این روزها جولان خودروهای حامل کالاهای قاچاق که به اصطلاح «شوتی» نامیده می شوند بیش از هر زمان دیگری در مسیرهای منتهی به پایتخت خودنمایی می کند. خودروهایی با ارتفاع بالاتر از حد متعارف که عموماً پژو ۴۰۵، پارس و سمند هستند و هیچ حد و مرزی برای رعایت قانون نمی شناسند و تقریباً از تمامی خط قرمزهای رانندگی به راحتی عبور می کنند و از این جهت که حامل کالاهای قاچاق هستند نیز ناقضان قوانین کشور به شمار می آیند.

پلاک های مخدوش یا حتی نداشتن پلاک، سرعت‌های بسیار بالا، رانندگی مخاطره آمیز و گاه وحشت آفرین، ایجاد مزاحمت برای رانندگان دیگر، آلودگی صوتی، دستکاری فنی خودرو و هرچیز دیگری که در لیست تخلفات رانندگی قرار می گیرد را می‌توانید تنها در چند دقیقه توسط شوتی ها شاهد باشید. شوتی هایی که خود را به اصطلاح «سلاطین جاده» می‌دانند و در کنار تخلفات فاحش رانندگی، نظم اقتصادی را نیز بر هم می زنند.

این خودروها بیش از هرجای دیگر در مسیرهای آزادراه تهران - ساوه - همدان، آزادراه قزوین - کرج - تهران، آزادراه تهران - قم و همچنین مسیرهای بزرگراهی داخلی شهر بخصوص بزرگراه آزادگان مشاهده می‌شوند. رانندگان این خودروها گویا از دیده شدن هیچ ابایی ندارند و تردد شبانه را کنار گذاشته و در روز روشن در محورهای مواصلاتی جولان می دهند.

اخیرا در مشاهدات عینی در مسیر اتوبان ساوه به تهران، یک کاروان شامل حدود 15 خودرو شوتی با سرعتی بسیار خطرناک از عوارضی عبور کردند در حالی که پلیس بزرگراهی هیچگونه واکنشی نسبت به آنان نشان نداد. البته این نمونه منکر تلاش های شبانه روزی رسته های انتظامی در برخورد با این قانون شکنان نیست به طوری که هر روز شاهد دستگیری خودروهای شوتی با میلیاردها تومان کالای قاچاق هستیم.

اما با این حال علاوه بر آثار منفی فعالیت شوتی‌ها در بخشی از نظم اقتصادی، رفتار مخاطره آمیز ترافیکی آنان بیش از هر چیز دیگری منجر به ایجاد رعب و وحشت مردم می شود. موضوعی که پلیس به عنوان تامین کننده نظم و امنیت در جامعه و جاده‌ها نسبت به آن مسئولیت دارد.

شوتی‌ها و پلیس

همانطور که اشاره شد برخورد با خودروهای شوتی از جنبه های راهنمایی و رانندگی و همچنین قاچاق کالا، متوجه پلیس و مجموعه انتظامی است که به نظر می رسد از پلیس راهور تا پلیس پیشگیری و امنیت اقتصادی باید در این بخش ایفای نقش کنند.

سرهنگ علی‌اصغر شریفی مسئول اطلاع رسانی پلیس راهور تهران در این خصوص گفت: این مساله مربوط به پلیس راهور کشور بوده و به استان تهران ارتباط ندارد و باید از آنها سئوال شود.

اما سرهنگ مجید غفاری رئیس اطلاع رسانی پلیس راهور کشور نیز گفت: موضوع برخورد با خودروهای شوتی مربوط به پلیس اقتصادی و پیشگیری است و در حوزه وظایف راهور نمی‌باشد.

وی درپاسخ به نقض قوانین راهنمایی و رانندگی توسط شوتی‌ها، توضیح داد: پلیس راهور در حوزه متخلفان قوانین رانندگی برخورد لازم را انجام می دهد کما اینکه هر روزه تعداد بسیاری از این خودروها را متوقف و با تشکیل پرونده قضایی به پارکینگ منتقل می کند.

سرهنگ بابک نمک‌شناس رئیس مرکز اطلاع‌رسانی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ اما مسئولیت متمرکز برخورد با خودروهای شوتی را متوجه پلیس مبارزه با قاچاق کالا و ارز می داند و معتقد است که متولی رسیدگی به موضوع خودروهای شوتی این نهاد است و به نوعی مرکز هماهنگ کننده مجموعه انتظامی در برخورد با این هنجارشکنان را دارد.

دستور صریح فرماندهی فراجا برای تمامی رسته‌های پلیس

اما رئیس پلیس مبارزه با قاچاق کالا و ارز فراجا کامل‌ترین توضیخات را درباره نحوه برخورد و مدیریت خودروهای شوتی ارائه کرد.

سرهنگ جلال امینی، گفت: هیچ نهاد انتظامی تخصصی در حوزه مبارزه با شوتی ها فاقد وظیفه نیست.

وی ادامه داد: طبق دستورالعمل و ابلاغیه صریح سردار رادان فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی برای تمامی رسته های پلیس مرتبط با موضوع قاچاق به خصوص برخورد با خودروهای شوتی وظایفی تعیین شده است که به تمامی این نیروها ابلاغ شد.

رئیس پلیس مبارزه با قاچاق کالا و ارز فراجا وظایف پلیس راهور اظهار داشت: اطلاعات فراجا، پلیس پیشگیری، مرزبانی و پلیس آگاهی در دستورالمعل ستاد مبارزه با قاچاق کالا نقش دارند و در تمامی این رسته‌ها عملیات توقیف خودروهای شوتی و دستگیری رانندگان نشان می‌دهد تمامی نیروهای پلیس درگیر هستند.

شوتی‌ها معلول عدم سازماندهی مبادی ورودی کشور

سرهنگ امینی در ادامه به شکل‌گیری خودروهای شوتی اشاره کرد و توضیح داد: خودروهای شوتی و به طور کلی فعالیت شوتی‌گری، علت ناهنجاری اقتصادی نیست بلکه معلول «عدم ساماندهی مبادی ورودی کشور در مناطق مرزی و بندی» است.

وی تصریح کرد: سیاست‌گذاری های ما در حوزه مناطق مرزی، بندی، مناطق آزاد و دیگر نواحی ورودی اقتصادی اشتباه بوده و منجر به ایجاد بستری برای سودجویی و قاچاق کالا شده است که حمل و نقل شوتی معلول این سیاست است.

به گفت رئیس پلیس مبارزه با قاچاق کالا و ارز، امروزه شاهد نابسامانی در ورود کالا به صورت «ته لنجی» و ملوانی در مناطق جنوبی و بندی کشور هستیم که به هر لنج اجازه می‌دهد به اندازه ۳۰ وانت نیسان کالا وارد کشور کنند که طبق قانون باید به مصرف همان استان برسد، اما طبق برآورهای پلیس مبارزه با قاچاق کالا و ارز، تنها سه تا ۴ درصد از این کالاهای وارداتی در استان مرزی مصرف و باقی به سمت پایتخت و استانهای دیگر روانه می شود.

سرهنگ امینی این فضا را برای هرگونه قاچاق و ایجاد انگیزه، مساعد دانست و تاکید کرد: وقتی یک خوردو شوتی می‌تواند با هر بارگیری ده‌ها میلیون تومان کاسب باشد، بنابراین باید انتظار داشت که هر روز شاهد افزایش تعداد خوردوهای شوتی باشیم. خودروهای شوتی طی سالهای اخیر به شدت در حال افزایش هستند و اکنون به تعداد بسیاری رسیدند که هر روز بر آن افزوده می‌شود.

۴۲ هزار شوتی توقیف شدند

وی همچنین باردیگر به عملکرد پلیس در حوزه مبارزه با قاچاق و خودروهای شوتی تاکید کردو گفت: طی سه سال اخیر بیش از ۴۲ هزار خودرو شوتی توقیف شد که نشان از حقیقت عملکرد پلیس دارد اما تا زمانی که نهادهای دیگر وظایف خود را به خوبی انجام ندهند و سیاست های واردات کالا تغییر نکند نمی‌توان انتظار داشت بساط شوتی سواران برچیده شود.

رئیس پلیس مبارزه با قاچاق کالا و ارز اضافه کرد: در سالهای اخیر ‌ده‌ها مامور انتظامی کشور در مقابله با خودروهای شوتی شهید و مجروح شدند و صدها نفر از مردم عادی نیز توسط این خودروها مصدوم شدند.

وی گفت: تنها در سه ماهه نخست امسال، چهار هزار دستگاه خودرو شوتی شناسایی و توقیف شدند که برخی از آنها سابقه پنج الی ۶ بار تخلف داشتند. اما این توقیفات هم نتوانسته منجر به برچیده شدن این حاملان کالای قاچاق شود زیرا انگیزه این کار بسیار بالا و سودآور است.

یا خانه یا سردخانه

سرهنگ امینی به شعار «یا خانه یا سردخانه» رانندگان شوتی سوار اشاره کرد و افزود: رفتار شوتی‌ها بسیار خطرناک است و آنها به معنای واقعی برای جان خود، ماموران انتظامی و مردم عادی ارزشی قائل نیستند.

وی اظهار داشت: اما برای پلیس حتی جان رانندگان این خوردوها هم اهمیت دارد و تاکید ما به تمامی نیروها این است که با حداقل خطرات جانی این خودروها را متوقف کنند زیرا اغلب آنان از جوانانی هستند که در سودای پول زیاد و زحمت کم دست به چنین فعالیت خطرناکی می زنند.

رئیس پلیس مبارزه با قاچاق کالا و ارز به برخورد راهنمایی و رانندگی با این خودروها هم اشاره کرد و افزود: تمامی خودروهای شوتی فارغ از داشتن بار یا خالی بودن از کالا، برای نخستین بار جریمه نقدی و برای بار دوم به طور حتم توقیف و مصادره می‌شوند و دیگر به صاحب یا راننده آنها بازگردانده نمی شوند.

سرهنگ امینی بار دیگر این برخوردها را مقطعی و نوعی مُسکن زودگذر دانست و تاکیدکرد: برای حل دائمی معضل خودروهای شوتی که در حال حاضر فراوانی بسیار بالایی دارند، باید مبادی و گلوگاه ورودی کالای قاچاق به عنوان علت اصلی از بین برود. اما تا آن زمان نیز پلیس همچنان مورد اتهام قرار خواهد گرفت در حالی که هر روز برای مقابله با این مخلان اقتصادی جان خود را در دست گرفته است.