ستی مولایی؛ متاسفانه در کشوری زندگی می‌کنیم که هر روز با هشدار آلودگی هوا روبرو هستیم. آلودگی که منجر به خطر افتادن جان افرادی با مشکلات قلبی یا حتی افرادی سالم می‌شود. فقط کافی است به بیمارستان‌های قلب سر بزنید تا از شدت ماجرا با خبر شوید. این آلودگی از راه ریه‌ها وارد، بر قلب می‌نشیند و باعث سکته قلبی در افراد می‌شود.
سازمان جهانی بهداشت WHO آلودگی هوا را به عنوان بزرگترین خطر سلامت محیط زیست در جهان شناسایی کرده است و 80 درصد از مرگ و میرهای مربوط به آلودگی هوای فضای باز را ناشی از بیماری سکته قلبی و مغزی می‌داند. به همین منظور می‌خواهیم در این مطلب به افرادی که ناراحتی قلبی دارند هشدار دهیم تا در این روزهای آلوده محیط خانه را به بیرون ترجیح دهند تا از خطر سکته در امان بمانند.
پیامدهای نامطلوب قلبی در آلودگی هوا
متاسفانه؛ قرار گرفتن در معرض سطوح بالای آلودگی هوا می‌تواند پیامدهای نامطلوب مختلفی برای سلامتی مانند؛ خطر ابتلا به عفونت‌های تنفسی، بیماری‌های قلبی و سرطان ریه را افزایش دهد. همچنین آلودگی هوا باعث بالا رفتن غلظت خون و لخته شدن آن می‌شود و کار قلب برای پمپاژ خون را سخت می‌کند.
تنفس میزان زیاد این آلاینده‌ها باعث بر هم زدن ریتم طبیعی ضربان قلب شده، در نتیجه خون رسانی به بافت‌های قلب کاهش می‌یابد و عضلات قلب متورم می‌شوند. علاوه برآن؛ نفس کشیدن در هوای آلوده باعث بروز نارسایی قلبی، حمله و سکته قلبی می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که قرار گرفتن کوتاه مدت و طولانی مدت در معرض آلودگی ذرات معلق هر دو با افزایش خطر حملات قلبی و سایر اشکال بیماری قلبی مرتبط هستند.
اگر هوا کثیف باشد چه اتفاقی برای قلب می افتد؟
آلودگی هوا ممکن است نه تنها در افراد مسن یا دارای مشکلات قلبی بلکه باعث نامنظم شدن ریتم قلب در نوجوانان سالم در عرض دو ساعت پس از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده شود. ریتم نامنظم قلب یا آریتمی زمانی رخ می دهد که تکانه‌های الکتریکی قلب به درستی کار نکنند.
آلاینده‌های هوا وحمله قلبی
طبق یک مطالعه جدید در چین بر روی افراد مسن نشان می‌دهد که با سرد شدن هوا و قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های هوا حتی در سطوحی کمتر از دستورالعمل‌های کیفیت هوای سازمان بهداشت جهانی، ممکن است این افراد در عرض یک ساعت باعث حمله قلبی شوند. علاوه بر این؛ آلاینده‌های هوا باعث پیری زودرس رگ‌های خونی و افزایش سریع‌تر کلسیم در شریان کرونر می‌شود.
فلزاتی مانند سرب، کادمیوم و آرسنیک که در فهرست 10 ماده شیمیایی مهم محیطی سازمان جهانی بهداشت فهرست شده‌اند؛ در توسعه و پیشرفت حملات قلبی نقش دارند. اثرات آلاینده‌ها بر بیماری های قلبی عروقی، فشار خون، چربی‌ها، عملکرد عروق و تصلب شرایین به وضوح دیده می‌شود.
آریتمی بطنی خطرناک در آلودگی
تحریک یک پاسخ استرس سمپاتیک سیستمیک توسط آلودگی هوا ممکن است نه تنها منجر به افزایش ضربان قلب شود بلکه به کاهش تنوع ضربان قلب و افزایش آریتمی بطنی منجر شود که بسیار مرگ آور است.
از یک ساعت تا دو روز؛ سکته قلبی درکمین است
در سکته‌های قلبی که ممکن است بر اثر آلودگی هوا رخ دهد، انتظار می‌رود فرد از یک ساعت بعد از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده تا حتی دو روز بعد، شانس بروز سکته قلبی را حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد به ازای هر ۱۰ میکروگرم بر متر مربع از ذرات گرد و غبار و آلودگی هوا افزایش دهد.
در مورد مبتلایان به فشار خون نیز انتظار می‌رود، حدود یک تا چهار میلی متر جیوه به ازای هر ۱۰ میکرو گرم بر متر مربع افزایش آلودگی هوا، فشار سیستولیک افزایش پیدا کند و حتی فشار خون تا هشت میلی متر جیوه هم ممکن است، برسد، بنابراین لازم است در روزهایی که آلودگی هوا وجود دارد، حتماً بیماران قلبی و افراد مستعد برای جلوگیری از بروز عوارض، موارد اصولی را رعایت کنند.
علائم هشدار دهنده عارضه قلبی بر اثر آلودگی هوا
این عوارض به شکل سر درد، حالت تهوع، سرگیجه، تنگی نفس، درد در قفسه سینه، افزایش فشار خون و حتی تپش قلب بروز می‌کند.
اقدامات لازم در آلودگی هوا
بهترین کار این است که افراد حساس در روزهای آلوده از خانه خارج نشوند و از ماسک‌های مخصوص که ذرات ریز را می‌گیرد، استفاده کنند. اگر افراد به اجبار در معرض هوای آلوده قرار گرفتند، باید در صورت بروز علائم هشدار دهنده سریعاً به پزشک مراجعه کنند.
منبع:
https://www.nature.com/articles/nrcardio.2015.152