هالیتوز یا بدبویی دهان به وجود بوی ناخوشایند هنگام تنفس یا حرف زدن گفته می شود. هالیتوز در واقع یک مشکل بهداشت دهان و دندان است که علامت اصلی آن نیز بوی بد دهان محسوب می شود. در بیشتر موارد یافتن علت بوی بد دهان اولین قدم به منظور درمان این بیماری قابل پیشگیری است. گفتنی است تمامی نکاتی که در خصوص این اختلال در اختیار علاقه مندان قرار داده می‌ شوند، از طریق وب سایت گروه پزشکی دانشگاه جانز هاپکینز قابل دسترسی هستند.

چه چیزی باعث ایجاد بوی بد در دهان می شود؟

همانطور که منابع باکتریایی متعددی در فضای دهانی وجود دارند، دلایل زیادی را نیز می توان برای ابتلا به این مشکل متصور شد. در مجموع هالیتوز ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:

- مصرف یک سری مواد غذایی خاص

هرآنچه که هر روز می خوریم یا می نوشیم با سلامت دهان و دندان ما از جمله تنفس در ارتباط است. به بیان دیگر تمام مواد غذایی مصرفی جذب جریان خون می شوند و تا زمانی که آن غذا از بدن خارج نشود، این پتانسیل را دارد که بر تنفس ما تاثیر بگذارد. برای مثال موادی مانند سیر و پیاز واضحا قادر به تغییر بوی استشمام شده از تنفس فرد هستند.

- مراقبت های بهداشتی ضعیف دهان و دندان

بدون مسواک زدن و نخ دندان کشیدن صحیح و منظم و معاینات روتین دندان، غذا در دهان باقی می ماند. این عامل به سرعت تبدیل به محلی مناسب برای رشد باکتری ها می شود. علاوه بر این غذایی که روی دندان ها، لثه ها و زبان جمع می شود، ممکن است وارد فرآیند پوسیدگی و باعث ایجاد بو و طعم نامطبوع در دهان شود.

- تمیز کردن نامناسب دندان مصنوعی

پروتزهایی که به درستی تمیز نمی شوند، باکتری ها، قارچ ها و ذرات باقی مانده غذا را روی خود نگه می دارند و به مرور منجر به بوی بد دهان می شوند.

- باکتری های ایجاد کننده بو روی زبان

برخی از باکتری ها می توانند در قسمت پشتی زبان با اسیدهای آمینه موجود در مواد غذایی واکنش داده و ترکیبات گوگردی بدبو تولید کنند.

- بیماری پریودنتیت

یکی از علائم اصلی این بیماری لثه، بوی بد و طعم نامطبوع در حفره دهانی است. این وضعیت نیاز به رسیدگی فوری توسط دندانپزشک دارد.

- خشکی دهان (Xerostomia)

این وضعیت اغلب بخش کلیدی بوی بد دهان است. هنگامی که تولید بزاق کاهش می یابد، دهان نمی تواند خود را تمیز کند و مواد زائد و ذرات باقی مانده از غذا را حذف کند. خشکی دهان ممکن است در اثر مصرف برخی داروها، اختلال غدد بزاقی یا تنفس از دهان به جای بینی ایجاد شود.

- محصولات تنباکو

محصولات تنباکو دندان ها را لکه دار می کنند و بدن را در معرض خطر بیماری های زیادی قرار می دهند. اما آنها همچنین در ایجاد بوی بد در دهان نیز موثر هستند. مصرف کنندگان دخانیات در معرض خطر بیشتری برای موارد زیر قرار دارند:

- بیماری پریودنتیت

- از دست دادن توانایی چشایی

- لثه های تحریک شده

- سرطان دهان

- اختلال سلامتی

بوی بد دهان در عین حال ممکن است نشانه یکی از اختلالات داخلی زیر باشد. برای تشخیص این موضوع باید به پزشک خود مراجعه کنید:

- عفونت تنفسی

- عفونت بینی، نای یا ریه ها

- برونشیت مزمن

- سینوزیت مزمن

- دیابت

- اختلال گوارشی

- اختلال کبدی یا کلیوی

علائم هالیتوز چیست؟

علامت اصلی هالیتوز یعنی بوی بد دهان زمانی یک عامل منفی در نظر گرفته می شود که فراتر از حد قابل قبول اجتماعی باشد. این بو می تواند در ساعات صبح یا بعد از استعمال سیگار، نوشیدن قهوه و مصرف برخی مواد غذایی مانند سیر بدتر شود.

هالیتوز چگونه تشخیص داده می شود؟

دندانپزشکان اغلب نخستین افراد متخصصی هستند که هالیتوز را تشخیص می دهند. تشخیص بر اساس شرح حال و بوی دهان فرد طی معاینه دندان انجام می شود. برای این منظور کل فضای دهانی بررسی خواهد شد تا علتی مانند عفونت یافت شود. اگر دندانپزشک نتواند علت را تشخیص دهد، بیمار را به یک متخصص مناسب مانند پزشک داخلی ارجاع می دهد.

درمان بوی بد دهان چیست؟

استراتژی های درمانی در این زمینه عمدتا به علت بیماری بستگی دارند، از جمله:

- بیماری لثه

اگر علت بیماری زمینه ای لثه باشد، ممکن است این عارضه توسط دندانپزشک درمان و یا به یک متخصص دهان ارجاع داده شود، خصوصا یک پریودنتیست. پاکسازی لثه ها اغلب به حذف باکتری ها و جرم یا پلاکی که ایجاد و باعث التهاب در خط لثه شده کمک می کند.

- پلاک گسترده

دندانپزشک یا پریودنتیست در این مورد انواع دهانشویه های ضد میکروبی را توصیه می کند. همچنین بهتر است هر بار که دندان های خود را مسواک می زنید، زبانتان را هم به آرامی مسواک بزنید تا به حذف باکتری های ایجاد کننده بو کمک کنید.

- اختلال سلامتی

در برخی موارد تشخیص و درمان بیماری زمینه ای می تواند فرد را از شر بوی بد دهان خلاص کند.