همسان‌سازی  حقوق بازنشستگان   به میزانی که به ۹۰درصد از حقوق شاغلان فعلی برسد یکی از آن خواسته‌هایی بود که حالا ۱۱ سال از طرح بحث آن گذشته است. طرحی که موافقان و مخالفانی از گذشته تاکنون داشته و به طنابی مبدل شده که یک سوی آن دسته ای از موافقان و در سوی دیگر آن مخالفان قرار گرفته اند، اما با این حال مجلس شورای اسلامی به تازگی خواستار توجه به  همسازن سازی حقوق بازنشستگان شده است.

سال ۱۳۹۹ سازمان برنامه بودجه، حدود ۱۰هزار میلیارد تومان برای اجرای همسان سازی حقوق  بازنشستگان کشوری و لشکری اختصاص داد اما همین موضوع اعتراض بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی را در پی داشت به طوری که پای این اعتراضات به میانه برنامه توسعه هفتم رسید. به همین منظور پیشنهاد همسان سازی حقوق بازنشستگان کشوری، لشکری و سازمان تأمین اجتماعی در مجلس شورای اسلامی به تصویب و در لایحه ای پیشنهادی به کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم تقدیم شد تا درباره آن تصمیم گیری شود.

اعتراض بازنشستگان به عدم همسان‌سازی حقوق

در همان سال کمپین‌های متعددی از سوی بازنشستگان راه اندازی شد که به روند جاری شدن همسان سازی و متناسب سازی اعتراض داشتند، در همین حال برخی از این پویش‌ها بر مسأله اجرای عادلانه قانون همسان‌سازی بازنشستگان با شاغلین همتراز تأکید کردند. در یکی از پویش‌ها تأکید شده که:«متاسفانه قانون همسان‌سازی در سال‌های اخیر به جای همسان کردن حقوق ۹۰ درصدی بازنشستگان نسبت به شاغلین همتراز، به شیوه ای ناعادلانه متناسب‌سازی شده است.
به گونه‌ای که حقوق بازنشستگانی که دریافتی کمتری داشته‌اند به طور قطره چکانی افزایش داده شد و از سویی دیگر بازنشستگانی را که به دلیل داشتن مدارک علمی بالاتر و یا پست‌های مدیریتی، دریافتی بالاتری داشته‌اند از همسان‌سازی بی‌بهره کرده‌اند.»

در این پویش، بازنشستگان به نمایندگان دولت در سازمان برنامه و بودجه تاختند و گفتند: نمایندگان محترم و دلسوز و انقلابی لازم به ذکر است در جلسه ۲۶ خرداد ۱۳۹۹ در مذاکره ای که دکتر نوبخت با برخی نمایندگان صنفی بازنشستگان داشته‌اند بار دیگر از لفظ همسان سازی و ارتقا و افزایش حقوق بازنشستگان با توجه به ظرفیت‌های موجود استفاده کرده‌اند و همچنین دوباره گزارشی از اعداد و ارقام درشت، جهت دفاع و توجیه همسان سازی ناعادلانه‌ی اخیر دولت ارائه داده‌اند لذا از مسئولین سازمان برنامه و بودجه خواسته می‌شود به جای اعلام اعداد و ارقام بزرگ ۱۰ یا ۲۰ هزار میلیاردی در اذهان عمومی، این ارقام ریز شود تا سهم هر بازنشسته از آن معلوم شود چنانکه در اعلام ۲۰ هزار میلیاردی فروردین ۹۹ خروجی این ارقام در حکم حقوقی بازنشستگان رقمی بسیار ناچیز و حتی صفر بود.

سخن دیگر این بازنشستگان در این پویش این است که: «همچنان خواهان اجرای قانون عادلانه همسان سازی حقوق بازنشستگان با شاغلین همتراز هستیم و باید نتیجه‌ اجرای این قانون در حکم و فیش حقوقی ما بازنشستگان برابر با۹۰ درصد حکم شاغلین همتراز باشد.»

سؤال از وزیر درباره متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان 

مجلس شورای اسلامی اما به اقدامات ناکافی مسئولان دولت پیشین اکتفا نکرد. اخیراً با توجه به داغ شدن مسأله همسان سازی حقوق بازنشستگان، حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده مردم شاهین شهر در مجلس شورای اسلامی از سید صولت مرتضوی، وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی درباره چرایی عدم اجرای متناسب‌سازی حقوق و مزایای بازنشستگان و مستمری‌بگیران تامین اجتماعی سوالاتی را پرسید.

این نماینده مجلس با طرح این پرسش که به چه دلیل ۲۵ درصد باقیمانده متناسب سازی حقوق و مزایای بازنشستگان و مستمری بگیران سازمان تامین اجتماعی که طبق بند (ب) ماده ۱۲ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه می باشد اعمال نمی شود، گفت: «سوال این است چرا علی‌رغم پیگیری‌های مستمر از سوی تشکل‌های بازنشستگان تامین اجتماعی کشور از جمله کانون کارگران بازنشسته و مستمری‌بگیران کلان شهر استان اصفهان و همچنین کانون مستمری‌بگیران شهرستان‌های شاهین شهر و میمه و برخوار هنوز سازمان با توجه به گذشت بیش از ۲ سال نسبت به اعمال ۲۵ درصد باقیمانده اقدامی انجام نداده است؟»

پس از اعتراضات بازنشستگان به عدم اجرای قانون همسان سازی و متناسب سازی ماه جاری در جریان بررسی برنامه هفتم توسعه، پیشنهادی به منظور همسان سازی حقوق بازنشستگان کشوری، لشکری و تأمین اجتماعی به تصویب رسید که این یکی از آن خبرهای خوبی است که می‌تواند تأثیر مطلوبی بر حقوق و معیشت بازنشستگان بگذارد.

به همین منظور برخی از نمایندگان موافقت خود با اجرای همسان سازی و تغییر وضعیت معیشت بازنشستگان را اعلام کرده اند. حمیدرضا حاجی بابایی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این باره می‌گوید: همسان سازی حقوق بازنشستگان کشوری، لشکری و تامین اجتماعی در کمیسیون متبوع خود به تصویب رسیده و این موضوع برای توسعه عدالت اجتماعی و رفع مشکل کارکنان شاغل و بازنشسته برنامه نظام پرداخت از وضعیت کنونی به سوی عدالت محوری هدایت خواهد شد که بتوانیم شاهد عدالت در پرداختی‌ها باشیم.

در این باره سید محمدرضا میرتاج الدینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس که یکی از موافقان اجرای همسان سازی حقوق بازنشستگان است نیز معتقد است: «بازنشستگان همواره مطالبه همسان سازی حقوق خود را از نمایندگان پیگیری می کنند و ما باید در برنامه هفتم توسعه حکم روشن و شفافی را در زمینه همسان سازی حقوق بازنشستگان در نظر بگیریم و شرایط به نحوی باشد که بازنشستگان بتوانند ۹۰ درصد حقوق شاغلین را دریافت و از آن بهره مند شوند.»

تکلیف همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری چه می‌شود؟

اما ماجرا به همین جا ختم نشد، صندوق های بازنشستگی و حامیان بازنشستگان در ادوار گذشته نیز به مسأله همسان سازی حقوق بازنشستگان و ناکافی بودن این میزان از حقوق در برابر تورم جامعه واکنش نشان دادند.در این باره نیز نعمت الله ترکی، مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری که در یک برنامه تلویزیونی حضور داشت با اشاره به موضوع متناسب سازی حقوق بازنشستگان، اظهار کرد: دائمی‌سازی بحث متناسب‌سازی از موضوعاتی است که خواستار اجرایی شدنش در برنامه هفتم هستیم، زیرا درصد افزایشی که در حقوق شاغلان ایجاد می‌شود باید برای بازنشستگان نیز لحاظ شود و اگر در سال ۱۴۰۳ افزایشی برای شاغلان لحاظ شود معادل همان عدد دوباره شامل بازنشستگان شود.

وی با اشاره به تلاش مسئولان از جمله رئیس جمهوری و وزیر کار برای تحقق این موضوع گفت: طی یک ماه گذشته با سازمان برنامه جلساتی داشتیم و همه تلاش می‌کنیم که از طریقی این منابع تامین شود.

ترکی درباره زمان احتمالی اجرای متناسب سازی، گفت: هفته جاری نشستی را با حضور کارشناسان برگزار می‌کنیم و به نظر تا مرداد ماه بتوان به جمع بندی برسیم و تا قبل از شهریور ماه آن را جاری و ساری کنیم.

مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری با بیان اینکه 9 همت به اجرای متناسب سازی اختصاص داده شده است، گفت: در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ بررسی کردیم و دیدیم که ۲۳۰ هزار نفر از شاغلان دانشگاه علوم پزشکی شامل افزایش ۱.۱۵ درصدی حقوق‌ها می‌شدند و احکام آنها جاری و ساری شده بود که اسفندماه سال ۱۴۰۱ از محل صندوق آن را پوشش دادیم اما معوقه آن مانده است. به همین دلیل، جلساتی برای تعیین و تکلیف ۹ همتی که بابت متناسب‌سازی ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ مطالبه دارند با سازمان برنامه داشتیم.

جزئیاتی از همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی

میرهاشم موسوی، مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی نیز پس از حضور در خبرگزاری فارس در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس درباره چگونگی اجرای همسان سازی حقوق بازنشستگان در سازمان تأمین اجتماعی گفت: از زمانی که موضوع همسان‌سازی و متناسب سازی به میان آمده هر تعهدی که به موجب قانون بر دوش ما گذشته است انجام داده ایم. منابع این متناسب سازی را از سال ۱۳۹۹، در حساب های دولت نگه داشته ایم و معتقدیم منابع متناسب سازی باید خارج از صندوق تأمین شود اما تعهدات خود به بازنشستگان را به که به موجب قانون بر عهده ما گذاشته شده است را انجام می‌دهیم.

اجرای متناسب سازی ناقص حقوق بازنشستگان در تأمین اجتماعی

درعین حال برخی از پویش‌های فارس من از اجرای ناقص متناسب سازی حقوق بازنشستگان در سازمان تأمین اجتماعی سخن گفتند، نگارنده یکی از این پویش که در این سامانه مردمی خبرگزاری فارس به راه افتاده است، می‌گوید: «طبق قانون باید برای افرادی که درحکم ۱۴۰۰ آنان ۷۵درصد متناسب سازی قید شده درحکم سال ۱۴۰۲متناسب سازی باقی مانده به میزان ۲۵ درصد اعمال می‌شد و مابه التفاوت آن از ابتدای سال ۱۴۰۰پرداخت می‌شد اما پس از دادن احکام مشخص شد تامین اجتماعی طبق فرمول من درآوردی عمل کرده و حق تعداد زیادی افراد واحد شرایط پایمال شده است.»

اختلاف درباره واریز ۲۵ درصد اضافه حقوق مستمری بگیران

مجموعه این اعتراضات به ناکافی بودن حقوق بازنشستگان و عدم اجرای متناسب سازی این حقوق‌ها، موجب شد تا برخی خبرنگاران سوال خود از وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی را به اختلافات میان تأمین اجتماعی و بازنشستگان اختصاص دهند. به طوری که صولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در حاشیه جلسه هیات دولت درباره اختلاف پیش آمده واریز ۲۵ درصد اضافه حقوق مستمری بگیران گفت: در این زمینه اگر حق به جانب بازنشتگان باشد، پیگیری می‌کنیم.

وی ادامه داد: برخی از بازنشستگان معتقدند که این میزان افزایش حقوق اجرا نشده است در حالی که تامین اجتماعی معتقد است که کاملا اجرا شده است؛ در این رابطه کارگروهی مسئول شده اند تا بررسی کنند.

تصمیم برای تداوم سیاست همسان سازی حقوق بازنشستگان

پیش‌تر نیز سیدصولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها درباره همسان سازی حقوق بازنشستگان گفت: کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس تصمیماتی گرفته که طبق آن بعضی از مفاد قانون برنامه ششم در برنامه هفتم توسعه تکرار شده است.

وی ادامه داد: برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان بر اساس مصوبات در سنوات گذشته عمل کردیم. تصمیم کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری، لشکری و تأمین اجتماعی در برنامه هفتم، تداوم این سیاست است تا بازنشستگان ضریبی از دریافتی را داشته باشند.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی عنوان کرد: مصوبات مجلس بعد از تصویب به تأیید  شورای نگهبان می‌رسد و بعد از قانونی شدن به مرحله اجرا خواهد رسید.

واکنش دولت به اجرای همسان سازی حقوق بازنشستگان

روز گذشته مسأله همسان سازی حقوق بازنشستگان یکی از پرسش‌های نشست خبری خبرنگاران با سخنگوی اقتصادی دولت بود، سید احسان خاندوزی در این نشست خبری درباره همسان سازی حقوق بازنشستگان عنوان کرد: متناسب سازی حقوق مستمری بگیران تامین اجتماعی از جمله بازنشستگان در دو مرحله انجام شد که رضایت این قشر را به دنبال داشت ولی در مورد خبر کمیسیون برنامه و بودجه فعلا در لایحه برنامه هفتم توسعه چنین حکمی وجود ندارد. اگر در کمسیون تلفیق و صحن‌ مجلس مصوب شود، حتماً دولت آن را در دستور کار اجرای خود قرار خواهد داد.