کودک‌تان را دیروقت به رختخواب نفرستید

به کزارش محیانیوز، میزان شیوع چاقی ایرانی‌ها در ۱۰ سال گذشته بیشتر شده و بیشترین آمار چاقی مربوط به افراد ۷ تا ۱۸ ساله است؛ یعنی سنین دانش‌آموزی. شیوع اضافه وزن و چاقی در میان کودکان و نوجوانان ایرانی به دلایل مختلف رو به افزایش است که مهم‌ترین آنها به گفته پزشکان کم‌تحرکی، تغذیه نامناسب، خواب ناکافی و اضطراب است.

متخصصان تغذیه هشدار می‌دهند که اگر کودک با چاقی یا اضافه وزن وارد دوره بزرگسالی شود، ممکن است دیگر هرگز نتواند لاغریِ باثباتی را تجربه کند. چراکه سلول‌های چربی دارای خاصیت ارتجاعی بسیار زیادی هستند. همچنین بسیاری از کودکان به دلیل چاقی، بلوغ زودرس را تجربه خواهند کرد که کمترین تبعات آن، رشد غیرطبیعی و زودهنگام استخوان‌ها است.

۴ دلیل اصلی چاق شدن کودکان

دکتر مریم مظاهریون، دکترای تخصصی تغذیه و رژیم‌درمانی و عضو انجمن علمی تغذیه ایران به همشهری‌آنلاین می‌گوید: کم‌تحرکی، یکی از مهم‌ترین عوامل چاقی و اضافه وزن در کودکان است. اغلب والدین شاغل هستند و وقت زیادی برای تحرک خودشان و کودک‌شان در نظر نمی‌گیرند. اکثر آنها برای این که کودک را ساکت کنند که یک‌ جا بنشیند، تبلت و موبایل و ps۴ می‌دهند دست او تا سرش گرم شود و اذیت نکند. چنین کودکانی به مرور زمان تحرک و انگیزه خود برای تحرک را از دست می‌دهند.

این دکترای تغذیه ادامه می‌دهد: علت دیگر چاقی کودکان، اضطراب آنها است. خیلی از مراجعین ما کودکانی هستند که والدین‌شان طلاق گرفته‌اند و کودک از استرس و اضطراب زیاد، به پرخوری مبتلا شده است. پرخوری هم قاعدتا منجر به چاقی کودک می‌شود. البته اضطراب کودک، دلایل متعددی دارد.

تغذیه نامناسب، یکی دیگر از دلایل چاقی کودکان است و دکتر مظاهریون درباره آن توضیح می‌دهد: خیلی از والدین چون وقت کمی دارند، با دادن خوراکی‌های پرکالری و کم‌ارزش به کودک مثل فست‌فودها، بستنی، شیرینی و تنقلاتی مثل پفک و چیپس و ... به او باج می‌دهند. آنها حتی برای میان‌وعده کودک در مدرسه، خوراکی سالمی در نظر نمی‌گیرند و مثلا به جای ساندویچ مرغ و تخم مرغ و نان و پنیر و مغزی‌جات و میوه‌ و شیر، انواع کیک و کلوچه و شکلات در کوله او می‌گذارند.

او ادامه می‌دهد: بعضی از بچه‌ها هم صبحانه نخورده به مدرسه می‌روند و این موضوع صد درصد بر چاق شدن آنها موثر است. از طرف دیگر، خوراکی‌هایی که در بوفه‌های مدارس هم به فروش می‌رسند، ارزش غذایی پایینی دارند؛ این غذاها دارای چربی بالا و پروتئین پایین هستند. ما مراجعین زیادی از بین کودکان داریم که با شروع فصل مدرسه چاق می‌شوند.

به گفته عضو انجمن علمی تغذیه ایران، خواب نامناسب هم از دلایل اصلی چاقی کودکان است. کودک در سنین رشد باید حتما رأس ساعت ۸:۳۰ تا ۹ شب به خواب عمیق فرو برود. چون ترشح هورمون‌های رشد بین ساعت‌های ۱۰، ۱۲ و ۲ صبح اتفاق می‌افتد. بنابراین کودک یک ساعت قبل باید در خواب عمیق فرو رفته باشد تا هورمون رشد فرصت پیدا کند که بر روی رشد کودک اثر بگذارد. کودکی که بعد از ساعت ۱۲ شب می‌خوابد، هم چاق می‌شود و هم این مساله می‌تواند موجب اختلال در هورمون رشد کودک شود.

زنگ خطر؛ وقوع بلوغ زودرس در کودکان چاق

دکتر مظاهریون در ادامه با اشاره به این نکته مهم که یکی از تبعات ناگوار چاقی در دوران کودکی، بلوغ زودرس است، می‌گوید: بعضی از والدین فکر می‌کنند که چاقی، نشانه سلامت و زیبایی کودک است. در حالی که این مساله فقط باعث جلو افتادن زمان بلوغ در آنها می‌شود و این یکی از بزرگ‌ترین خطرات چاقی برای یک کودک است. دختر و پسر هم ندارد.

او ادامه می‌دهد: همچنین کودک چاق در مقایسه با کودک عادی که تغذیه صحیح و وزن مناسب دارد، می‌تواند رشد قدیِ کمتری داشته باشد. درضمن اگر کودک چاق، سابقه بیماری‌هایی که وابسته به تغذیه هستند را داشته باشد - مثل بیماری‌های قلبی و عروقی، مثل دیابت، - این بیماری‌ها هم به واسطه چاقی در او تشدید می‌شوند.

این دکترای تغذیه می‌گوید: بعضی از والدین از ترس محدودشدن خورد و خوراک کودک چاق‌شان، آنها را نزد کارشناس تغذیه نمی‌برند. درحالی‌که کارشناس برای کنترل وزن کودک هرگز رژیم سخت به او نمی‌دهد. فقط با اصلاح شیوه‌های زندگی، دادن رژیم غذایی سالم‌تر، تجویز یک سری فعالیت‌های ورزشی ساده و تنظیم خواب کودک کمک می‌کند که کودک هم به وزن نرمالش برسد، هم رشد قدی‌اش افزایش یابد و هم بلوغ در او به تاخیر بیفتد. چون بلوغ زودرس هم تبعات خاص خود را به همراه دارد. کمترین خطر بلوغ زودرس، رشد غیرطبیعی و زودهنگام استخوان‌ها و عضلات است.