کدام افراد چاق باید معده خود را جراحی کنند؟

ناصر ملک پور علمداری، متخصص جراحی عمومی و فوق تخصص جراحی لاپاراسکوپی و عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما،گفت: بحث چاقی در جهان همه گیر است به طوری که نزدیک به ۴۰ درصد افراد بالغ در جهان چاق هستند و پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ این میزان به ۶۰ درصد برسد. BMI یا شاخص توده بدنی، از تقسیم وزن بر حسب کیلوگرم، بر مجذور قد بر حسب متر حاصل می‌شود و بر حسب اندازه آن، میزان چاقی مشخص می‌شود.

وی یادآور شد: وقتی این عدد بالای ۲۵ الی ۲۹ باشد، فرد دچار اضافه وزن ، ۳۰ الی ۳۵ چاقی درجه ۱ ، ۳۵ الی ۳۹ چاقی درجه ۲ وBMI بالای ۴۰ را چاقی درجه ۳ یا چاقی مرضی می‌نامیم.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: معیار جراحی چاقی بر مبنای شاخص توده بدنی انجام می‌گیرد، به طوری که افراد دارای شاخص توده بدنی بالای چهل و یا ۳۵ به بالا که با یک بیماری مرتبط با چاقی مانند دیابت یا فشار خون همراه باشد،انجام می‌گیرد.

وی افزود: در افراد مبتلا به چاقی درجه یک، در صورتی عمل جراحی انجام می‌گیرد که فرد دچار چاقی کنترل نشده همراه با مقاومت به درمان باشد، یعنی تمام راه ها امتحان شده، اما کاهش وزن صورت نگرفته باشد. این جراحی با یک تصمیم گیری جمعی توسط تیمی که از متخصص غدد، متخصص تغذیه و جراح تشکیل شده است، انجام می‌گیرد.

این فوق تخصص جراحی لاپاراسکوپی، گفت: پس از انجام جراحی چاقی، بسیاری از بیماری‌ها مانند فشار خون ، دیابت و چربی خون درمان می‌شوند، همچنین در مبتلایان به آسم و رفلاکس با کاهش علائم همراه است و مهمتر از همه میزان سرطان‌ها، مانند سرطان رحم، کولون و پستان در بانوان کاهش می‌یابند.

کارشناس برنامه افزود: به طور کلی در فردی که دیابت دارد و جراحی چاقی انجام می‌دهد، بطور متوسط ۱۰ سال افزایش امید به زندگی خواهیم داشت.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که رایج ترین عمل جراحی چاقی، کدام است؟، گفت:اسلیو و بای پس از شایعترین جراحی های چاقی یه شمار می‌روند. در روش اسلیو ۸۰ درصد از حجم معده برداشته می‌شود و در روش بای پس غیر از کاهش حجم معده مسیر غذا را هم عوض می‌کنیم تا سوء جذب ایجاد شود.

طی سالهای گذشته، عمل بای پس به عنوان شایعترین عمل چاقی انجام می‌گرفت، اما در حال حاضر از جراحی اسلیو به دلایل متعدد از جمله دستکاری کمتر بیمار و آسانی تکنیک، بیشتر از جراحی بای پس استفاده میشود.

علمداری خاطرنشان کرد: انتخاب درست شیوه جراحی برای هر فرد منحصر به خودش است و پیچیدن نسخه کلی برای همه امکان پذیر نیست. به طور مثال در فردی که ریزه خواری می‌کند، عمل کوچک کردن حجم معده کمکی نمی‌کند و یا فردی که در شرح حال بیماری رفلاکس دارد، با جراحی کوچک کردن حجم معده، با تشدید رفلاکس مواجه خواهد شد، این افراد فرد کاندید جراحی اسلیو نخواهند بود و ممکن است کاندید عمل بای پس شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که آیا پس از جراحی اسلیو و یا جراحی بای پس امکان بازگشت وزن وجود دارد؟، گفت: در جراحی اسلیو این احتمال بیشتر وجود دارد نزدیک به ۲۷ درصد از افراد بعد از ۳ الی ۵ سال، بازگشت وزن خود را تجربه می‌کنند، (این رقم در عمل بای پس حدود ۲۰ درصد است.)

فلوشیپ لاپاراسکوپی در پاسخ به این سوال که آیا هیچ فاکتور پیش بینی کننده دقیقی بر میزان کاهش وزن بعد از جراحی اسلیو یا بای پس وجود دارد، گفت:در این زمینه پیش بینی دقیقی امکان پذیر نیست، اما انتظار داریم در فردی که BMI بالای ۴۰ دارد، در ماه سوم پس از عمل ۱۸ تا ۲۰ کیلو و تا ۹ ماه پس از عمل، ۴۰ الی ۵۰ کیلو لاغر شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که میانگین آماری بازگشت وزن بعد از عمل چاقی چند سال است، تصریح کرد: این میانگین حدود ۳ تا ۵ سال می باشد، جراحی چاقی، همیشه ابزاری است که باید با یک سبک زندگی سالم که شامل: تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منظم است، همراه باشد.