رازهای باورنکردنی از قارچ ها که نمیدانیم!

به گزارش  محیانیوز، ممکن است در زندگی روزمره و عادی هم، گونه‌های مختلفی از قارچ‌ها، از قارچ‌ سفید و قرمز در بازی‌های رایانه‌ای از جمله بازی سوپرماریو گرفته تا قارچی سیاه که شبیه دست از قبر فردی بیرون آمده در فیلمی ترسناک به چشمتان بخورد. شاید هم شاهد طبقات صورتی رنگ جذاب یک قارچ برروی کنده یک درخت یا قارچ‌های حیرت‌آوری که برای مرجان‌های زیر آب مفید هستند بوده باشید.

ولی حتی اگر تمام این انواع قارچ‌ها را دیده باشید هم باید بدانید که این تنها مختصری از دنیای حیرت‌آور و پرتنوع قارچ‌هاست.

طق برآوردهای دانشمندان بین ۱.۵ میلیون تا ۱۵ میلیون گونه قارچ در سراسر دنیا وجود دارند که تاکنون تنها ۱۴۰ هزار تا از این گونه‌ها شناسایی و نامگذاری شده‌اند. بیشتر این شناسایی ها از طریق میکروسکوپ انجام شده ولی در دو دهه اخیر، توالی‌یابی DNA به محققان این فرصت را داده تا تعداد زیادی از میکروقارچ‌ها را تشخیص داده و شناسایی کنند. اینها از جمله قارچ‌هایی هستند که به ندرت مورد توجه قرار می گیرند. حالا کیت سیفرت، یک قارچ‌شناس معروف در کتابی به نام "پادشاهی پنهان قارچ‌ها" روی این موضوع تمرکز کرده است.

سیفرت دوران حرفه‌ای کاری‌اش را با وسواس در بین نام‌های لاتین قارچ‌ها سپری کرده ولی مطلع است که طبقه‌بندی قارچ‌ها برای خوانندگان کتابش احتمالا کار آسانی نخواهد بود. پس این کتاب را با یادداشتی در مورد نام‌های علمی قارچ‌ها آغاز کرده و توضیح می‌دهد که چرا قارچ‌ها یک "شر ضروری" هستند و مقدمه‌ای برای سیستم طبقه‌بندی مدرن قارچ‌ها ارائه داده و این مقدمه را مثل یک دفتر تلفن برای جستجوی آدرس تکاملی قارچ‌ها می‌داند.

در ادامه، این کتاب به بررسی روند تکاملی قارچ‌ها و ارتباط مختلف همزیستی قارچ‌ها با دیگر موجودات می‌پردازد. این ارتباطات تصویر دانشمندان از اکولوژی و تکامل را تیره و تار کرده است. در دیدگاه سنتی تکامل که توسط چارلز داروین ارائه شده بود، رقابت به‌عنوان نیروی محرکه انتخاب طبیعی در نظر گرفته می‌شد. ولی طبق نوشته سیفرت:« داروین اهمیت همکاری در طبیعت را دست کم گرفته بود.»
با در نظر گرفتن موفقیت تکامل گل‌سنگ‌ها که گروهی بسیار متنوع هستند که در سراسر جهان گسترش یافته‌اند، می‌توان این موضوع را دریافت. این ارگانیسم‌های پیچیده شامل یک جلبک و قارچ‌هایی هستند که در کنار هم و در یک رابطه سودمند متقابل زندگی می‌کنند.

در سراسر این کتاب، سیفرت به صورت عمیق‌تری به روابط پیچیده قارچ‌ها با دیگر موجودات می‌پردازد و به نقشی که قارچ‌ها در اکولوژی جنگل، کشاورزی، روند تخمیر، ساخت محیط‌زیست و حتی بدن انسان دارند اشاره می‌کند. دوستداران طبیعت از یادگیری درباره "شبکه گسترده چوب" لذت می‌برند؛ شبکه‌ای زیرزمینی متشکل از قارچ‌های میکوریزا که به ریشه درختان متصل می‌شوند و درخت‌ها را قادر به تبادل آب، مواد مغذی و مواد معدنی می‌کنند. در عین حال، باغبان‌ها و کشاورزها نیز می‌توانند اطلاعاتی کاربردی درباره قارچ‌ها و تاثیرات مثبت و منفی‌ای که می‌توانند بر محصولات داشته باشند، به دست بیاورند. افراد غذادوست و شکمو هم بعد از یادگیری درباره مخمرها و کپک‌هایی که "سه‌گانه مقدس قارچ"، یعنی پنیر، شکلات و نوشیدنی‌های تخمیری را برایمان فراهم می‌کنند، قطعا بیش از پیش از قارچ‌ها تمجید خواهند کرد ولی از سوی دیگر بسیاری از خواننده‌ها، زمانی که سیفرت از قارچ‌هایی که ممکن است در خانه‌های افراد رشد کرده و یا وقتی درباره نحوه ایجاد بیماری‌های قارچی صحبت می‌کند، دچار حس بدی نسبت به قارچ‌ها شوند.

در بخش پایانی کتاب، سیفرت بر این موضوع متمرکز شده که چطور انسان‌ها و قارچ‌ها می‌توانند همراه با هم، دنیای بهتری بسازند. انسان‌ها تا پیش از این، از قارچ‌ها برای تهیه و تولید محصولاتی مثل پنی‌سیلین، جین سنگ شور و حتی کورن (نوعی ماده‌غذایی که برای گیاه‌خواران، جانشین گوشت است) بهره می‌بردند. در حال حاضر قارچ‌ها برای پاکسازی محیط‌زیست و همچنین ایجاد مصنوعات چرمی و مصالح ساختمانی جامد نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

جالب است بدانید که انسان تا به امروز تنها از چند گونه محدود قارچ بهره برده ولی تنوع گونه‌های قارچ در دنیا بی نظیر است. سیفرت در ادامه تصویری را وصف می‌کند که با بسترهای فوم قارچی و لامپ‌های بیولومنسنت، آینده چقدر سالم‌تر و پایدارتر خواهد بود. او ادامه می‌دهد که دست‌کم از منظر فناوری، چنین آینده‌ای، یک خیال‌پردازی دور از ذهن نیست ولی چیزی فراتر از دانش فنی در ایجاد دنیای پایدارتر و مملو از همزیستی وجود دارد.

سیفرت تاکید می‌کند که ما نیز باید در نگرش خود نسبت به قارچ‌ها تجدیدنظر کنیم:« اگر می‌خواهیم تا با قارچ‌ها آشتی کنیم، باید از تنوع‌زیستی آنها آگاه باشیم و استعدادهای آنها برای تجربه زیستی، همزیستی و بیوشیمی که آنها را تبدیل به بازیگرانی مهم در محیط می‌کند را بپذیریم. تنها در این صورت قادر خواهیم بود تا به صورت موثری با قارچ‌ها برای رفاه و سلامتی خودمان همکاری کنیم و بدین ترتیب آنها نیز با ما همکاری خواهند کرد.»