فواید و مضرات استفاده از پله

سوزاندن کالری، کاهش خطر سکته مغزی، افزایش سلامت قلب و عروق و تقویت ماهیچه ها از جمله فواید سلامتی بالا رفتن از پله است. ولی تمام این فواید در صورتی میسر می شود که شما مشکلی در زانو و سایر مفاصل خود نداشته باشید، در غیر این صورت باید با پزشک در مورد استفاده از پله‌ها مشورت کنید.

فواید بالا رفتن از پله

بر اساس تحقیقات معلوم شده است که بالا رفتن از پله ها یک سری فواید برای سلامتی بدن دارد، البته باید نکاتی را برای انجام صحیح این کار در نظر داشته باشیم. در اینجا چند تا از این فواید را بیان می کنیم.

• بالا رفتن از پله‌ها بیشتر از دویدن، کالری می‌سوزاند

مطالعات نشان داده است که بالا رفتن از پله‌ها، کالری بیشتری نسبت به دویدن می‌سوزاند. بالا رفتن از پله ها ۸ تا ۹ برابر نشستن و 7 برابر استفاده از آسانسور، انرژی مصرف می‌نماید. هر چقدر وزن شما بیشتر باشد، هنگام بالا رفتن از پله‌ها، کالری بیشتری می‌سوزانید.

• بالا رفتن از پله‌ها، خطر سکته مغزی را کاهش می‌دهد

تحقیقات نشان داده که بالا رفتن از پله‌ها می‌تواند خطر ابتلا به سکته مغزی را کاهش دهد. برای نمونه، در مردانی که تقریبا ۳ تا ۵ بار در روز از پله بالا می‌رفتند، کاهش ۲۹ درصدی خطر سکته مغزی در بلندمدت مشاهده شد.

• بالا رفتن از پله‌ها، سلامت قلبی عروقی را افزایش می‌دهد

بالا رفتن از پله‌ها، چون نوعی ورزش شدید است، به نفع وضعیت قلبی و عروقی بوده و در بلندمدت سلامت قلبی و عروقی را بهبود می‌بخشد. ده‌ها سال پژوهش نشان داده، ورزش منظم با کمک به حفظ سلامت قلب می‌تواند از بیماری‌های قلبی و عروقی پیشگیری نماید.

• بالا رفتن از پله‌ها، ماهیچه‌ها را قوی می‌کند

فکر می کنید برای بالا رفتن از پله‌ها به کدام اندام‌تان بیشتر نیاز دارید؟ تمام عضلات پاهای‌تان به اضافه تحرکی که در ناحیه شکم ایجاد می‌شود و همچنین تحرک بازوهای‌تان. در ضمن، ماهیچه‌های کمر و پشت‌تان هم درگیر این فعالیت می‌شوند.

تمام این‌ها موجب تقویت و سلامت سیستم استخوان‌بندی می‌شوند؛ و از آنجایی که استفاده از عضله اسکلتی به افزایش متابولیسم کمک می‌نماید، حتی می‌تواند موجب کالری سوزی و کاهش وزن بیشتر در طولانی مدت شود.
همچنین توده عضلانی کم‌چرب، بیشتر شده و نیروی عضلات افزایش می‌یابد.

تحقیقات نشان داده استفاده از عضله اسکلتی تاثیرات فوق‌العاده‌ای روی بهبود قند خون دارد، که در پیشگیری و کنترل دیابت موثر است. ضمنا بهبود عمومی سلامت عضلات اسکلتی، می‌تواند به کاهش درد آرتریت منجر شود، دردی که برای چاق ها آزاردهنده است.

• بالا رفتن از پله‌ها، راهی ساده برای مبارزه با زندگی یکجانشینی است

تحقیقات فراوانی به تاثیر سبک زندگی یکجانشینی در دنیای امروز، به‌عنوان یک عامل اصلی در فراگیری جهانی چاقی اشاره کرده‌اند. استفاده از پلکان، هرجا که ممکن باشد، راهی سریع و ساده برای گریز از سبک زندگی یکجا نشینی و افزودن بر فعالیت بدنی و تحرک به زندگی روزمره است. حتی افزودن ۱۵ دقیقه فعالیت بدنی هوازی به زندگی یکجا نشینی می‌تواند موجب افزایش طول عمر به اندازه سه سال شود.

نکات لازم هنگام استفاده از پله

دکتر علیرضا مقتدری، متخصص طب فیزیکی می گوید: بالا رفتن از پله‌ها که یک فعالیت بدنی سخت محسوب می‌شود و اگر به اصول آن بخصوص در بیماران قلبی توجه نشود ممکن است آثار زیانباری همراه داشته باشد. لذا هنگام استفاده از پله، افراد باید نکاتی را مورد نظر قرار دهند تا سلامتی آنها تامین شده و دچار آسیب نشوند:

اگر ارتفاع پله‌ها از حالت استاندارد بیشتر باشد، ضرر بیشتری به شما در هنگام بالا و پایین رفتن، خصوصا موقع پایین آمدن از پله‌ها وارد می شود.

اگر تعداد پله‌ها زیاد باشد نیز ضرر زیادی به مفصل زانو خواهد رسید.

حتی اگر پله‌ها استاندارد باشند، توصیه می‌شود افراد پله‌ها را یکی‌یکی بالا بروند. به این شکل که ابتدا پای راست روی پله دوم و سپس پای چپ روی پله دوم و به همین ترتیب پله‌ها را بالا برود. تا طبقه دوم که هنوز خستگی عضلانی به شما فشار نیاورده است، می‌توانید به همین روال پله‌ها را بالا بروید.

اگر شما تندتند پله‌ها را بالا بروید ، باعث سایش زانو در سطح مفصلی زیرین آن خواهید شد و سطح مفصلی را تخریب می‌کنید. برای همین باید در پاگردها استراحت کنید و دوباره پله‌ها را یکی‌یکی بالا بروید.

اگر شما به مشکل قلبی دچار هستید، بهتر است در هر پاگرد، یعنی بعد از بالا رفتن از هفت تا هشت پله، استراحت کوتاهی داشته باشید. اگر هم به مشکلات و دردهای کمری و زانودرد مبتلا هستید و در فقدان آسانسور مجبورید از پله‌ها استفاده کنید، بهتر است پله ها را از پهلو بالا بروید، یعنی به دیوار تکیه داده و به همین شیوه یکی‌یکی پله‌ها را بالا بروید.

این حالت باید خصوصا در موقع پایین آمدن از پله‌ها رعایت شود. شما باید به دیوار تکیه کرده، ابتدا یک پا و سپس پای دیگر را روی پله پایین‌تر قرار دهید. این مساله مهم را باید در هنگام پایین آمدن از سطح شیب‌دار نیز مدنظر قرار بدهید.

استفاده از پله برای چه افرادی مضر است؟

دکتر رحمت‌الله حافظی ، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی اظهار می کند: پایین آمدن از پله می تواند برای افرادی که دچار آرتروز زانو، آرتروز مفاصل لگن، فتق دیسک کمر یا پوکی شدید استخوان هستند، تهدید محسوب شود.
این افراد برای بالا رفتن از پله مشکل خاصی ندارند، البته باید احتیاط کنند و با گرفتن نرده‌های کنار پله به آرامی حرکت کنند تا مفاصل تحریک نشوند.
بیشترین آسیب زمانی است که این افراد بخواهند با سرعت به سمت پایین حرکت کنند، چرا که تردد به این صورت می‌تواند ضربات سنگینی به مفاصل مچ پا، زانوها، لگن و دیسک‌های کمری وارد سازد.

به افرادی که دچار این مشکلات هستند، توصیه می کنیم هنگام پایین آمدن از پله به آرامی و به صورت یک پله یک پله حرکت کنند.
یک پله یک پله حرکت کردن، یعنی اینکه وقتی پای راست را روی یک پله قرار می‌دهند پای چپ را نیز کنار پای راست قرار دهند و مکث کنند و دوباره برای پایین رفتن پای راست را روی پله پایینی قرار داده و پای چپ را کنار آن قرار دهند تا از ضربات شدید به مفاصل کاسته شود.

استفاده از نرده برای پایین آمدن از پله مفید است. با گرفتن نرده بخشی از وزن بدن به نرده‌ها منتقل می‌شود و فشار وزن روی مفاصل کمتر می‌شود.
افرادی که دچار پوکی استخوان هستند، هنگام پایین رفتن از پله‌ها باید احتیاط بیشتری داشته باشند و حتماً از نرده‌ها کمک بگیرند تا دچار عدم تعادل نشوند و از زمین خوردن جلوگیری شود. زمین خوردن در این افراد احتمال شکستگی استخوان را افزایش می‌دهد.

استفاده از پله روش مناسبی برای لاغر شدن نیست.

دکتر وحید سبحانی، متخصص طب فیزیکی معتقد است: بالا و پایین رفتن از پله‌ها انرژی زیادی را مصرف می‌کند و می‌تواند باعث کاهش وزن قابل ملاحظه‌ای شود، ولی به هیچ عنوان نباید روشی برای لاغر شدن محسوب شود.
این شیوه لاغری فقط برای افرادی میسر است که آمادگی جسمانی داشته باشند، یعنی 1 تا 2 بار در هفته ورزش کنند، زیرا این روش در صورت نداشتن عضلات قوی و استقامت عضلانی به شدت مضر است.

بالا و پایین رفتن از پله در افراد چاق منجر به این می‌شود که چندین برابر از وزن بدن روی مفاصل زانوها بیافتد و به راحتی افراد را دچار "آرتروز زانو"کند که به مرور ستون فقرات را نیز به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.

هر چند در این شیوه بیش از 1000کیلو کالری سوزانده می‌شود ولی به علت کاهش آستانه تحمل مفاصل و عضلات، افراد دچار ضعف شدید عضلانی و مفصلی می‌شوند که پس از مدتی علاوه بر آرتروز، می‌تواند مشکلات جبران‌ناپذیر دیگری نیز به ارمغان آورد.
لذا بالا و پایین رفتن از پله‌ها به امید سوزاندن کالری و کاهش سریع وزن به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.