بیمه بیکاری در نظام بیمه تأمین اجتماعی درواقع جبران بخشی از زیانی است که کارگر در اثر از دست دادن شغل خود متحمل می‌شود و جزو جدایی‌ناپذیر تأمین اجتماعی است. اما سازمان تأمین اجتماعی به دلیلِ کسریِ منابع و عدم تعادل بین منابع و مصارف، قانونی را که در سال ۶۹ مصوب شد، تغییر داد تا با کاهشِ مشمولانِ دریافتِ این مستمری بارِ مالیِ کمتری از پرداختِ بیمه بیکاری به دوش بکشد.

بیمه بیکاری یکی از خدماتی است که تأمین‌اجتماعی به بیمه‌شدگان واجد شرایط ارائه می‌کند. از نظر قانون بیمه بیکاری ، بیکار کسی است که خارج از اراده خود و تحت تأثیر برخی عوامل بیکار شده و در عین حال آماده به کار است.