چرا زنان کمتر از مردان از «ایست قلبی» جان سالم به در می‌برند؟

در گزارشی که نشریه اخبار پزشکی روز در این زمینه منتشر کرده؛ می‌خوانیم:

هر سال حدود 6 میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل ایست ناگهانی قلبی جان خود را از دست می‌دهند.

 

طی 5 سال گذشته، محققان انجمن اروپایی ریتم قلب، انجمن قلب و عروق اروپا و شورای احیای اروپا دست به انجام مطالعه‌ای با هدف بهبود پیشگیری و درمان ایست قلبی زده‌اند- که سرانجام در اول ژانویه 2023 به نتیجه رسید.

 

در طول این مدت زمان پنج ساله بیش از 100 مطالعه مرتبط با این تحقیقات در مجلات معتبر منتشر شده است.

 

یکی از این مطالعات که در ماه دسامبر 2021 در ژورنال انجمن قلب آمریکا منتشر شده، نشان می‌دهد که بیماران چند هفته قبل از تجربه حمله قلبی نیازمند مراقبت‌ها و درمان اولیه می‌شوند.

 

هم‌چنین بر اساس مطالعه دیگری نیز که در مه 2019 در ژورنال قلب اروپا منتشر شده، مشخص شده که متخصصان فوریت‌های پزشکی در مواجهه با زنان دیرتر مراقبت‌های مربوط به احیا را آغاز می‌کنند- که این امر یکی از دلایلی است که منجر به نرخ بقای کمتر زنان می‌شود.

 

ایست قلبی ناگهانی چیست؟

ایست قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که ریتم غیرطبیعی قلب یا همان آریتمی باعث می‌شود که سیستم الکتریکی قلب به درستی کار نکند و در ادامه نیز به طور غیرمنتظره‌ای از تپش باز بماند.

 

ایست قلبی با حمله قلبی- که در آن شریان کرونر مسدود می‌شود و خون به قلب نمی‌رسد- متفاوت است. با این حال حمله قلبی نیز می‌تواند منجر به ایست قلبی شود.

علائم ایست قلبی عبارتند از: غش یا از دست دادن هوشیاری، سرگیجه، ضربان قلب تند یا نامنظم، درد قفسه سینه، تنگی نفس، حالت تهوع.

از آن‌جایی که ایست قلبی خیلی سریع و ناگهانی اتفاق می‌افتد، اولین درمان آن معمولا بعد از تماس با اورژانس، انجام احیای قلبی و ریوی تا رسیدن کمک است.

تحقیقات قبلی در این زمینه نشان می‌دهد که سرعت انجام احیای قلبی و ریوی تأثیر مستقیمی بر میزان شانس بیمار برای بقا و پیامدهای عصبی آن برای فرد مبتلا دارد.

 

ایست قلبی و مراجعه به پزشک

 

در مطالعه ژورنال انجمن قلب آمریکا مشخص شده افرادی که ایست قلبی خارج از بیمارستان OHCA را تجربه کرده‌اند، به احتمال زیاد چند هفته قبل از وقوع ایست قلبی به پزشک مراجعه کرده‌ بودند.

این داده‌ها بر اساس تجزیه و تحلیل اطلاعات تقریباً 29000 بیمار دانمارکی به عمل آمده و حکایت از این دارد که 42٪ از بیماران مبتلا به ایست قلبی قبل از حادثه با پزشک خود تماس گرفته‌اند. تیم تحقیقاتی همچنین دریافته که در بازه زمانی 2 هفته قبل از تجربه OHCA نیز 57.8 درصد از بیماران با پزشک خود تماس داشته‌اند.

دکتر هان تان رهبر این پروژه تحقیقی و متخصص قلب دانشگاه آمستردام در این زمینه توضیح می‌دهد که «برخلاف تصور عمومی، ایست قلبی کاملا ناگهانی اتفاق نمی‌افتد و داده‌های موجود نشان می‌دهند که بیماران در آستانه ایست قلبی در قیاس با شرایط معمول بیشتر به پزشکان و مراقبت‌های اولیه مراجعه می‌کنند».

دکتر تان می‌افزاید: «دانستن این موضوع می‌تواند شناسایی افراد در معرض خطر و جلوگیری از آن را ممکن کند».

 

تفاوت‌های جنسیتی در ایست قلبی

مطالعه منتشر شده در ژورنال قلب اروپا نشان می‌دهد که زنانی که ایست قلبی خارج از بیمارستان را تجربه می‌کنند در مقایسه با مردان شانس کمتری برای احیا دارند. این نتیجه‌گیری بر اساس تجزیه و تحلیل تلاش‌های فوریت‌های پزشکی در یکی از استان‌های هلند به انجام رسیده است.

بر اساس داده‌های موجود؛ این اتفاق به این دلیل روی می‌دهد که زنان مبتلا به ایست قلبی کمتر از مردان از سوی اطرافیان مورد احیا قرار می‌گیرند- و این امر حتی زمانی نیز که مشخص می‌شود که دچار ایست قلبی شده‌اند، ادامه پیدا می‌کند.

دکتر تان می‌گوید: «این موضوع هشداردهنده و چشم‌بازکن باید توسط کمپین‌های مختلف عمومی شوند و این موضوع را جا بیندازند که در زمینه احیای قلبی و ریوی باید هر نوع شکاف جنسیتی از میان برداشته شود».

دکتر لاجوئی می‌افزاید: «بسیاری از این مساله به این برمی‌گردد که مردم نگران هستند عجله آن‌ها برای احیا به بی‌احترامی به آناتومی زنانه یا مسایل جنسیتی نسبت داده شود».

 

چرا زنان با خطر بیشتری روبرو هستند؟

دکتر لاجوی با اشاره به این که «هیچ دلیل مشخصی وجود ندارد که چرا زنان در صورت ایست قلبی در معرض خطر بیشتری هستند»؛ می‌گوید که شاید این اتفاق به این دلیل روی می‌دهد که زنان آغاز مراقبت‌های اولیه را به تاخیر می‌اندازند: «بسیاری از مردم فکر می‌کنند ایست قلبی چیزی ناگهانی و بدون هیچ هشدار قبلی است- که البته متأسفانه گاهی اوقات نیز چنین است. اما در اغلب اوقات، بیماران علائمی را پیش از تجربه ایست قلبی گزارش می‌کنند، با این حال ظاهرا زنان بیشتر از مردان مراجعه به منابع معتمد درمانی را به تاخیر می‌اندازند و این یعنی آن‌ها احتمال کمتری برای دریافت این مراقبت‌های اولیه در هنگام شروع علائم قلبی دارند. این هم یعنی احتمال ابتلای آن‌ها به ایست قلبی بیشتر است».