تعدادی از بازداشت‌شدگان اعتراضات اخیر با حکم اعدام مواجه هستند. محمد قبادلو، محمد بروغنی، سامان صیدی، مجید رهنورد و ماهان صدرات‌مرنی افرادی هستند که حکم اعدام آنها صادر شده است و در این میان حکم اعدام ماهان صدرات‌مرنی نیز ابلاغ شده است. هرچند با توجه به پرونده‌های در دست بررسی فقط این افراد نیستند که در معرض صدور حکم اعدام قرار گرفته‌اند، بلکه عناوین اتهامی دیگری مطرح شده که بازداشت‌شدگان بیشتری را در معرض صدور چنین حکمی قرار می‌دهد. افرادی که عمدتا جوان هستند و می‌توان به‌جای صدور احکام سنگین، با آنها مسامحه کرد تا با توجه به رأفت اسلامی وعده‌داده‌شده در سخنان مسئولان، برای این افراد مجازات‌هایی غیر از صدور حکم اعدام در نظر گرفت. مسعود ستایشی، سخنگوی قوه قضائیه در آبان‌ماه گفت: «افرادی که هیجانی به میدان آمدند و قصد مجرمانه نداشتند، مورد رأفت قرار می‌گیرند.»
البته ستایشی تنها مسئول در قوه قضائیه نیست که بر رأفت اسلامی نسبت به معترضان و بازداشت‌شدگان تاکید کرده است؛ غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه نیز یک ماه پیش از شروع اعتراضات یعنی در مردادماه گفته بود: «در اجرای احکام از هجمه‌های حقوق بشری واهمه نداریم، اما توجه به رأفت اسلامی و سرنوشت یک زندانی دغدغه من است.»
او همچنین در آبان‌ماه و حین برپایی اعتراضات نیز بیان کرده بود: «حتی برخی از اغتشاش‌گران نیز ممکن است فریب خورده باشند و توجه به این موضوع در جای خود محفوظ است.» در این‌باره احمد وحیدی، وزیر کشور نیز 26 مهرماه در اظهارنظری مشابه گفت: «برخی از جوانان ما که احساساتی شده‌اند با رأفت اسلامی با آنها رفتار خواهد شد، چراکه تحت‌تاثیر تبلیغات دروغین بوده‌اند.»
با وجود این اظهارات و امیدواری‌ها روز گذشته 19 آذرماه خبر ابلاغ حکم اعدام دیگری منتشر شد؛ آن‌هم با فاصله دو روز از اجرای حکم اعدام محسن شکاری. ماهان صدرات‌مرنی جوان 23ساله‌ای است که این روزها به‌شدت نیازمند برخورداری از همان رأفت اسلامی مورد تاکید در سخنان مسئولان به‌خصوص رئیس دستگاه قضا است تا از مرگ حتمی نجات یابد. رافتی که نه‌تنها به این جوان و خانواده او زندگی دوباره می‌بخشد که می‌تواند کام تلخ این روزهای جامعه را نیز شیرین کند. به‌ویژه اینکه شاکی خصوصی او که خود فردی بسیجی است ضمن اعلام رضایت، در تلاش برای نجات او از چوبه اعدام است. بخشش و رضایت این بسیجی و تلاش او برای نجات جان این جوان، ستودنی است و باید امیدوار بود که تلاش‌های او مثمرثمر واقع شود.
ماهان صدرات کیست؟
ماهان صدرات، یکی از بازداشت‌شدگان اعتراضات اخیر است که براساس اخبار منتشرشده در خبرگزاری قوه قضائیه اتهامات او «محاربه از طریق کشیدن سلاح سرد(چاقو) به‌نحوی که موجب ایجاد ناامنی و ترس در محیط شده است، اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور، آتش زدن موتورسیکلت و تخریب گوشی شاکی خصوصی و ایراد جرح عمدی با چاقو نسبت به شاکی» اعلام شده است. اتهاماتی که درنهایت او را با عنوان اتهامی محاربه مواجه و منجر به صدور حکم اعدام در دادگاه بدوی شد.
محمدرضا قنبرطلب، یکی از شاکیان خصوصی این پرونده از اعلام رضایت خود خبر داده است؛ رضایتی که البته تاکنون نتیجه‌بخش نبوده و باعث تخفیف در مجازات ماهان نشده است؛ چنان‌که روز گذشته شهرام صدرات، عموی ماهان در گفت‌وگو با شرق اعلام کرد حکم اعدام این جوان در دیوان عالی کشور تایید و به اجرای احکام ارجاع شده است.
کاظم صدرات، پدر ماهان نیز دراین باره گفته بود: «عصر چهارشنبه، جلسه برگزار کردیم، رضایت شاکیان را جلب کردیم، دست این و آن را بوسیدیم تا این پرونده ختم‌به‌خیر شود. به قاضی پرونده همه مسائل اعلام شد، ما منتظر ختم‌به‌خیر شدن بودیم، ولی امروز صبح یکی از وکلای پرونده با ما تماس گرفت و گفت که ساعت هشت‌ونیم صبح ابلاغیه‌ای آمده که در آن قید شده حکم ماهان به اجرای احکام ابلاغ شده است.
ما حتی از زمان اجرای حکم هم خبر نداریم. می‌گویند پرونده امنیتی است و نمی‌دانیم چه کاری باید انجام دهیم. ماهان متولد ۷۸ است. او بار‌ها در جلسه دادگاه گفته که چاقو دست او نبوده است، اما حکم محاربه به ماهان دادند و حالا هم می‌گویند پرونده به اجرای احکام رفته است.»
رأفت اسلامی شامل حال ماهان شود
محمدرضا قنبرطلب، شاکی پرونده ماهان که پنج‌شنبه گذشته یعنی 17 آذرماه با اعلام رضایت سعی داشته زمینه تخفیف در مجازات ماهان را فراهم کند، حالا در تلاش برای نجات جان این جوان 23ساله است. دو جوان دهه هفتادی که حالا یکی در تلاش برای نجات جان دیگری است. یکی از موارد اتهامی ماهان آسیب به محمدرضا با سلاح سرد است. قنبرطلب به هم‌میهن گفت: «من در جلسه بازپرسی و در جلسه علنی دادگاه انقلاب با ماهان صحبت کردم و در تمام برخوردها او می‌گوید اشتباه کردم و چه اعدام بشوم یا نشوم، تو من را ببخش. او به‌معنای واقعی کلمه پشیمان است.»
او ادامه داد: «در چند روز اخیر با افرادی که در این پرونده تاثیرگذار هستند، صحبت کردیم. من به‌عنوان سربازی که همواره در راستای منویات رهبری و در جهت تحکیم نظام گام برداشته‌ام از رهبری و رئیس قوه قضائیه عاجزانه استدعا می‌کنم با توجه به اظهار ندامت قلبی متهم، نظام از حق خود در برخورد با ماهان بگذرد. مطمئن هستم که این رأفت و گذشت در جامعه اثربخش خواهد بود.»
قنبرطلب عنوان کرد: «من ذاتا بسیجی هستم، اما آن روز در ماموریت بسیج نبودم. در آن روز مجروح شدم. دوستان روحانی و بسیجی در محله ما با توجه به اظهار ندامت ماهان و سن کم او خواستار آن هستند که با وجود جرائمی که او مرتکب شده اما رأفت اسلامی شامل حالش بشود و حداقل حکم اعدام را از او بردارند. خانواده من و خانواده ماهان به همراه ائمه جماعات، بچه‌های مسجد و دوستان او یک تیم بزرگ تشکیل داده‌ایم و برای نجات او از اعدام و برخورداری او از رأفت اسلامی تلاش می‌کنیم.»
رفتار ماهان صدرات محاربه و مستوجب اعدام نیست
سیدعباس موسوی، وکیل ماهان نیز در این‌باره طی متنی مشترک برای هم‌میهن نوشت: «من در مرحله اعتراض فرجامی به حکم شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب اسلامی به‌عنوان وکیل تعیینی جناب ماهان صدرات‌مرنی واجد سمت وکالت شدم و متاسفانه در مرحله رسیدگی پیشین دارای سمت نبودم. ماهان متهم به رفتار مصداق محاربه شد. ایراد جرح با چاقو و ایجاد رعب و وحشت و آتش زدن موتور شاکی خصوصی برای تبیین عنصر مادی بزه در ردیف مبانی و مستندات موضوعی حکم دادگاه انقلاب قرار گرفت.»
او در ادامه اضافه کرد: «به شکل مفصل، مستدل و مستند به شعبه محترم ۳۹ دیوان عالی کشور دفاع کردم که اولا، موکل به‌هیچ‌وجه چاقو یا هر سلاح سرد و گرم دیگری که ملازمه با شکل‌گیری بزه محاربه دارد، در روز حادثه نداشته است. در مرحله تحقیقات مقدماتی و جلسه دادرسی هم منکر این اتهام شده است. دوم آنکه رفتار موکل از ابعاد و جهات دیگر نیز سازگار با اتهام انتسابی نیست. رفتار او بر آنچه واقع شده و نه به آنچه ناروا نسبت یافته، نه محاربه است و نه مستوجب اعدام. فتاوی معتبر کثیری از فقها (فقهای متاخر و متقدم از شیخ مفید و شیخ طوسی تا آیت‌الله خمینی) که معرف واقعیت محاربه بوده، وانگهی در صورت عدم ارتکاب قتل از سوی محارب قائل به تبعید متهم بوده‌اند، به ضمیمه لایحه ابراز گردید. چهارم، موکل فقط به‌منظور ابراز اعتراض به همراه عده‌ای دیگر در خیابان ظاهر شده و هرگز سوء‌نیت محرمانه و قصد ارتکاب محاربه را اندیشه نکرده است. پنجم آنکه موکل فاقد هرگونه سابقه کیفری است. دارای خانواده نجیب و محترمی است و شایسته مرگ نیست.»
موسوی با تاکید بر اینکه شکات خصوصی به‌صراحت مراتب رضایت و انصراف خود از شکایت را به شعبه دیوان اعلام کرده‌اند، نوشت: «اعدام این جوان افزون بر جفا به ساحت عدالت هیچ دستاوردی برای عدلیه به ارمغان نمی‌آورد. با این همه صبح شنبه در کارتابل پیام ارسال پرونده به شعبه دوم اجرای احکام دادسرای امنیت را مشاهده کردم، بی‌آنکه تا این لحظه مفاد رای را در اختیار بگیرم. ارسال پیام مزبور و روند گردش پرونده ابرام رای دادگاه انقلاب را گمانیک می‌سازد! در وضع فعلی، فقط رئیس محترم قوه قضائیه می‌تواند مانع اجرای حکم به احتمال قطعیت‌یافته شوند. تمنا دارم اجازه ندهید شیون و ماتم مادر این جوان به آسمان برخیزد و عرش الهی بلرزد.»