رنگ ها در روح و روان آدمی اثر می گذارند آنچنان که موجب تغییر رفتار وی هم می شوند بنابراین انسان و رنگ و طبیعت با هم در تعامل هستند و انسان را تحت تأثیر کلی و محسوس قرار می دهند.
تاثیرات رنگها از نظر روانشناسی
با وجودی که اثر رنگها تا حدودی ذهنی است و در مورد اشخاص مختلف فرق می‌کند امّا برخی از تاثیرات رنگها دارای معنی یگانه‌ای در سراسر جهان هستند . رنگ‌هایی که در طیف قرمز قرار دارند به عنوان رنگهای گرم شناخته می‌شوند مثل قرمز ، نارنجی ، صورتی و زرد که دامنه آن از احساسات گرم و صمیمانه تا احساس خشم و عصبانیت متغیر است.
و رنگ‌هایی در طیف آبی رنگهای سرد نامیده می‌شوند که شامل آبی ، ارغوانی و سبز هستند. این رنگها معمولاً آرامش بخشند امّا گاهی احساس غمگینی و بی‌تفاوتی هم ایجاد می کنند.
روانشناسی رنگها به عنوان روش درمان
در برخی از فرهنگ‌های قدیمی، از جمله مصری‌ها و چینی‌ها، از رنگها برای درمان استفاده می‌شده است. این کار که گاهی به آن نور درمانی یا رنگ شناسی نیز گفته می‌شود هنوز هم به عنوان روش درمان جایگزین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این روش:
از رنگ قرمز برای تحریک بدن و ذهن و افزایش تمرکز ،
از رنگ زرد برای تحریک اعصاب ،
از رنگ نارنجی برای بالا بردن سطح انرژی ،
از رنگ آبی برای کاهش درد و تسکین بیمار ، و
از رنگ نیلی برای تسکین ناراحتی‌های پوستی استفاده می شود .
اغلب روانشناسان به رنگ درمانی شک و تردید دارند و می‌گویند درباره تاثیرات احتمالی رنگها اغراق شده و رنگها در فرهنگ‌های مختلف ، معانی متفاوتی دارند.
پژوهش‌ها نشان داده‌اند در بسیاری از موارد ، تاثیرات رنگها در تغییر حالت افراد ، تاثیر زودگذر و موقتی دارند . مثلا قرار دادن افراد در اتاق آبی ممکن است در ابتدا احساس آرامش در آنها به وجود آورد امّا این اثر پس از آن که آنها آرامششان را به دست آورند به تدریج کاهش خواهد یافت.
اثر روانی رنگ در کودکان
در تحقیقات انجام شده رنگهای قرمز ، نارنجی ، زرد و آبی رنگهای مورد علاقه اطفال هستند و رنگهای خاکستری ، قهوه‌ای ، سیاه و سفید هیچ‌گاه مطلوب آنها نیستند .
نوزادان هم به رنگهای درخشان مثل زرد ، سفید ، صورتی و قرمز بیشتر خیره می‌شوند و با بزرگ شدن کودکان علاقه به رنگ زرد به تدریج کم می‌شود و قرمز و آبی جای آن را می‌گیرد .
تاثیر جالب رنگها روی بدن و روحیه انسان
بیشتر روانشناسان در این مورد هم عقیده هستند که رنگ ها بر چگونگی دریافت ما از برخی موقعیت ها اثر می گذارند . بعضی از پژوهشگران معتقدند که مغز ما به طور ذاتی رنگ ها را با احساسات پیوند می دهد ، از طرفی عده ای نیز بر این عقیده اند که احساساتی که ما به هر رنگ ربط می دهیم اکتسابی هستند . برای مثال ، روانشناسانی که رنگ قرمز را بررسی کرده اند عقیده دارند بیشتر مردم آن را با خطر مرتبط می دانند.
ممکن است این ارتباط کلی باشد اما بیشتر روانشناسان بر این باورند که مغز ما رنگ ها را با دلیل تفسیر می کند و بنابراین هر رنگ بایستی به گونه ای متفاوت بر ما تأثیر بگذارد.
رنگ ها تا چه میزان بر یادگیری تاثیر می گذارند؟
تقویت قدرت یادگیری
وقتی در کلاسها و مواد آموزشی از رنگهای مختلف استفاده می شود ، بچه ها زودتر یاد می گیرند و اطلاعات مدت بیشتری در ذهن بچه ها باقی می ماند زیرا ۸۰ درصد از مغز انسان اطلاعات را بصورت بینایی دریافت می کنند و از آنجا که رنگها حس بینایی را تحریک می کنند موجب بهبود و تقویت قدرت یادگیری می شوند .
کودکان رنگها را بهتر از لغات بیاد می آورند
تاثیر رنگها در محیط خانه
والدین هم می توانند در خانه از رنگها برای تقویت حس خلاقیت و یادگیری فرزندانشان استفاده کنند . بهتر است آموزش کودکانتان را از همان دوران نوزادی آغاز کنید پس چه خوب است از همان ابتدا یک اتاق پر از رنگهای مختلف برای فرزندانتان در نظر بگیرید.
هوشیاری و درک بچه هایی که اتاقهای رنگارنگ دارند خیلی سریعتر از بچه های دیگر که از این امکان محروم هستند افزایش می یابد.
تاثیر رنگها در یادگیری بزرگسالان
تاثیر رنگ بر روی یادگیری فقط مختص کودکان نیست ، رنگها از چند طریق بر روی بزرگسالان هم تاثیر می گذارند . رنگها باید در محیطهای آموزشی و کلاسهای دانشگاه ها هم به کار گرفته شوند تا به یادگیری بهتر دانشجویان کمک کنند.
بر اساس نتایج به دست آمده ، رنگ قرمز موجب توجه بیشتر انسان به جزئیات می شود در حالیکه رنگ آبی ، خلاقیت ذهن را افزایش می دهد.