف روزانه بهترین انتخاب است. اما از آنجایی که بسیاری توانایی تحمل طعم تلخ آن را ندارند، بیشتر در پخت و پز از آن استفاده می‌شود. خواص شکلات تلخ در شکلات شیرین نشده فراوان است.

بهترین زمان مصرف شکلات تلخ

بر اساس یک پژوهش پزشکان با بررسی بر روی داوطلبان دریافته اند که وعده غذایی صبحانه می‌تواند زمان مناسبی برای خوردن کیک و شیرینی البته در حد متعادل و معقول باشد. گفتنی است افرادی که در وعده صبحانه، یک وعده غذایی کامل شامل نان سبوس دار، لبنیات، پروتئین، میوه و شکلات مصرف می‌کنند در طول روز انرژی بیشتری دارند و وعده‌های دیگر به ویژه شام را کمتر می‌خورند و سبب می‌شود وزن مناسب و مطلوب به همراه چربی، فشار و قند خون متعادل و مناسبی داشته باشند.

خوردن یک تکه شکلات تلخ موقع صبحانه به فعال شدن آنتی‌اکسیدان‌های بیشتر در بدنتان کمک می‌کند، می‌دانید که هر قدر آنتی‌اکسیدان بیشتری داشته باشید کمتر به سمت پیری می‌روید. خوردن شکلات تلخ در صبحانه برای سلامت قلب هم مفید است.

شکلات تلخ و پیشگیری از بیماری‌های مغزی

شکلات تلخ نسبت به سایر شکلات‌ها از میزان بیشتری کاکائو بهرمند است و همین امر موجب تمایز آن نسبت به سایر فرآورده‌های کاکائویی شده است، کاکائو دارای فواید بسیار زیادی برای سلامت مغز انسان است، مصرف شکلات تلخ می‌تواند سبب پیشگیری از ابتلاء به بسیاری از بیماری مغزی شود.

کاکائو تلخ، حاوی پلی فنول‌ها که نوعی آنتی اکسیدان بسیار قوی محسوب می‌شود است. ترکیبات فلاوونوییدی موجود در کاکائو موجب از بین بردن رادیکال‌های آزاد موجود در جریان خون شده و از بروز سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی – عروقی و تصلب شرایین جلوگیری می‌کند، فلاوونوییدهای موجود در کاکائو تلخ موجب افزایش انعطاف پذیری دیواره عروق شده و خطر افزایش فشار خون و سکته‌های قلبی و مغزی را می‌کاهد.

مطالعات نشان می‌دهد که خوردن یک تکه شکلات تلخ در روز می‌تواند فشار خون را به حالت متعادل در بیاورد. ترکیبات پلی فنیلی موجود در کاکائو تلخ باعث بهبود روند خون رسانی بدن به ویژه بهبود خون رسانی به مغز و در نتیجه عملکرد مغز می‌شود به علاوه کافئین موجود در آن برای افزایش تمرکز نیز مفید است.

کاکائو تلخ از پوست در برابر تأثیرات پیر کننده نور خورشید محافظت می‌کند. و خطر ابتلاء به سرطان پوست را نیز کاهش می‌دهد. کاکائو تلخ در افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی مانند یک مرهم عمل می‌کند و مصرف آن در کنار دارو می‌تواند در تسریع روند درمان این بیماری مؤثر باشد. در افراد مبتلا به آلرژی‌های غذایی، شکلات‌های تلخ به دلیل داشتن میزان زیاد مادهٔ خشک ممکن است آلرژی آنها را تشدید کند.

افراد مبتلا به بی خوابی شکلات تلخ نخورند

همچنین این شکلات‌ها در افرادی که مبتلا به عارضهٔ کهیر هستند، ممکن است موجب تشدید بیماری شود، برای افراد مضطرب نیز توصیه می‌شود مصرف این شکلات‌ها محدود شود، زیرا شکلات‌ها به‌دلیل داشتن کافئین زیاد، موجب افزایش اضطراب می‌شوند. با توجه به این‌که شکلات یکی از موادی است که نسبت آرژینین به لیزین در آن زیاد است، به افرادی‌که زمینهٔ تب‌خال زدن دارند توصیه می‌شود کمتر شکلات مصرف کنند و با توجه به اینکه درصد مادهٔ خشک شکلات تلخ زیاد است در افراد مبتلا به این عارضه، محدودیت مصرف این نوع شکلات باید بیشتر رعایت شود.

بررسی‌های بلند مدت نشان می‌دهند که مصرف این نوع شکلات به دلیل داشتن کافئین زیاد در زنان مبتلا به بیماری فیبروکیستیک پستان موجب تشدید عوارض بیماری می‌شود. کافئین اسید معده را افزایش می‌دهد، مصرف مواد غذایی حاوی کافئین زیاد، مانند شکلات تلخ، ممکن است باعث وخامت زخم معده در افراد مبتلا به این بیماری شود. همچنین بیماران مبتلا به رفلاکس معده و مری باید مصرف موادغذایی حاوی کافئین زیاد را محدود کنند. کافئین ماده‌ای محرک است و تأثیرات آن تا ۲۰ ساعت در بدن باقی می‌ماند. از این‌رو، افراد مبتلا به بی‌خوابی باید از مصرف این‌گونه شکلات‌ها خودداری کنند.

خواص اثبات شده شکلات تلخ برای سلامتی بدن

۱. خواص آنتی اکسیدانی

برخلاف باور برخی‌ها شکلات تیره و کاکائو با دارا بودن ترکیبات شکر، کره و کاکائو برای سلامتی مضر است و می‌تواند باعث چاقی مفرط شود. اما باید بدانید که کاکائو سرشار از فلاوانول است. این ترکیب در بسیاری از میوه و سبزیجات موجود است که خواص زیادی برای سلامتی دارد. مهم‌ترین خواص شکلات تیره خاصیت آنتی اکسیدانی آن است که فواید بسیار خوبی برای سلامتی قلب، درمان سرطان، کاهش وزن و جلوگیری از خطر سکته مغزی دارد.

تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که بیش از ۵ بار در هفته شکلات تلخ مصرف می‌کنند ۵۷ درصد کمتر از بقیه در خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی هستند. با مصرف شکلات تیره می‌توانید مواد معدنی مفید مثل آهن، مس، روی، فسفر و منیزیم را به بدن برسانید. شکلات هرچه تیره‌تر باشد خواص آنتی اکسیدانی بیشتری دارد. پس با خیال آسوده شکلات‌های ایرانی با درصد تلخی زیاد را جایگزین مناسبی برای شکلات و آبنبات‌های خارجی کنید.

۲. تقویت حافظه

شکلات تلخ باعث تحریک فعالیت عصبی در مغز می‌شود که به ایجاد لذت می‌شود. همچنین می‌تواند باعث کاهش استرس و بهبود روحیه شود. خوردن شکلات تلخ باعث افزایش نروپلاستی مغز می‌شود که تأثیرات مثبتی بر حافظه و بهتر شدن خلق و خو دارد.

۳. کاهش‌دهنده استرس

استرس می‌تواند به زندگی شخصی و کاری شما وارد شود و همه چیز را بر هم بزند. راه‌های زیادی برای کاهش سطح استرس وجود دارد که از ساده‌ترین و لذت‌بخش‌ترین آنها می‌توان به مصرف روزانه شکلات تلخ اشاره کرد که به کاهش فشار ذهنی، تنش و استرس شما کمک می‌کند، استرس در بدن روند پیری را سرعت می‌دهد، اثرات استرس را می‌توانید در بروز بیماری‌های قلبی، دیابت، پارکینسون، آلزایمر و سرطان ببینید، مصرف منظم شکلات تلخ می‌تواند احتمال ابتلاء به این بیماری‌ها را به طور قابل توجهی کاهش دهد.

۴. کاهش فشار خون

شکلات تلخ دارای فلاوانول است که در بدن باعث تولید اکسید نیتریک می‌شود. اکسید نیتریک به گشاد شدن عروق خونی کمک کرده و جریان خون را بهبود می‌دهد و فشار خون را پایین می‌آورد. تحقیقات نشان داده‌اند که فشار خون افرادی که شکلات تلخ و تیره می‌خورند به میزان قابل توجهی پایین‌تر از کسانی است که به همان میزان شکلات سفید مصرف می‌کنند و این اثر در افراد با سوابق بیماری قلبی یا افراد مسن به مراتب بیشتر از جوانان قابل مشاهده است. پس می‌توانید با تغییر در سبک رژیم غذایی خرید شکلات تلخ مرغوب و با کیفیت ایرانی را در سبد خرید خوراک خود اضافه کنید.

۵. کاهش کلسترول خون

شکلات‌های تیره دارای پلی فنول و تئوبرومین هستند که سطح کلسترول بد (LDL) را در بدن کاهش داده و سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش می‌دهند. پزشکان طبق تحقیقاتی معتقدند که اگر به داشتن کلسترول بد مبتلا هستید، با مصرف ۱۵ روز شکلات تلخ می‌توانید آن را به کلسترول خوب در بدن تغییر دهید و شکلات تلخ هیچ تأثیری بر افزایش کلسترول بد خون ندارد.

۶. اثر ضد التهابی قوی

التهاب در بدن نشان دهنده پاسخ سیستم ایمنی بدن به وجود میکروب و سایر مواد مضر در بدن است. التهاب‌های مزمن می‌توانند به سلول‌ها و بافت‌های بدن آسیب برسانند و خطر برخی بیماری‌ها مثل دیابت نوع ۲، آرتریت و برخی سرطان‌ها را افزایش دهد. با مصرف شکلات تلخ این التهاب‌های مضر را کاهش می‌دهید و از بروز این بیماری‌ها جلوگیری می‌کنید و همچنین خطر ابتلاء به دیابت را در افراد کاهش می‌دهد

۷. بهبود عملکرد مغز

خوردن شکلات تلخ به عملکرد مغز کمک می‌کند و از بیماری‌هایی مثل آلزایمر و پارکینسون جلوگیری می‌کند. این نوع شکلات با وارد کردن فلاوانول‌ها و آهن به بدن توانایی مغز را در پاسخ به آسیب و بیماری‌ها تقویت می‌کند.

***شکلات تیره منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی بوده و به طور کلی حاوی قند کمتری نسبت به شکلات شیر است. افرادی که علاقه مند به اضافه کردن شکلات تیره به رژیم غذایی خود هستند، باید در نظر داشته باشند که از نظر چربی و کالری زیاد است، بنابراین اعتدال مهم است.