شاید تصور این موضوع برای بسیاری از افراد دشوار باشد که موش ها هم در هنگام مواجه شدن با قلقلک، می خندند اما خنده آن ها با صدایی ماورای آستانه شنیده شدن توسط گوش انسان بوده و به همین دلیل ما نمی توانیم به صدای خندیدن موش ها گوش کنیم.
از سوی دیگر قلقلک باعث فعال شدن بخش های خاصی از مغز می شود و به همین دلیل تیمی از دانشمندان از خنده موش ها برای ترسیم و مطالعه فعالیت بخشی از مغز به نام قشر خاکستری دور قناتی PAG استفاده کردند. قشر خاکستری دور قناتی که در مغز میانی قرار دارد، یک ناحیه متراکم سلولی است که به عنوان قشر خاکستری مرکزی مغز میانی نیز شناخته می‌شو. سلول های این بخش مسئول واکنش به محرک های کلیدی بوده و در حیوانات، این واکنش شامل رفتارهای شکار در شکارچیان و رفتارهای دفاعی در طعمه ها است.
گفتنی است محققان از مدت ها پیشتر می دانستند موش ها دوست دارند قلقلک داده شوند. آن ها در پاسخ به آنچه دانشمندان جلسات غلغلک می نامند، خنده با فرکانس بالا (حدود ۵۰ کیلوهرتز) تولید می کنند.به گزارش سیناپرس، از آنجایی که حد شنوایی انسان در حدود ۲۰ کیلوهرتز است، برای شنیدن خنده آنها به میکروفون های خاصی نیاز بود.
محققان دانشگاه هامبولت برلین، طی این مطالعه و از طریق اندازه گیری فعالیت مغز موش ها به کمک الکترود های کاشته شده در مغز، دریافتند که فعالیت قشر خاکستری دور قناتی برای انجام وظایفی مانند بازی و خنده ضروری است.
پروفسور مایکل برشت، نویسنده ارشد این مطالعه و استاد عصب شناسی در دانشگاه هومبولت در در این رابطه می گوید: ما می دانیم که صدا هایی مانند خنده در بازی بسیار مهم هستند. مساله فوق از این ایده پشتیبانی می کند که نوعی سیگنال سازمانی در مغز وجود دارد که این رفتار خاص را تنظیم می کند. به عنوان مثال، کودکان هنگام بازی با یکدیگر بررسی می کنند که اگر همبازی آنها دیگر نمی خندد، به عملشان ادامه ندهند.
باید توجه داشت بازی علیرغم این که زبان دوران کودکی محسوب می شود در یادگیری، تجربه، کسب دانش و تخیل نقش مهمی داشته و همچنان یکی درک نشده ترین شکل های رفتاری است. امروزه علی رغم پیشرفت های بسیار در علوم اعصاب، مسیرهای عصبی که بازیگوشی را در انسان یا حیوانات دیگر کنترل می کنند تا حدودی ناشناخته باقی مانده اند.
دکتر برشت در ادامه توضیحاتش می گوید: بسیاری از مردم فکر می کنند که بازی رفتاری کودکانه بوده موضوع تعیین کننده ای نیست و به همین دلیل بازی معمولا از سوی محققان دست کم گرفته می شود. از نظر من، بازی یک رفتار مبتنی بر خودآموزی است که معمولاً مغز برای کنترل بدن اعمال می کنند. به همین دلیل به نظر می رسد که رفتار مبتنی بر بازی برای رشد مغز مفید است.
محققان پس از اطمینان از اینکه موش‌ها در محیط خود راحت هستند، آن ها را قلقلک دادند. تصاویر گرفته شده از مغز آن ها پاسخ های عصبی قوی در بخش جانبی قشر خاکستری دور قناتی در زمان قلقلک دادن مشاهده شد.
زمانی که موش ها در محیطی نا آشنا قرار گرفتند که برای برانگیختن اضطراب طراحی شده بود، نه تنها خندیدن را متوقف کردند، بلکه فعالیت سلول های قشر خاکستری دور قناتی آن ها نیز کاهش یافت.
به گفته پژوهشگران این یک نشانه قوی است که نشان دهنده فعالیت سلول های مغزی است و در مرحله بعدی محققان قصد دارند بررسی کنند آیا دادن عادات بازی متفاوت به موش‌های جوان تر، روش رشد این ناحیه از مغز را تغییر می‌دهد یا خیر.
شرح کامل این پژوهش در آخرین شماره مجله تخصصی Neuron منتشر شده است.