آیا حشرات منبع غذایی مناسبی برای انسان‌ها به شمار می‌روند؟

مردم بسیاری در سراسر دنیا وجود دارند که از ایده خوردن حشرات به عنوان غذا روی گردان هستند اما حقیقت امر این است که بی‌مهرگان یک منبع پروتئینی غنی محسوب می‌شوند که در بسیاری از فرهنگ‌ها به عنوان منبع تغذیه کاربرد دارند. پرورش آنها در مقایسه با دامداری هزینه کمتری به همراه دارد و همچنین به فضای کمتری نیاز دارد اما آیا استفاده خوراکی از آنها واقعا سودمند است؟

طبق یک بررسی انجام شده در ژورنال «Food Chemistry»، حشرات منبعی غنی از پروتئین، ویتامین، املاح معدنی و لیپیدها هستند. همچنین اسکلت خارجی آنها در صورت مصرف شدن می‌تواند مقادیر بالایی از فیبر را برای بدن به همراه داشته باشد.

بنابر بررسی دیگری در ژورنال «Molecular Immunology»، تخمین زده‌ شده که هم اکنون حدود 2 میلیارد نفر از مردم جهان به شکل روزانه از حشرات در رژیم غذایی خود بهره‌ می‌برند و میزان محبوبیت غذاهای مبتنی بر حشرات در نقاطی مثل آمریکای جنوبی، آسیا و آفریقا بیشتر است.

از سوی دیگر پژوهش منتشر شده در «Biotechnological Advances» نشان داده پروتئین‌ها تشکیل‌دهنده 40 الی 75 درصد از مجموع وزن خشک حشرات هستند که مقدار بسیار زیادی تلقی می‌شود، در حالی که این مقدار در ماهی تن (Tuna) تنها 30 درصد و در سینه مرغ تنها 21 درصد است.

پژوهش مذکور همچنین نشان داد پروتئین موجود در حشرات دارای تراکم بالایی از آمینواسیدها (بین 46 تا 96 درصد) و نرخ بالایی از هضم‌پذیری (بین 77 تا 98 درصد) است، بنابر داده‌های مذکور بسیاری از این موجودات در مقایسه با منابع کنونی و مرسوم پروتئین مصرفی ما، از پروتئین بسیار بیشتری برخوردارند.

بهترین نوع حشرات برای مصرف خوراکی چه هستند؟

برای پاسخ دادن به این پرسش که کدام گونه از حشرات می‌توانند بهترین منبع غذایی محسوب شوند از دکتر «بریجیت رامپولد» کمک می‌گیریم که یکی از محققان دپارتمان «تغذیه تجدیدپذیر و علوم مواد خوراکی» دانشگاه فنی برلین است.

دکتر رامپولد در پاسخ این پرسش می‌گوید که از دیدگاه اقتصادی، بهترین حشره برای مصرف خوراکی حشره‌ای است که بتوان آن را با استفاده از پسماند‌های بلااستفاده ارگانیک پرورش داد و فرایند پرورش آن به فضا، انرژی و آب کمی نیاز داشته باشد.

همچنین گونه مذکور باید در مقابل دما، بیماری و سایر فشارهای محیطی مقاوم باشد و در ادامه پرورش، برداشت و ذخیره‌سازی آنها آسان باشد. علاوه بر این موارد، بهترین گونه خوراکی باید مغذی باشد (که ارتباط مستقیمی با غذای حشره دارد) و در کنار این مورد گونه مذکور همینطور باید از طعم و ظاهر خوبی برخوردار باشد تا همه به مصرف آن تمایل داشته باشند.

وی در ادامه عنوان می‌کند که اکنون میلیون‌ها گونه مختلف از حشرات وجود دارند و طبق تخمین‌ها حدود 2100 گونه خوراکی در میان آنها وجود دارد. در حال حاضر «مگس سرباز سیاه» (Hermetia illucens) یکی از گونه‌های مناسب است که بسیاری از شرایط ذکر شده را دارد (تصویر پایین).

البته خوردن مستقیم حشرات تنها راه استفاده از آنها به عنوان منبع غذایی نیست و می‌توان آنها را از طریق راه‌های دیگری وارد چرخه غذایی کرد. بدین شکل که آنها می‌توانند در زمینه تغییر کاربری پسماندهای غذایی مورد استفاده قرار گیرند و در مرحله بعد پس از آنکه پسماندها توسط حشرات مصرف شدند می‌توان از خود آنها به عنوان کود و یا همچنان به عنوان منبع خوراکی مستقیم استفاده کرد.

در کنار این موارد همچنین این نکته نیز حائز اهمیت است که برخلاف دام‌هایی مانند گاو که برای رشد به سال‌ها زمان نیاز دارند، حشرات به علت دارا بودن چرخه عمر کوتاه‌تر خیلی زود بالغ و قابل مصرف می‌شوند.

دکتر رامپولد در ادامه بیان می‌کند حشرات در قیاس با دام‌های رایج از «ضریب تبدیل خوراک» بسیار بالاتری برخوردارند. به بیان ساده‌تر، آن‌ها برای تولید هر 1 کیلوگرم «زیست‌توده» به غذای کمتری نیاز دارند، آنها همچنین از نرخ زاد و ولد بالاتری برخوردارند طوری که برای مثال جیرجیرک‌های معمول خانگی طی دوره‌ای حدودا 30 روزه 1500 تخم می‌گذارند.