روستای ریجاب کرمانشاه را باید دید

استان کرمانشاه دارای مناطق دیدنی و جاذبه های طبیعی متعددی است که هر کدام در نوع خود منحصر به فرد هستند. از این رو سالانه گردشگران بسیاری برای طبیعت گردی به این استان سفر می کنند. یکی از مشهور ترین جاذبه های طبیعی این استان ریجاب است که در شهرستان دالاهو قرار دارد. این منطقه نه تنها طبیعتی بکر و خیره کننده دارد دارای بناهای تاریخی متعددی نیز می باشد که نشان دهنده قدمت آن است.

سیر تاریخی روستای ریجاب در کرمانشاه

ریجاب در ۱۲۰ کیلومتری شمال غرب شهر کرمانشاه و در مسیرشهرستان دالاهو به سرپل ذهاب واقع شده است. ریجاب که در زبان کوردی به آن ریژاو می گویند به معنی محل ریزش آب است. وجود آبشار خروشان ریجاب و رود زیبا الوند در این منطقه موجب شده است که ریجاب نام بگیرد.

ریجاب از شمال به شهرستان ثلاث باباجانی، از غرب و جنوب غرب به شهرستان سرپل ذهاب و از شرق به شهرستان کرند منتهی می شود. ریجاب در فهرست ۵۰ منطقه نمونه گردشگری استان کرمانشاه قرار دارد.

ریجاب منطقه ای کوهستانی است و توسط کوه هایی مانند قله برزه، تاش خزی، مله سوره احاطه شده است.

ریجاب به سرزمین سنگ و آب مشهور است زیرا در آن چشمه های خروشان و آبشارهای متعددی در دل کوه ها قرار گرفته و موجب شده است طبیعتی فوق العاده زیبا و چشم نواز داشته باشد.

مرکز این شهر بان مزاران نام دارد و از جمله روستاهای آن می توان به روستای دالاب، شالان، کوشکری، زرده، ژالکه و شهرک ریجاب اشاره نمود.

جاذبه‌های بی‌همتای روستای ریجاب

جاذبه‌های ریجاب بر خلاف آنچه به نظر می‌رسد، تنها محدود به طبیعت زیبای آن نیست و این منطقه دارای غنای باستانی فراوانی است.

منطقه ریجاب دارای بیش از ۳۰ اثر باستانی است؛ از جمله این آثار وجود راه باستانی ساسانی در این منطقه است که این راه فقط با پای پیاده قابل عبور بوده و از جمله راه‎هایی است که عشایر برای عبور و مرور خود از آن استفاده می‌کنند.

میراث‌ با ارزش و پر گوهر تاریخی هم‌چون دیوار دفاعی و مجموعه قلعه یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی و آتشگاه‌ریجاب گویای قدمت کهن ریجاب می‌باشد.

مجموعه بناهای یادمانی قلعه یزدگرد در ۱۵ کیلومتری سه‌راهی ریجاب به سر پل ذهاب قرار دارد. این مجموعه از طرف شمال غرب با پرتگاه تندی به جلگه ذهاب می‌رسد و از طرف شمال و شمال‌شرقی به صخره‌های پلکانی دالاهو منتهی می‌شود.

باستان‌شناسان قدمت این بنا را به دوره ساسانی نسبت داده‌اند. این منطقه که با عنوان قلعه یزدگرد در ادبیات باستان‌شناسی شناخته می‌شود، دارای وسعت تقریبی حدود ۴۰ کیلومتر مربع و شامل چند محوطه در کنار هم است.

به تازگی باستان‌شناسان در نزدیکی روستای بان‌زرده در محلی که به «گچ گنبد» معروف است بقایایی یافته‌اند.

درعمق نزدیک سطح زمین این سایت، دیوارهای آجری با ملاط کشف و طبقه اول ساختمانی کاوش شد که با گچ‌بری‌ زینت یافته بود. قطعاتی از این گچ بری‌های ظریف به علت ریزش طبقه فوقانی ساختمان در میان آوار و خاک باقی مانده است.

سبک این گچبری‌ها با نقش‌های برجسته‌ از تصویر انسان و حیوان و برخی نقوش تزئینی به آثار دوره سلوکی‌ و اشکانیان نزدیک است. همچنین در ابتدای زمین‌های مربوط به روستای بان زرده، بقایای برج بزرگ مدوری به چشم می‌خورد که به آشپزخانه شهرت یافته و درست مقابل آن در طرف دیگر مسیر، برجی در ابعاد کوچکتر قابل تشخیص است. وجود این دو برج در کنار یکدیگر این احتمال را ایجاب می‌کند که شاید اینجا دروازه اصلی ورود به قلعه یزدگرد و تأسیسات بان زرده بوده باشد. مصالح کلیه این آثار از قلوه‌ سنگ و ملاط بوده و ساختمان‌ها معرف کامل معماری عصر ساسانی است.

مقبره شیخ بایزی بستانی آتشگاه دیگری است که در داخل آن دو قبر اسلامی در کنارهم دیده می‌شوند که اهالی محل یکی از آن‌ها را قبر شیخ بایزی معرفی می‌کنند.

در دوران اسلامی نیز شاهد بناهایی هستیم؛ ابودجانه نام یکی از صحابه پیامبر، مقبره‌ای واقع شده درریجاب که نسبت به بقیه آثار شناخته شده‌تر و به‌مراتب سالمتر مانده است و مربوط به صدر اسلام است. این زیارتگاه بیشتر مورد توجه اهل تسنن است.

از دیگر مقبره‌ها و اماکن خاص عرفانی که مریدان از مناطق مختلف ایران و جهان به زیارتش می‌شتابند، مقبره بابایادگاراست که از بقاع متبرک و زیارتگاه‌های پیروان اهل حق محسوب می‌شود. این مقبره در روستای بان زرده قرار دارد.

قدمت این اثر به قرن ۱۶ میلادی می‌رسد. از نظر معماری، این بنا به صورت فضای مربع شکل کوچکی است و بر روی آن گنبدی مخروطی شکل قرار گرفته است. سطوح داخلی و خارجی این بنا به وسیله ملاط گچ‌اندود شده است. پیشتر، مشایخ در اوایل حکومت صفویان زندگی می‌کردند و در نوار مرزی ایران و عثمانی به ترویج مذهب اهل حق اشتغال داشتند. به اعتقاد اهل حق بابایادگار تجلی روح حسین‌بن‌علی است.

وسط روستای ریجاب قدیم (ریجاب بالا) مسجدی مستطیل شکل که از قلوه سنگ و ملاط ساخته شده، قرار گرفته است؛ مسجد عبدالله بن عمر علی الظاهر از بناهای قبل از اسلام بوده، که پس از ظهور اسلام در ایران به مسجد تبدیل و از نخستین مساجد ساخته شده در ایران به حساب می‌آیدیدآیدآال.

این مسجد اگر از مسجد «تاریخانه» دامغان که قدیمی‌ترین مسجد ایران است، قدیمی‌تر نباشد بعید نیست مقارن با بنای آن ساخته شده باشد.

از دیگر آثار باستانی موجود در منطقه ریجاب، قلعه‌گه (قلعه کوچک)، زندان دوناب، پل دروازه، قلعه ویرانه، گمه ملک (گنبد ملک)، قلعه تاش خزی، قلعه سرآب کُنار، برج ریجاب، گنبد کلایی (ساسانی)، باباشیخ (ساسانی)، نهر گبری(جوگوری)، نقاره خانه، آشیابا و چند کتیبه حجاری شده در دره هونه و پل دروازه مربوط به دوره ساسانی، دیدنی وقابل تامل هستند.

این منطقه در طول اعصار یکی از مهم‌ترین نواحی در غرب ایران به حساب می‌آید و جمع شدن چندین جاذبه در یک جا، ریجاب و منطقه را به مکانی استثنایی و ارزشمند بدل کرده است.