قابل دفاع نیست که گروهی از مدیران کشور به بهانه حفظ اشتغال و مشکلات امنیت اقتصادی همچنان از تولید محصولات کشاورزی آب بر در مناطق کویری و تداوم الگوی کشت غیربهرهور در این مناطق جانبداری میکنند.
نظام کشاورزی که در طول سالهای قبل میتوانست بخشی از درآمد خود را برای تصفیه فاضلاب خانگی و صنعتی و بازچرخانی پسابها در فرآیند تولید سرمایهگذاری کند، هم اینک کمتر از ۵ درصد مصارف خود را از این بخش تأمین میکند.
این نکته که بخش کشاورزی ایران، غیر بهرهورترین بخش اقتصاد ملی و جزو ۱۰ رتبه نخست مصرف کنندهترین منابع آبی در سطح جهان است، خود به خود نظام مدیریت اجرایی سالهای گذشته را به بیتفاوتی در قبال اتلاف منابع ملی و ناکارآمدی در تغییر الگوی تولید بزرگترین بخش اقتصادی کشور متهم میکند.
در بخش صنعت نیز اصرار بر ادامه تولید با استفاده از تکنولوژیهای قدیمی و آب بر به همراه جانمایی غلط صنایع بزرگ مصرف کننده آب در مناطق خشک و کویری را باید به پای نبود استراتژی صحیح توسعه صنعتی در دولتها گذاشت.
تأسفبار است که حداقل ۳۵ درصد از سهم تولید صنعتی ایران متعلق به واحدهایی است که به برداشت انبوه آب از ذخایر فقیر زیرزمینی در فلات مرکزی و شرقی ایران وابستهاند و این یعنی تولید محصول به قیمت نابودی حیات در نیمی از پهنه کشور!
در چنین اوضاعی هنوز شاخص استاندارد مصرف آب در تولید اغلب محصولات صنعتی ایران تدوین نشده و یا استانداردهای تدوین شده قبلی جدی گرفته نمیشوند. وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز اهتمامی به اجبار صنعتگران برای تبعیت از برچسب استاندارد مصرف آب ندارد.
از سوی دیگر تحریمهای بینالمللی فروش فناوریهای نوین صنعتی به همراه کاهش سرمایه گذاری خارجی در بهبود الگوهای تولید باعث شده تا اغلب صنایع کشور فاقد بهرهوری عنصر آب در نظام تولیدی خود باشند و تولیدات آنها با بیشترین هدر رفت منابع غیرقابل تجدید آب همراه باشد.
در بخش خانگی نیز برای ترویج فرهنگ کاهش مصرف آب و استفاده از وسایل و شیوههای کاهنده اقدام بایستهای توسط دستگاههای مسئول صورت نگرفته و صرفاً با اعلام هشدار در مواقع کاهش بارشها بسنده کردهایم.
حتی اعمال مکانیزمهای تنبیهی در قانون برای جلوگیری از مصرف بیرویه آب در بخش خانگی با مقاومت برخی افراد ذینفوذ راه به جایی نبرده است.
به این شرایط خشکسالی در ایران، به مرحله بحرانی رسیده و مسئولان برای عبور از این برهه، تدبیری جز اعلام هشدار عمومی ندارند.
گویا همه نظام اجرایی کشور در طول سالهای قبل منفعلانه از کنار هشدارهای طبیعت گذشتهاند و اقدامی برای بهبود نظام حکمرانی آب در ایران نکردهاند تا امروز به این وضع اسفناک دچار نشویم.