کینوا گیاهی است از خانواده اسفناج که بذرهای ریز و فراوانی تولید می کند. این بذر ها به رنگ های مختلف شامل سفید (در واقع کرمی تا زرد روشن)، قرمز و سیاه هستند.

کینوا سفید پر مصرف ترین و پر طرفدار ترین نوع دانه است. چرا که علاوه بر استفاده های مختلفی مثل سالاد، کتلت و.. که سایر رنگ های آن هم دارند قابلیت دم کردن و پختن مثل برنج هم دارد و می توان آن را جایگزین کینوا کرد.

این گیاه، ارزش غذایی بسیار بالایی دارد و  به دلیل همین ارزش غذایی بالا و البته شبیه بودن دانه های آن به خاویار، در تمام دنیا به نام خاویار گیاهی معروف و شناخته شده است.

انواع کینوا:

به طور کلی کینوا سه رنگ سفید، سیاه و قرمز دارد. در واقع انواع کینوا تفاوت بسیار اندکی از نظر مواد مغذی و ارزش غذایی دارند و تفاوت اصلی آنها در طعم، بافت و زمان پخت آنها است.

کینوا سفید پس از پخت بافت نرم تری از انواع دیگر کینوا دارد و نسبت به انواع دیگر آن در دسترس تر است.

کینوا سیاه شیرین ‌تر از دانه ‌های سفید است و رنگ سیاه خود را بعد از پخته شدن حفظ می ‌کند.

کینوا قرمز بعد از پخت به رنگ قهوه ‌ای دیده می‌ شود و کمی شیرین‌ است. کینوا قرمز برای تهیه سالاد سرد انتخاب بهتری است؛ زیرا شکل خود را بعد از پخت حفظ می ‌کند.

دلیل اهمیت کینوا در سلیاک و رژیم غذایی

دلیل اهمیت و ارزش اصلی کینوا در دو چیز است؛ اولین اهمیت آن، قابلیت استفاده برای بیماران مبتلا به سلیاک است.

سلیاک نوعی بیماری گوارشی است که بیماران مبتلا به این بیماری، به یک پروتئین گیاهی به نام «گلوتن» که در اکثر غلات مثل گندم، جو ذرت، برنج و... وجود دارد، حساسیت گوارشی شدیدی دارند.

گلوتن همان پروتئین چسبناکی است که باعث چسبندگی خمیر نان می شود.

مشکل بیماران سلیاکی به به صورتی است که با مصرف اندک مقداری نان گندم، برنج یا سایر محصولاتی که از این گیاهان تولید شده اند، دچار عوارض شدیدی شده و ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان پیدا کنند.

در بسیاری از افراد این بیماری پس از گذشت چند سال خودبخود درمان می شود و در بعضی افراد نیز تا آخر عمر درمان نمی شود.

دانه های گیاه کینوا به دلیل آنکه فاقد این پروتئین است، یک جایگزین ارزشمند برای گندم و برنج و سایر غلاتی محسوب می شود که دارای گلوتن هستند.

کینوا دارای فیبر و پروتئین بسیار بالاتری نسبت به سایر غلات است و از این نظر، می تواند یک غذای کامل وارزشمند و البته کم کالری برای رژیم لاغری محسوب شود.

پروتئین، منیزیم، فیبر، پتاسیم، آهن، کلسیم، فسفر، ویتامین‌های گروه ب، ویتامین ای و آنتی اکسیدان‌ها از جمله ترکیبات مهم و ارزشمند غذایی هستند که به وفور در دانه‌های این گیاه وجود دارند.

طریقه مصرف کینوا

دانه های کینوا را می توانید به روش های مختلفی استفاده کنید.

بعضی افراد ترجیح می دهند که از آن به عنوان یک سالاد دلچسب و لذیذ استفاده کنند. بعضی از افراد دیگر آن را همچون برنج دم کرده و به عنوان وعده غذایی استفاده می کنند.

از سوی دیگر بعضی هم ترجیح می دهند با دانه های کینوا یک ترکیب برای پخت کتلت و همبرگر آماده کنند و آن را به صورت این غذاها مورد استفاده قرار دهند.

شما به هر روشی که این گیاه را استفاده کنید، می توانید از مزایای فراوان آن بهره مند شوید و این مورد بستگی به سلیقه شما دارد.

پخت کینوا بجای برنج

شما می توانید آنرا مثل برنج بپزید و بجای برنج مصرف کنید.

طعم پلوی کینوا تقریبا شبیه برنج است. این غذا در طول 10-12 دقیقه حاضر می شود و سرعت عمل در پخت آن هم نکته ای جالب برای افرادی است که زمان کافی برای آشپزی ندارند.

اگر شما برای پخت برنج به حداقل 50 دقیقه زمان نیاز دارید اما وقت کافی برای این کار را ندارید، پخت پلوی کینوا می تواند این زمان را برای شما به یک چهارم تا یک پنجم برساند.

استفاده در سالاد

اگر به مدت چند دقیقه آن را در آب خیس کنید، همچون نخودفرنگی یا ذرت، نرم می شود و قابلیت استفاده در سالاد و یا برای تزئین غذا را دارد.

رنگ های قرمز و سیاه کینوا برای تزئین سالاد و مخلوط کردن آن با سایر مخلفات سالاد مناسب است و باعث زیبایی فوق العاده سالاد و غذای شما نیز می شود.

کتلت کینوا

یکی از خوشمزه ترین غذاهایی که می شود با این دانه ها درست کرد کتلت کینوا است.

شما می توانید پس از جوشاندن کینوا آن را با کمی سیب زمینی و تخم مرغ و ادویه تبدیل به یک کتلت خوشمزه کنید و ضمن صرف یک غذای خوشمزه و جدید، از مزایای فراوان آن نیز بهره مند شوید.

اثرات کینوا بر سلامتی:

با توجه به ویژگی های کینوا، مطالعات نشان داده اند که کینوا می تواند تاثیرات مثبتی بر سلامت قلب، کاهش سطح کلسترون خون، کاهش سطح قند خون، بهبود عملکرد سیستم گوارش، کاهش اشتها و وزن داشته باشد. همچنین اثرات ضد التهابی و ضد سرطانی نیز دارد.

ویژگی های کینوا:

۱- یک پروتئین کامل است و جزو معدود گیاهان خوراکی است که تمامی آمینواسیدهای ضروری بدن را دارد.

۲- به صورت طبیعی بدون گلوتن است. از این رو گزینه بسیار مناسب برای رژیم غذایی افراد مبتلا به بیماری سلیاک و عدم تحمل گلوتن محسوب می شود.

۳- مقدار بالای فیبر غذایی دارد. از این رو مصرف آن می تواند به پیشگیری از پرخوری و اضافه وزن و همچنین کاهش خطر ابتلا به فشار خون بالا و دیابت کمک کند.

۴- سرشار از ریبوفلاوین، منیزیوم و منگنز است که می تواند تاثیرات مثبتی بر سلامتی داشته باشد.

۵- سرشار از آنتی اکسیدان ‌های گیاهی است که مزایای بسیاری بر سلامتی انسان از جمله کاهش خطر ابتلا به سرطان دارد.